koukidaki: Ο Γιώργος Γιαντάς για το "Ο θίασος της Μαριάννας Μαλτέ"

Το ερωτηματολόγιο Ριντ Φερστ για τα νέα βιβλία.

Ή αλλιώς, όχι μόνο το ερωτηματολόγιο του Προυστ.

Οι συγγραφείς έχουν μία μέρα για να απαντήσουν τις ερωτήσεις της λίστας προκειμένου να γνωρίσουμε το νέο τους -τις περισσότερες φορές ακυκλοφόρητο- βιβλίο. Οι ερωτήσεις έχουν γραφτεί εξ ολοκλήρου από εμένα. Εκείνοι ευθύνονται για τις απαντήσεις και μόνο. Κι εσείς για τις εντυπώσεις.

Πως σας ήρθε η ιδέα;

Γ.Γ.: Σκεφτόμουν τη δημιουργία μιας γυναίκας πρωταγωνίστριας εδώ και αρκετό διάστημα. Προσανατολιζόμουν στην περίοδο της κατοχής, ενώ υπήρχαν σκέψεις για μία ιστορία «αστυνομικής» πλοκής με συμπαγή ιστορικά χαρακτηριστικά. Με τον καιρό τα παραπάνω «ωρίμασαν» και άρχισαν να συγκλίνουν μεταξύ τους, ενώ πρακτικά βρισκόμουν στο δεύτερο βιβλίο μου (Mindland).

Που γράψατε το βιβλίο σας;

Γ.Γ.: Στο μικρό καταφύγιο, μια μικρή γωνιά του δωματίου, δίπλα σε στοιβαγμένα βιβλία, τετράδια και μπλοκ σημειώσεων πλάι σε διασκορπισμένα μολύβια, στυλό, διορθωτικές ταινίες... κατόπιν στο σταθερό μου υπολογιστή.

Πόσο χρόνο σας πήρε η συγγραφή;

Γ.Γ.: Υπολογίζω περίπου δεκαοκτώ μήνες.

Πως θα χαρακτηρίζατε το βιβλίο σας με δυο λόγια;

Γ.Γ.: Ιστορικό μυθιστόρημα.

Θέλετε να μας δώσετε μια περιγραφή;

Γ.Γ.: Η Μαριάννα Μαλτέ ήταν νέα στα χρόνια του 1940. Κατά την Ιταλική επίθεση στην Ελλάδα, ο άντρας της χάνεται στο μέτωπο. Παρόλο που η ζωή της στο Στεφάνι (χωριό στην περιοχή του Κορωπίου) είναι ως τότε ήρεμη, τώρα επισκιάζεται από τον πόλεμο και τον ερχομό των κατακτητών. Μέσα στη νέα πραγματικότητα ξεκινούν οι στερήσεις, οι ελλείψεις σε αγαθά πρώτης ανάγκης, ο φόβος. Εκείνη όμως είναι απλά αποφασισμένη να προχωρήσει τη ζωή της. Και την προχωρά...

Τι αγαπήσατε περισσότερο σε αυτό το βιβλίο;

Γ.Γ.: Την ατμόσφαιρα της εποχής. Αυτός ήταν και ο πρωταρχικός στόχος, να καταφέρω έστω να δημιουργήσω ένα περιβάλλον «κατοχής», αβεβαιότητας, μα και αισιοδοξίας, κάνοντας μια νοερή επιστροφή στα γεγονότα του 1941-44, με οδηγό τις πηγές μου και τη σχετική βιβλιογραφία.

Ποιος είναι ο πιο αγαπημένος ήρωας και γιατί;

Γ.Γ.: Η πρωταγωνίστρια Μαριάννα, γατί στο πλάι της ταξίδεψα κι εγώ...

Τι προσφέρει αυτό το βιβλίο στον αναγνώστη, βιβλιόφιλο ή βιβλιοφάγο;

Γ.Γ.: Την ικανοποίηση που προσφέρει κάθε αξιόλογο ανάγνωσμα σε συνδυασμό με ιστορικά ντοκουμέντα, που δένονται με τη μυθοπλασία, συμβαδίζοντας με το ημερολόγιο της πραγματικότητας. Την απόδραση σε ένα περιβάλλον διαφορετικό, όπου παρά τις δυσχέρειες και την ανέχεια, κάποιοι άνθρωποι εξακολουθούν να ζουν, να αγαπούν, να ελπίζουν, να αγωνίζονται.

Φοβάστε...

Γ.Γ.: Όταν διακρίνω την πονηριά ή την υποκρισία.

Αγαπάτε...

Γ.Γ.: Όσους δίνουν χωρίς να περιμένουν αντίκρισμα.

Ελπίζετε...

Γ.Γ.: Σε ένα πιο συνειδητοποιημένο κόσμο.

Θέλετε...

Γ.Γ.: Πρωτίστως υγεία.

Ποιοι αναγνώστες θα λατρέψουν αυτό το βιβλίο;

Γ.Γ.: Όσοι θα αφεθούν στο άγγιγμα της Μαριάννας και τον περίπατο μαζί της σε ένα άγνωστο μονοπάτι.

Γιατί πρέπει να το διαβάσουμε;

Γ.Γ.: Για τον ίδιο λόγο που το κάνουμε πάντα: για να ταξιδέψουμε.

Γιατί δεν πρέπει;

Γ.Γ.: Γιατί ίσως δε μας ενδιαφέρει η θεματολογία, γιατί μας αρέσει η πραγματικότητα ως έχει, γιατί η πίεση του χρόνου και η βιασύνη θα μας εμποδίσουν να το ευχαριστηθούμε.

Που/πως μπορούμε να βρούμε το βιβλίο σας;

Γ.Γ.: Από τον Απρίλιο στα περισσότερα βιβλιοπωλεία της χώρας, στην Κύπρο ή μέσω των εκδόσεων Λιβάνη.

Που μπορούμε να βρούμε εσάς;

Γ.Γ.: Στις σελίδες του facebook (Ως την τελευταία πνοή) ή στο ιστολόγιο μου.

Ποιο χρώμα του ταιριάζει;

Γ.Γ.: Κόκκινο.

Ποια μουσική;

Γ.Γ.: Έχει μια δική του...

Ποιο άρωμα;

Γ.Γ.: Της ζωντάνιας που διακρίνει τη νιότη.

Ποιο συναίσθημα;

Γ.Γ.: Μεικτά συναισθήματα όπως συχνά προκύπτουν στον καθένα μας.

Αν δεν ήταν βιβλίο, τι θα μπορούσε να είναι;

Γ.Γ.: Μια πραγματική μαρτυρία ή η πλοκή μιας κινηματογραφικής ταινίας.

Ποιον συγγραφέα διαβάζετε ανελλιπώς;

Γ.Γ.: Υπάρχουν αρκετοί για να τους αναφέρω, πρωτίστως κλασσικοί αλλά και σύγχρονοι.

Σας έχει επηρεάσει άλλος συγγραφέας στον τρόπο που γράφετε ή σκέφτεστε ή ζείτε; Ποιος/ποιο βιβλίο;

Γ.Γ.: Ναι, με έχουν επηρεάσει ορισμένοι συγγραφείς και δε μιλώ μονάχα για το κομμάτι της γραφής, αλλά και για τον τρόπο που προσέγγιζαν τη λογοτεχνία. Φέρνω συχνά στο μυαλό την αφοσίωση κάποιων, το πάθος τους γι' αυτήν, τις θυσίες τους και θυμάμαι ξανά πως το ταλέντο ήταν ένα μέρος της προσπάθειας, ενώ η πίστη και ο χρόνος ένα άλλο. Μιλώ για κλασσικούς λογοτέχνες που λίγο ή πολύ όλοι γνωρίζουμε.

Οι ήρωές σας μπορούν να σας κατευθύνουν ή εσείς και μόνο ορίζετε την συνέχεια και τις τύχες τους;

Γ.Γ.: Συχνά προδιαγράφω τις τύχες των πρωταγωνιστών και των ηρώων, όμως ακόμη κι έτσι έρχονται στιγμές που οι ίδιοι ανατρέπουν τα γεγονότα, κατευθύνουν εξελίξεις, διότι οι ήρωες είναι άνθρωποι και ως άνθρωποι έχουν ψυχή, αυτό το απέραντο, σκοτεινό δάσος που πότε ακολουθώ με σιγουριά και πότε με παρασύρει στη μαγεία και τη γοητεία του απρόβλεπτου.

Τι χρειάζεται κάποιος για να γράψει; Φαντασία ή εμπειρία;

Γ.Γ.: Θεωρώ πρωτίστως βιώματα. Φαντασία απαραίτητα για να εξυψωθούν τα «προϊόντα» των βιωμάτων, ταλέντο και «ήχο» στη γραφή και φυσικά σκληρή δουλειά.

Τι καθορίζει την επιτυχία σε ένα βιβλίο;

Γ.Γ.: Πολλοί παράγοντες, το μάρκετινγκ οπωσδήποτε, οι συγκυρίες, η τύχη. Αυτά αν μιλούμε για την τύχη του σε σύντομο χρονικό ορίζοντα. Κατά τη γνώμη μου η επιτυχία θα πρέπει να καθορίζεται με μακροπρόθεσμα κριτήρια, συνεπώς θα πρέπει να αναθεωρήσουμε τη λογική για το best seller που σε δεκαπέντε χρόνια θα είναι ολότελα λησμονημένο. Υπό αυτή την έννοια η πραγματική επιτυχία ορίζεται στο μέλλον και εκείνο που την καθορίζει δεν είναι το «ευκαιριακό» περιεχόμενο αλλά η ειλικρίνεια των προθέσεων του συγγραφέα, η επιμονή και η υπομονή. Μη ξεχνάμε εδώ πως ο χρόνος ανταμείβει εκείνους που ξέρουν να περιμένουν...

Τι την αποτυχία;

Γ.Γ.: Κάποια από τα παραπάνω, κάπως διαφοροποιημένα.

Η βιβλιοφαγία είναι/μπορεί να γίνει κατάχρηση;

Γ.Γ.: Μακάρι να ήταν αυτή η κύρια κατάχρηση στην κοινωνία μας. Αν ισχύει πάντως κάτι τέτοιο, εγώ προσωπικά θα χρειαστεί να βρω τρόπο απεξάρτησης.

Εξώφυλλα βιβλίων των Γιώργου Γιαντά και φωτογραφία του συγγραφέα από το προσωπικό του αρχείο. Στις έγχρωμες εικόνες το εξώφυλλο του νέου του μυθιστορήματος "Ο θίασος της Μαριάννας Μαλτέ"