Δεν υπάρχει ορισμός του πολιτισμού αλλά πάνω από 160 ορισμοί!
Μια περίφραση λέει λίγα αλλά και πολλά!
Η κουλτούρα είναι ό,τι χρειάζεται ώστε μια ημέρα μόχθου να είναι τελικά ημέρα ολοκληρωμένης ζωής.
J. Duhamel
Τα δύο βασικά χαρακτηριστικά του πολιτισμού
Καθολικότητα και Άνοδος
Το Όλον και η Τάση προς τα Άνω
Ο αναβαθμός, το παραπάνω σκαλί, η αίσθηση της ποιότητας. Η διαδικασία του πολιτισμού ξεκινάει καθώς ο άνθρωπος προσπαθεί να ξεπεράσει τον εαυτό του και αποτινάζοντας τα βάρη που τον κρατούν χαμηλά, να ξεφύγει από τα όριά του, να εξυψωθεί, να σηκωθεί έστω και λίγο πιο ψηλά, όπου ο αέρας είναι καθαρότερος και ο ορίζοντας πιο ανοιχτός.
Διάκριση του πολιτισμού σε κουλτούρα και civilisation
Οι δύο μορφές του πολιτισμού, συνδέονται και αλληλοεπηρεάζονται.
Εσωτερικός, Πνευματικός πολιτισμός. Ανταποκρίνεται στις εσωτερικές, πνευματικές ανάγκες και επιταγές του ανθρώπου. Εξωτερικός πολιτισμός. Εξυπηρετεί πρακτικές, οργανωτικές ανάγκες και σκοπιμότητες.
Max Weber
Ο τεχνικός πολιτισμός -civilisation- τρέχει με ταχύτητα πυραύλου, ενώ ο πνευματικός -culture- περπατάει με ταχύτητα χελώνας.
Τσιριντάνης, 1960
Μια περιγραφή του πολιτισμού
Κουλτούρα είναι η συναίσθηση των δεσμών που μας συνδέουν με τη βιολογική και ιστορική μας ρίζα. Είναι, μέσα από τη συνέχεια αυτών των δεσμών, η αίσθηση της αλληλεγγύης και της ευθύνης απέναντι στους συνανθρώπους μας. H άμεση προσέγγιση με τη θέρμη της οικειότητας και η συνεχής διερεύνηση με πνεύμα ανήσυχο και κριτικό, των αξιών και των δημιουργημάτων που συνθέτουν την πνευματική μας κληρονομιά. Είναι οι δυνατότητες που έχουμε πραγματικά, όχι θεωρητικά και αφηρημένα, να εκφραστούμε και να δημιουργήσουμε κατά τις ικανότητές μας, τις πεποιθήσεις και την καλαισθησία μας. Είναι η διαλλακτική και μεγαλόψυχη αποδοχή της ιδιοτυπίας του καθενός από την κοινωνία όπου ζει. Είναι κάθε τι που επιτρέπει στον καθένα μας είτε μοναχό του, είτε μέσα από τις ομάδες, όπου διαλέγει ελεύθερα να ενταχθεί, να συγκροτήσει πρώτα και να εκδηλώσει την προσωπικότητά του και μετά να τοποθετηθεί απέναντι στον κόσμο και να τον καταλάβει, ώστε να μπορέσει να συμβάλει στην αλλαγή του προς το καλύτερο.
Jacques Rigaud
Σύνταξη: Παναγιώτης Ροζάκης, εκλιπών Πρόεδρος της Ελληνικής Λέσχης του Βιβλίου
Στη συνοδευτική εικόνα βλέπετε έργο του Γιώργου Σταθόπουλου