Η Τώνια Τσαρούχα και Ο κήπος της ανυπακοής

Τι σας ώθησε να γράψετε αυτό το βιβλίο;

Τώνια Τσαρούχα: Η ανάγκη μου να μιλήσω γι' αυτά που μ' έχουν διαμορφώσει, καθώς και για θέματα που με απασχολούν, όπως η λογοτεχνία, η ενηλικίωση, η (γυναικεία) ταυτότητα, η μνήμη, ο έρωτας και η πολιτικοκοινωνική πραγματικότητα· η ανάγκη μου δηλαδή να μιλήσω για προσωπικά και συλλογικά βιώματα και προβληματισμούς, αφού όταν γράφει κανείς για τον εαυτό του, γράφει αναπόφευκτα και για την εποχή του.

Αν θα έπρεπε να το περιγράψετε με μία μόνο λέξη, ποια θα ήταν αυτή;

Τ.Τ.: Θα ήταν η λέξη επιθυμία· σε κάθε ποίημα παρουσιάζεται ένα διαφορετικό πορτρέτο της, άλλωστε η ανυπακοή υποκινείται πάντα από κάποια επιθυμία.

Τι θα συμβουλεύατε εκείνον που επρόκειτο να το διαβάσει;

Τ.Τ.: Δεν θα ήθελα να δώσω συμβουλές για το πώς πρέπει να διαβαστεί το εν λόγω βιβλίο. Καθένας προσλαμβάνει τη λογοτεχνία όπως ξέρει και μπορεί. Εκείνο όμως που απαιτεί η ανάγνωση, εν γένει, είναι χρόνος και συγκέντρωση. Ο αναγνώστης πρέπει να βυθίζεται στις λέξεις και στα νοήματα για να απολαύσει, να κατανοήσει, και κυρίως να αναρωτηθεί κατά πόσο αυτό που διαβάζει τον αφορά.

Αν το βιβλίο σας ήταν/γινόταν ένα κανονικό ταξίδι κάπου στον κόσμο, πού θα πηγαίναμε και πόσες μέρες θα κρατούσε;

Τ.Τ.: Πρόκειται, όπως έχω πει, για ένα πολύ προσωπικό βιβλίο, και ως εκ τούτου, διαβάζοντας το, ο αναγνώστης κάνει τον γύρο του –δικού μου– κόσμου σε ογδόντα ποιήματα. Πιο συγκεκριμένα, ξεκινώντας από την αυλή της παιδικής ηλικίας και της εφηβείας, θα βρεθεί στα νορβηγικά φιόρδ, στη Βιέννη του Κάιζερ και της ψυχιατρικής, στη Ρωσία της λογοτεχνίας, στην ομιχλώδη Μπέικερ Στριτ, στον αρκτικό κύκλο του έρωτα, στις φρανκφούρτες, στα ανεμοδαρμένα ύψη, στη ζούγκλα της μνήμης, στο βασίλειο των σκιών, σε απαγορευμένους κήπους και σε άλλους τόπους οικείους και μαζί μυθικούς.

Κλείστε τη μίνι συνέντευξη με κάποιους στίχους από το βιβλίο.

Τ.Τ.:

Ανάμεσά μας

ένας τεθλασμένος πόθος

από μενεξεδένιες σπίθες

που δεν λέει να σβήσει,

μα και δεν μπορεί να γίνει

θαλασσινή πορφύρα.

Η Τώνια Τσαρούχα απάντησε σε μια μικρή συνέντευξη μεγάλων βιβλιοταξιδιών για την πρώτη της ποιητική συλλογή, Ο κήπος της ανυπακοής, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Βακχικόν. Στο οπισθόφυλλο διαβάζουμε:

Αν δεις στον ύπνο σου κλειδί,

περιστρέφεσαι συνέχεια

γύρω από μια έλλειψη.

Αν δεις φιλί

γεμίζεις την έλλειψη

με εντόσθια εγκατάλειψης.

Δεν είναι καλός οιωνός για το μέλλον

αν στον ύπνο σου πουλάς βατραχοπιτζάμες

σε γυναίκες που παντρεύτηκαν τη σκιά τους

ή σε άντρες που κάνουν το σκιάχτρο

σε χωράφι με αραποσίτι.

Αν ονειρεύτηκες ότι διαβάζεις τους Αδελφούς Καραμάζοφ

ή ότι ακούς το The man who sold the world

–για πρώτη φορά–

δεν ήταν όνειρο

ήταν ανάμνηση.

Αν δεις ότι το ποίημα έχει διαρροή γκαζιού

το έγραψες με το κεφάλι στον φούρνο.

Αν σε στενεύει στους στίχους

σου το δάνεισε κάποιο φάντασμα.

Αν είδες το ίδιο όνειρο με κάποιον άλλον

ο ένας είναι η λευκή φάλαινα του άλλου.

Αν είδες το ίδιο όνειρο με κάποιον άλλον

είναι ένα τσέρκι χρυσό που γλιστρά στο νερό

κι η ερμηνεία του εξαρτάται

από ποια πλευρά του πόνου κοιμάσαι.

Η Τώνια Τσαρούχα γεννήθηκε στη Λάρισα, όπου και κατοικεί. Μεγάλωσε στη Μελιβοία Λάρισας. Κείμενά της έχουν δημοσιευτεί σε ιστοσελίδες. Ο κήπος της ανυπακοής είναι η πρώτη της ποιητική συλλογή.