Δηλαδή, η ποίηση που περιέχεται στους τίτλους Τα χαϊκού μιας μέρας και μιας νύχτας και τα Όνειρα ασύνορα της Ρένας Πετροπούλου-Κουντούρη.
Προσπαθώντας να ορίσω το Χάικου, ας πούμε ότι πρόκειται για ένα μικρής και συγκεκριμένης έκτασης ποίημα, με μεγάλη πυκνότητα νοημάτων και συναισθημάτων, με λιτή προσέγγιση, που έχει σκοπό του να χωρέσει την εικόνα στις μόλις δεκαεπτά συλλαβές του. Παράλληλα, είναι μια αίσθηση της στιγμής και ολόκληρη η αίσθηση σε μία στιγμή -μήπως τόση δεν είναι η διάρκειά του αν το αναγνώσει κανείς; Και αν ακούγεται ή φαίνεται απλό σε πρώτη εντύπωση, στην ουσία κουβαλάει μια παλαιά Ιαπωνική παράδοση και τον απώτερο σκοπό να προσφέρει μια ολοκληρωμένη ποιητική εικόνα μέσω της αφαιρετικότητας και της λιτότητάς του.*
Κι ενώ έχουμε δει πολλούς να πειραματίζονται ανάξια μαζί του επιδιώκοντας τον πειραματισμό μέσα από λανθασμένες μεθοδολογίες και χωρίς την απαραίτητη γνώση και οικειότητα με τον κόσμο των χαϊκού, υπάρχουν, ευτυχώς, και οι φωτεινές εξαιρέσεις, όπως το βιβλίο της Ρένας. Η συγγραφέας αγγίζει με σεβασμό αυτόν τον τρόπο έκφρασης ενώ κατέχει τη φύση τούτης της ποίησης και, ως αποτέλεσμα, η μακραίωνη ιστορία των χαϊκού αναπνέει στη γλώσσα μας.
Σε μια σελίδα θα γράψει:
Στο δρόμο της ποίησης
βάδιζε αργά.
Όχημά σου οι λέξεις.
Ειρωνικά αταίριαστο συγκρινόμενο με τον τόσο σύντομο ποιητικό λόγο των χαϊκού αλλά πόσο απέραντα σοφό.
Το εξώφυλλο κοσμεί πίνακας με γκέισα της ίδιας, αναδεικνύοντας έτσι το εσωτερικό του ενώ προβάλλει μία ακόμη ενασχόλησή της, τη ζωγραφική. Στο εσωτερικό του, η Ρένα Πετροπούλου-Κουντούρη, όσο διαρκεί ένα εικοσιτετράωρο, ανακαλύπτει τον άνθρωπο και τις αδυναμίες του, τον κόσμο γύρω του και μέσα του, αισθήματα που ξεχύθηκαν ή άνθισαν με αφορμή το φεγγάρι, το νυχτολούλουδο, τη θάλασσα... Κάποια από αυτά τολμώ να τα ανακατατάξω σε ένα θεωρητικό βιβλίο του μυαλού μου όπου ανακαλύπτω συνάφειες και αλληλουχίες μεταξύ τους ενώ το νόημα αλλάζει κάθε φορά, ακριβώς επειδή άλλαξε η σειρά. Όπως τα παρακάτω που αφορούν το χρόνο.
Παράξενο μα
όσο μεγαλώνουμε,
νωρίς νυχτώνει.
*
Μέρες και νύχτες
όσο μεγαλώνουμε,
νωρίς νυχτώνει.
*
Μέρες και νύχτες
γερνώ περιμένοντας
τον ερχομό σου.*
Με κρατάς απ' το χέρι
δε μετάνιωσα
που περίμενα χρόνια
Ένα μεγάλο προσόν έχει η ποίηση της Ρένας. Παρέχει άμεσα τα νοήματα στον αναγνώστη χωρίς να τον περνάει από συμπληγάδες ενώ αν ξαναδιαβαστεί μπορεί να διακρίνει κανείς κι ένα δεύτερο επίπεδο ή μια εναλλακτική ερμηνεία. Φαίνεται απλή χωρίς να είναι, ενώ μπορεί να διαβαστεί και από έναν όχι και τόσο μυημένο αναγνώστη ή λιγότερο εκπαιδευμένο και να τον αγγίξει εξίσου.
ΒΑΣΙΛΙΣΣΑ
Μόνο σ΄ όνειρα ασύνορα
είμαι μια άλλη.
Βασίλισσα.
Εκεί διατάζω.
Εκεί μονάχα ορίζω την ψυχή σου
Εκεί, αλίμονο,
στα πόδια μου σέρνεσαι.
ΒΑΣΙΛΙΣΣΑ
Μόνο σ΄ όνειρα ασύνορα
είμαι μια άλλη.
Βασίλισσα.
Εκεί διατάζω.
Εκεί μονάχα ορίζω την ψυχή σου
Εκεί, αλίμονο,
στα πόδια μου σέρνεσαι.
Η συλλογή, δικαίως, αφιερώνεται στις γυναίκες του κόσμου.
*Συμπληρώνοντας τις πληροφορίες περί χαϊκού... Στην κλασική του μορφή χωρίζεται σε 5, 7 και 5 συλλαβές αντίστοιχα ανά στίχο. Αξίζει να σημειωθεί ότι το Ιαπωνικό χαϊκού περιέχει λέξεις που είναι αδύνατο να μεταφραστούν σε άλλες γλώσσες, και ότι τα μοντέρνα χαϊκού καταπατούν (μπορούν) κάποιους από τους κανόνες, αλλά ποτέ όλους μαζί!
Αναζητήστε τα:
Τα χαϊκού μιας μέρας και μιας νύχτας, εκδόσεις Γαβριηλίδη, 2013
Όνειρα ασύνορα, εκδόσεις Λογοτεχνικού Συνδέσμου Ηρακλείου Κρήτης, 2009
Τα ποιήματα της ανάρτησης περιέχονται στις παραπάνω συλλογές και αποτελούν πνευματική ιδιοκτησία των εκδοτικών οίκων και της συγγραφέως.
Περισσότερα για/από την Ρένα Πετροπούλου-Κουντούρη:
Η Μάχρια της λήθης (κριτική)
Η Μάχρια της λήθης (συνέντευξη)
