(Μουσείο Ιστορίας Τέχνης Βιέννης)
Φίλες και φίλοι,
Το χάλκινο άγαλμα του Αποξυόμενου (ύψος 1.92μ.) βρέθηκε το 1896 στην αρχαία Έφεσο, μια περιοχή όπου το Αυστριακό Ινστιτούτο είχε αρχίσει ανασκαφές από την προηγούμενη χρονιά.
Το άγαλμα συναρμολογήθηκε από 234 θραύσματα. Η πρώτη συντήρηση το 1900 αποκατέστησε τον αθλητή με τρόπο ώστε να καθαρίζει το αριστερό του χέρι και τον καρπό, επειδή μεγάλο τμήμα του δεξιού χεριού δεν σώθηκε. Οι συντηρητές του καιρού μιμήθηκαν απλώς τη στάση του από μορφές σφραγιδόλιθων. Στη συνέχεια, και μετά από λεπτομερειακή μελέτη των καταλοίπων, το 1953 έγινε νέα συντήρηση και αποκαταστάθηκε η μορφή στη σωστή της στάση, όπως αποδεικνύουν και οι ανατομικές λεπτομέρειές της.
Ο συγκεκριμένος τύπος αγάλματος ήταν πολύ δημοφιλής, αντιγραμμένος πάμπολλες φορές, σε διάφορα μεγέθη και υλικά: αγάλματα, ανάγλυφα,σφραγιδόλιθοι.
Το συγκεκριμένο χάλκινο άγαλμα από την Έφεσο εικάζεται ότι είναι πρωτότυπο -;h αντίγραφο απευθείας από το πρωτότυπο- με χρόνο κατασκευής στα 340-330 π.Χ.
Η απόδοση σε συγκεκριμένο γλύπτη δεν είναι βέβαιη. Κατά καιρούς έχει αποδοθεί στον Δαίδαλο από τη Σικυώνα ή στον Λύσιππο. Η λυσιππική επίδραση, πάντως, στην δομή και τη στάση της μορφής είναι ιδιαίτερα έντονη.
Στην αρχαιότητα οι αθλητές αγωνίζονταν γυμνοί και πριν τον αγώνα συνήθιζαν να αλείφουν το σώμα τους με λάδι, για να το προστατεύουν κυρίως, αποφεύγοντας έτσι τις επικίνδυνες λαβές του αντιπάλου. Μετά τον αγώνα, για να καθαρίσουν το σώμα τους και από το λάδι, τον ιδρώτα τους και από το κολλημένο χώμα, χρησιμοποιούσαν τις στλεγγίδες -χάλκινα ή σιδερένια εργαλεία, με τα οποία απέξυαν την επιφάνεια του δέρματος.
Βλέπουμε, επομένως, τον Εφέσιο αθλητή που αναπαριστάται στο άγαλμα να έχει μόλις ολοκληρώσει τον καθαρισμό και να καθαρίζει την στλεγγίδα, που δυστυχώς δε σώθηκε, με το βλέμμα του εστιασμένο σ’ αυτό που κάνει. Τα μαλλιά του είναι ακόμη βρεγμένα και παρά την χαλαρή στάση του σώματός του -το αριστερό πόδι πατάει στα ακροδάχτυλα- η έντονη μυολογία δείχνει ότι ίσως να ήταν και παλαιστής.
Διάλεξα μια φωτογραφία από τρεις πλευρές, για να σας δώσω τη δυνατότητα να το περιεργαστείτε καλύτερα και να θαυμάσετε την τέχνη στις λεπτομέρειες.
