Ένα σημείο Χ βρίσκεται στη μέση του πουθενά, εκεί όπου δε ξέρουν τι θα πει σύνορο και που αποδημητικά πουλιά σταματούν πριν συνεχίσουν για άλλα γεωγραφικά πλάτη αλλά το ίδιο κι εμείς. Ένα νησί καταφύγιο, Το πράσινο νησί, όπου υπάρχει κι ένα πράσινο μπολ –ενίοτε, ως μια ανάμνηση στιγμής που συνέβη ή συνέβαινε κάποτε κι έμεινε για πάντα στη μνήμη– όπως και πολλά δέντρα, μιας και το χορτάρι κατεβαίνει στη θάλασσα, η βλάστηση στους γκρεμούς. Ένα μέρος όπου το Saint Malo είναι το κοντινότερο λιμάνι, ο πύργος στο Pleinmont είναι ιδανικός για να κοιτάς προς τον Ατλαντικό ενώ στην παραλία Pembroke η παλίρροια μεγάλη και τα σκουλήκια Ophelia bicornis δουλεύουν ακούραστα τον πουαντιγισμό της υγρής άμμου...
Θα μπορούσα να συνεχίσω έτσι, για χίλιες ακόμα λέξεις ή και περισσότερες, σκιαγραφώντας το βιβλίο, γράφοντας εναλλάξ με την ίδια τη συγγραφέα του –φαντασία να 'χει κανείς και όρεξη– αλλά τότε αυτό το κείμενο θα ήταν κάτι άλλο· θα ήταν μια πεζή περιγραφή ενός τόπου, με το «πεζή» να «μοιράζεται» μεταξύ του μη ποιητικού και του κοινότυπου. Κι αυτό θα ήταν σφάλμα, αφού το βιβλίο, μήτε πεζό-μη ποιητικό είναι, ούτε πεζό-κοινότυπο.
Αναφέρομαι στην ποιητική συλλογή της Μαριάννας Πλιάκου, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Βακχικόν, υπό τον γενικό τίτλο Χ. Τι είναι λοιπόν το Χ; Είναι ένα σημείο στον χάρτη, όπως θα το βλέπαμε σε έναν χάρτη θησαυρού, ένα μέρος του όπου συμβαίνουν όλα αυτά τα πράγματα για τα οποία μας μιλά η ποιήτρια κι όπου καλούμαστε ως αναγνώστες να συμπορευθούμε και να συνταξιδέψουμε.
η Ψυχή και ο Άνθρωπος και ο Κόσμοςέχουνπαντούτην ίδιαγεύση.
Είναι, επίσης, ο τόπος που ενεργειακά συνδέεται με έναν Βίκτωρ Ουγκώ, αφού εκεί ολοκλήρωσε του Άθλιους, το 1862, (υπάρχει μνεία μέσα στη συλλογή) έργο που τον –και το– παίδευε επί σαράντα έτη! Έτσι, ένας Γιάννης Αγιάννης κι ένας Ιαβέρης «έζησαν» (και) εκεί, εκεί ολοκληρώθηκαν ως χαρακτήρες κι εκεί ξεκίνησε ο μύθος του 24601, αριθμός του κρατούμενου Αγιάννη στο μυθιστόρημα, που όμως έμελλε να χρησιμοποιηθεί πολλές φορές ακόμα εκτός του συγκεκριμένου βιβλίου –ως αριθμός κατάδικου! Αναρωτιέστε κι εσείς αν το 24601 σχετίζεται με τον τόπο Χι; Εγώ αναρωτήθηκα πάντως διαβάζοντας αυτές τις σελίδες, γιατί «συνάντησα» μια μυστηριακή σκιά πάνω από τις σκηνές, τις εικόνες και τα αισθήματα, που με έκανε να σκεφτώ την ατμόσφαιρά του, ότι πρόκειται για ξεχωριστό μέρος ειδικών συνθηκών και επιδράσεων πάνω στον άνθρωπο.
Το βιβλίο είναι προσδιοριστικό σε πολλά επίπεδα: εαυτού (όπως κάθε σύγγραμμα), τόπου, άλλων, σημείου (που βρίσκεται ως οντότητα και ως φυσική παρουσία η γράφουσα ή εμείς με τη φαντασία) κ.λπ. Ένας τόπος ιδιαίτερος, όπως είναι ιδιαίτερη και η επίδρασή του πάνω της... όπου, ακόμα και ο χρόνος παύει όσο η «φύση» του μοιράζεται ανάμεσα σε δύο διαφορετικές μεριές.
Μετρονόμοςπου σταμάτησε,και ξεκουράζεταιστη μέση.
Ίσως να μην υπάρχουν κατάλληλες λέξεις για να αποτυπώσουν ένα βίωμα –για εμένα ομιλώ– ενώ, από την άλλη, δεν θα ήθελα να «προδώσω» το σημείο Χι, όπως δεν το προδίδει ούτε το βιβλίο στο εξώφυλλό του. Αυτό, όμως, που μπορώ να μεταφέρω ως αναγνώστρια είναι η ξεχωριστή εμπειρία, η μοναδικότητα και η πρωτοτυπία, και η υπαρξιακή αύρα που περικλείει τους στίχους.
...η Ιστορία,το έπος των μερώνπρος αναζήτηση του Όλου.
Όλα τα κείμενα-ποιήματα έχουν κοινό τόπο, το σημείο Χι. Όλα τα έργα που περιέχονται έχουν κοινό παρονομαστή, δημιουργούν μια συνέχεια της ίδιας εικόνας, σαν αδιαίρετο σύνολο το οποίο πρέπει να κρατήσεις ως έχει, όχι επιλέγοντας, όχι εν μέρει.
Η κυρία Πλιάκου είναι εικονοπλαστική. Μεταφέρει ολόκληρες σκηνές ζωής παρόλη τη φειδωλικότητα του στίχου μέσω του οποίου εκφράζεται. Είναι συναισθηματική και προβάλλει ισχυρές μνήμες. Όπως εκείνη για τη μάνα. Επί της ουσίας, αντιπαραβάλει τη ζωή της πριν, στα χρόνια με τη μάνα, και εκείνης στο σημείο Χι. Κι αν αφεθείς να σε παρασύρει, ενδέχεται να κατανοήσεις την ψυχή της.
Σαν ένα θραύσμαβαθιά στο χώμα,το λίγοπου έμεινεαπ' αυτό πουκάποτε ήμασταν.
Εμένα με έκανε να ανοίξω την υδρόγειο για να βρω το σημείο της, όμως συνεπακόλουθα και μεταφορικά, σε κάνει να ψάξεις το δικό σου (μοναδικό, ιδιαίτερο, μεθυστικό, υπερβατικό...) σημείο... μέσα από κάτι νέο, φρέσκο, πολύ δικό της (προσωπικό) αλλά πανανθρώπινο. Το δικό της Χι είναι το μέρος που ζει κι εργάζεται και που, σαφέστατα, έχει χωρίσει τη ζωή της στο πριν και μετά.
Διαβάστε την! Έχει να δώσει κάτι μη κοινότυπο, κάτι από εκείνη, μα ικανό να αγγίξει καθέναν.
Και ο χάρτης στον τοίχοmemento infiniti.
