Τα Έθιμα Ταφής είναι το λογοτεχνικό πρωτόλειο της Αυστραλής συγγραφέως Hannah Kent. Βασισμένο σε αληθινά γεγονότα, το βιβλίο αναφέρεται στην τελευταία καταδίκη σε θάνατο που εφαρμόστηκε στην Ισλανδία τον 19ο αιώνα, την καταδίκη της Άγκνες Μάγκνουσντότιρ.
Με τον επίλογο του βιβλίου γραμμένο εξαρχής ο αναγνώστης βαραίνει απ’ το ασήκωτο φορτίο του επερχόμενου θανάτου, που αποτελεί μονόδρομο. Το στομάχι του δένεται σφιχτά κι ένα αίσθημα ανεξήγητο, κουβάρι μπερδεμένο, τον πλημμυρίζει.
Ένα αίσθημα λύπησης ή συμπόνιας, αναμεμιγμένο με αυτό της αντιπάθειας και του θυμού αναπτύσσεται, ίσως στην αρχή, για την κεντρική ηρωίδα του έργου Άγκνες Μάγκνουσντότιρ, που κατηγορείται για τους φόνους των Νάταν Κέτιλσον και Πέτουρ Γιόνσον, που πραγματοποιήθηκαν τη νύχτα της 13ης προς το ξημέρωμα της 14ης ημέρας του Μαρτίου, το 1828.
Αίσθημα που με την πορεία της ανάγνωσης σβήνει, κι αυτό της ιδιαίτερης συμπάθειας, ίσως κι αγάπης προς το πρόσωπο της ηρωίδας να καλλιεργείται σελίδα τη σελίδα.
Ο αναγνώστης συγκεκριμένα παρακολουθεί τους τελευταίους μήνες της ζωής της Άγκνες, που φιλοξενείται στο αγρόκτημα της οικογένειας του Γιον και της Μαργκρέτ Γιόνσον, οι οποίοι ζουν με τις δυο τους κόρες στο Κορνσάου. Η μεταφορά της Άγκνες εκεί ύστερα από απόφαση του Νομαρχιακού Επιτρόπου Μπγιορν Μπλόνταλ θα ρυτιδώσει την γαλήνια, ρουτινιασμένη και δύσκολη ταυτόχρονα καθημερινότητα της οικογένειας Γιόνσον, η οποία θα υποδεχτεί την κατηγορούμενη με μεγάλη καχυποψία…
Η Hannah Kent με την ατμοσφαιρική γραφή της, γραφή άκρως λυρική και περιγραφική, γραφή που εμφυσά πνοή σε κάθε συλλαβή, δίνοντας σάρκα σε κάθε λέξη, πρόταση, και κατ’ επέκταση σελίδα, και πλάθοντας πραγματικά σπαρταριστές εικόνες που παρέχουν γενναιόδωρα ερεθίσματα στον αναγνώστη, καταφέρνει να διεγείρει όλες του τις αισθήσεις και να τον κρατήσει σε εγρήγορση!
Διαβάζοντας τις ολοζώντανες περιγραφές της λοιπόν, αισθάνθηκα το δέρμα μου να τρυπά απ’ την έντονη υγρασία που σταλάζουν οι χωμάτινοι τοίχοι του αγροτόσπιτου. Ένιωσα το φιλί του παγωμένου αγέρα στο πρόσωπο μου. Το στομάχι μου αναγούλιασε απ’ την έντονη μυρωδιά των ζωντανών του αγροκτήματος, ενώ στάλες ιδρώτα έτρεξαν στο πρόσωπο μου κατά τη διάρκεια των απαιτητικών εργασιών του θερισμού.
Είναι αλήθεια πως η συγγραφέας χειρίζεται με μαεστρία τον εικονοπλαστικό της λόγο, καταφέρνοντας να οικοδομήσει ένα ένθερμο κλίμα και να γεφυρώσει την όποια απόσταση υπάρχει ανάμεσα στον αναγνώστη και την άγνωστη κι αρκετά σκοτεινή ίσως για εκείνον εποχή, μία εποχή όπου βασίλευαν οι δεισιδαιμονίες κι η έντονη πίστη στο Θεό.
Η Hannah Kent πετυχαίνει κάτι πολύ σημαντικό!
Καταφέρνει να ζωντανέψει μία ολόκληρη εποχή και εντάξει τον αναγνώστη σε μία καθημερινή θα έλεγα ρουτίνα των φτωχών οικογενειών της Ισλανδίας του 19ου αιώνα. Να τον καταστήσει κοινωνό της νοοτροπίας, του τρόπου ζωής και σκέψης του, να τον φέρει σε επαφή με τα ήθη της εποχής, τα στερεότυπα και κάποιες προκαταλήψεις, όπως η άποψη για τους πρακτικούς θεραπευτές/γιατρούς, στο πρόσωπο των οποίων πολλοί συναντούσαν άλλοτε μάγους, κι άλλοτε τον ίδιο τον Σατανά.
Είναι θαυμάσιος επίσης ο τρόπος με τον οποίο η συγγραφέας ψηλαφά τον ψυχισμό της κεντρικής ηρωίδας και διεισδύει στον συναισθηματικό της κόσμο. Έναν κόσμο ομιχλώδη, γεμάτο σκοτεινιά κι ανείπωτες σκέψεις.
Ο αναγνώστης μέσα απ’ την πρωτοπρόσωπη αφήγηση που χρησιμοποιεί η Hannah Kent σε ένα μεγάλο μέρος του βιβλίου γνωρίζει σταδιακά το παρελθόν της Άγκνες, χτίζοντας, έτσι, σφήνα τη σφήνα το ψηφιδωτό της ζωής της. Γεγονότα του παρελθόντος, γεγονότα τρυφερά μα και σκληρά και γεμάτα με πόνο κατά βάση, έρχονται να φωτίσουν τις άγνωστες πτυχές του χαρακτήρα της Άγκνες, να δικαιολογήσουν συμπεριφορές και πράξεις, μα πάνω από όλα να ανασύρουν στο φως την αλήθεια, που επιζητά τη λύτρωση.
Ασυνείδητα, δίχως να το επιδιώκει, ο αναγνώστης δένεται με την Άγκνες μέσω της εξομολόγησης της.
Το τέλος που πλησιάζει φαντάζει στα μάτια του δυσβάσταχτο.
Η αγωνία κορυφώνεται.
Η εύρεση κάποιας διαφορετικής λύσης είναι μάταιη…
Η ανθρώπινη πλευρά των ηρώων που σιγοκαίει μέσα τους, συνοδοιπόρος με αυτή του αναγνώστη, λυγίζει απ’ τη θλίψη του θανάτου, που έρχεται να τιμωρήσει, δίκαια ή άδικα, την ηρωίδα για την αποτρόπαια για τα κοινωνικά δεδομένα της εποχής πράξη της.
ΤΑ ΕΘΙΜΑ ΤΑΦΗΣ, λοιπόν, είναι ένα δυνατό λογοτεχνικό ανάγνωσμα εποχής.
Ένα μυθιστόρημα βαθιά ανθρώπινο που θα σκαλίσει εσωτερικά κάθε αναγνώστη που θα επιλέξει να ζήσει αυτό το αδιαμφισβήτητα μαγικό ταξίδι!
Το μυθιστόρημα της Hannah Kent, Έθιμα ταφής, κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ίκαρος.
Η Χάνα Κεντ γεννήθηκε στην Αδελαΐδα το 1985. Στα εφηβικά της χρόνια βρέθηκε ως υπότροφη της Λέσχης Ρόταρι στην Ισλανδία, όπου και άκουσε για πρώτη φορά την ιστορία της Άγκνες Μάγκνουσντότιρ. Η Χάνα είναι η συνιδρύτρια και αρχισυντάκτης του λογοτεχνικού περιοδικού Kill Your Darlings της Αυστραλίας ενώ τελειώνει το διδακτορικό της στο πανεπιστήμιο Flinders. Το 2011 τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Αδημοσίευτου Χειρογράφου. Τα Έθιμα Ταφής είναι το πρώτο της μυθιστόρημα.
