Γράφει η Ελένη Χριστοφοράτου
«Η Χρυσαλίδα» είναι ο πρωτότυπος και αινιγματικός τίτλος της συλλογής διηγημάτων του Κυριάκου Χαλκόπουλου.
Η λέξη «χρυσαλίδα» μάς παραπέμπει συνειρμικά στην έννοια της μεταμόρφωσης. Η χρυσαλίδα προέρχεται από τη μεταμόρφωση της κάμπιας, όταν φτάσει το τελευταίο στάδιο και είναι ώριμη για μεταμόρφωση. Και όπως η κάμπια μέσα στη χρυσαλίδα της μετατρέπεται σε πεταλούδα για να λουστεί στη συνέχεια από το ηλιακό φως, τα δώδεκα διηγήματα που ξεδιπλώνονται στις σελίδες αυτού του ξεχωριστού βιβλίου, συνδέονται με την προσπάθεια μεταμόρφωσης σε κάτι ανώτερο.
Η ατμόσφαιρα των διηγημάτων είναι σκοτεινή και μυστηριακή, θυμίζοντας τον ιδιότυπο Φραντς Κάφκα του οποίου η γραφή με την επαναλαμβανόμενη περιγραφή ενός ασφυκτικού περιβάλλοντος, έγινε σύμβολο αγωνίας του σύγχρονου ανθρώπου. Ομοίως, πολλά από τα διηγήματα του Κυριάκου Χαλκόπουλου παρουσιάζουν τον ήρωα ευρισκόμενο σε μια εφιαλτική εμπλοκή, σαν να έχει εγκλωβιστεί στα γρανάζια απρόσωπων και αδυσώπητων δυνάμεων, με αποκορύφωμα το διήγημα «η Αράχνη», όπου ο ήρωας ερωτοτροπεί με την αυτοκτονία προσπαθώντας ταυτόχρονα να γαντζωθεί απ’ τη ζωή κερδίζοντας χρόνο.
Η μυστηριακή ατμόσφαιρα αποτελεί κατ’ ουσίαν τον καμβά στον οποίο κεντάει το έργο του ο Κυριάκος Χαλκόπουλος, επηρεασμένος πέρα από τον Κάφκα, και από τον υπαινικτικό, αλληγορικό, παραβολικό δημιουργό των «λαβυρίνθων» και του «καθρέφτη», Χόρχε Λουίς Μπόρχες.
«Το ελάττωμα», «το σκοτάδι», «η τελετή», «στον τελευταίο Όροφο» και τα υπόλοιπα διηγήματα της συλλογής συνθέτουν αριστοτεχνικά το συγγραφικό σύμπαν ενός συγγραφέα ιδιοσυγκρασιακού, με βαθιές γνώσεις ψυχολογίας και άρωμα φιλοσοφίας.
Η αφήγηση πραγματοποιείται σε α΄ ενικό πρόσωπο, γεγονός που προσδίδει στα κείμενα ζωντάνια, αμεσότητα και παραστατικότητα και παραπέμπει σε ημερολογιακό ύφος. Οι περισσότεροι ήρωες-αφηγητές μοιάζουν σαν ένα alter ego του συγγραφέα και ξετυλίγουν τις σκέψεις τους δίνοντας την αίσθηση ότι περισσότερο φιλοσοφούν πάνω στα δεδομένα της ζωής τους.
Παρά την περιορισμένη έκταση που έχει το λογοτεχνικό είδος του διηγήματος, ο Κυριάκος Χαλκόπουλος κατορθώνει να σκιαγραφήσει πλήρως την ψυχοσύνθεση των ηρώων του και να φωτίσει επαρκέστατα όλες τις οπτικές των σκέψεων και των συναισθημάτων τους.
Ενδεικτικό του κλίματος του βιβλίου αποτελεί το παρακάτω απόσπασμα από την «αράχνη».
Σίγουρα φευγαλέα επέστρεψαν τέτοιες αναμνήσεις καθώς στεκόμουν στο μπαλκόνι του σπιτιού εκείνης της κοπέλας. Από τόσο ψηλά δε θα υπήρχε περίπτωση η πτώση μου να έχει συνέπεια κάτι έλασσον, κάτι λιγότερο από το θάνατό μου. Ήταν και πάλι πιθανό ότι παρά την απόφασή μου δε θα κατόρθωνα να ελέγξω τα μέλη μου αφού θα είχα περάσει πάνω από τα κάγκελα. Σίγουρα η θέα του δρόμου όπου σε λίγο θα τσακιζόμουν θα ήταν πολύ πιο πειστική ως προς την αναγκαιότητα να κινηθούν τα χέρια μου μπροστά, σε μια τελική, παράλογη, ανούσια προσπάθεια να προφυλαχτεί το κεφάλι, αυτός ο βασιλιάς του σώματος… Όμως από ένα τέτοιο ύψος δε θα είχε σημασία. Τα χέρια μπορεί να βρίσκονταν μπροστά από το κεφάλι μου μια στιγμή πριν να αγγίξουν το δρόμο, την αμέσως επόμενη όμως, εκείνο που τόσο ανενδοίαστα προστάτευαν, θα είχε συναντήσει την ίδια μοίρα με αυτά.
Τα κείμενα μοιάζουν να έχουν κυοφορηθεί για μεγάλο χρονικό διάστημα στη γόνιμη σκέψη του συγγραφέα, ώστε να παρουσιάζονται τώρα στην πιο άρτια και ώριμη μορφή τους.
🍂
Περισσότερα από/για τον Κυριάκο Χαλκόπουλο και το βιβλίο του:
Ανακύκλωση [όπου ο Κυριάκος Χαλκόπουλος γράφει για το βιβλίο της Ελένης Χριστοφοράτου]
Περισσότερα από/για την Ελένη Χριστοφοράτου:
