Μετά το μυσταγωγικό, φιλοσοφικό Ο σιωπηλός Μπου, στο οποίο «βρισκόμαστε» στην Κίνα του 15ου αιώνα, μετά τα διδάγματα και τις εμπειρίες που μας προσέφερε το Now and Zen και μετά τη συλλογή ταξιδιωτικών εμπειριών στο βιβλίο Ο Χορός του Σίβα όπου ο μύθος, ο θρύλος και οι αρχαίες τελετουργίες και σοφιστίες μπλέκονται με τη σύγχρονη εποχή, ο Άγγελος Μπάκας επανέρχεται στα γράμματα με την επανέκδοση τούτης της ιστορίας, ενδυναμώνοντας ακόμα περισσότερο την μυθική γραφίδα του.
Στο «όπλο του Νεφεληγερέτη» (Δία) διαβάζουμε την περιπέτεια ενός ναυαγίου της αρχαιότητας και του μαγικού αντικειμένου που έκρυβε μέσα του, γνωστού σήμερα με την ονομασία Μηχανισμός των Αντικυθήρων. Αν ψάξει λιγάκι κανείς το θέμα του Μηχανισμού, έστω κι επιφανειακά, σίγουρα θα μαγευτεί από τη μηχανική, μαθηματική, συγχρονιστική και υπολογιστική αυτή μηχανή και είναι απορίας άξιο το πώς και δεν έχουμε πλουσιότερη βιβλιογραφία γύρω από ένα τόσο μυστηριώδες και ταυτόχρονα επιστημονικό κι εξαίσιο αντικείμενο. Τουλάχιστον, εμείς οι Έλληνες θα έπρεπε να είχαμε εμπνευστεί περισσότερο -θα περίμενα- από την συναρπαστική του ιστορία.
Στον πρόλογο του Γιάννη Σειραδάκη (ομότιμος καθηγητής Αστρονομίας, Τμήμα Φυσικής, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης) που περιέχεται, λαμβάνουμε χρήσιμα στοιχεία που αφορούν σε μια πλήρη περιγραφή (από τις διαστάσεις του ως τον τρόπο λειτουργίας του) αλλά και στις πρακτικές εφαρμογές του Μηχανισμού. Αναλογιστείτε την απλότητα του αντικειμένου (καθαρά μηχανικό) και την πολυπλοκότητά του, αφού με τα άριστα μετρημένα και συγχρονισμένα γρανάζια του μπορούσες να προσδιορίσεις τις κινήσεις του Ήλιου και της Σελήνης, τις φάσεις της Σελήνης, τις εκλείψεις του Ήλιου και της Σελήνης... να βρεις ημερομηνίες... να «δεις» το παρελθόν, μα και το μέλλον -άρα τεράστια γνώση, άρα όπλο! Μάλιστα, στον ίδιο πρόλογο, μαθαίνουμε ότι η πολυπλοκότητα του Μηχανισμού των Αντικυθήρων είναι πολύ μεγαλύτερη από αυτήν όλων των συσκευών που κατασκεύασε ο άνθρωπος κατά την επόμενη χιλιετία και ότι για την κατασκευή του συνεργάστηκαν ένας εξαιρετικός μαθηματικός και αστρονόμος και ένας χαρισματικός τεχνίτης. Κι ύστερα, αναλογιστείτε ελεύθερα πόσο χαζοί είμαστε σήμερα που με τόση τεχνολογία, μέσα και διευκολύνσεις επιχειρούμε ως «βρέφη» μπροστά σε αυτά τα μυαλά και χέρια, και πως αυτό το αντικείμενο που στην εποχή του ήταν μαγικό, εξακολουθεί χιλιάδες χρόνια μετά να είναι αξεπέραστο κι εξίσου απίθανο.
Τέλος πάντων, ο Μπάκας εμπνεύστηκε από το αρχαίο ναυάγιο που άφησε στην αγκαλιά της θάλασσας αυτό το εκπληκτικό αντικείμενο για πολύ πολύ καιρό και έγραψε μια μυθοπλασία όπως την φαντασιώθηκε, βάζοντας εαυτόν πάνω σε εκείνο το καράβι, με εκείνο το μοιραίο φορτίο. Με λόγο φειδωλό, πεζοποίηση και άτακτες ρίμες -ίσα να δίνουν έναν ρυθμό εδώ κι εκεί- και έναν Ομηρικό διαχειρισμό στις εκφράσεις και τις ονοματοδοσίες, δομεί ένα διήγημα μυθολογικής αφήγησης που έχει ακόμα και χνάρια ραψωδίας.
Σε αυτήν την ιστορία λοιπόν, ένας συνταξιδιώτης επιβιώνει βολικά του ναυαγίου και, ως μάρτυρας, μας εξηγεί τα καθέκαστα. Ο Ηγήμων, ανάμεσα στις αφηγήσεις, δια χειρός συγγραφέα, «αναλαμβάνει» να θέσει εμβόλιμα και ό,τι επιβάλλει η σκέψη:
Μα ποιος καλύτερα γνωρίζει των Ολυμπίων τις βουλές
αν όχι οι Έλληνες,
που χίλια χρόνια μαζί με τους Θεούς
τα ίδια χώματα πατάνε.
Στο «όπλο του Νεφεληγερέτη» (Δία) διαβάζουμε την περιπέτεια ενός ναυαγίου της αρχαιότητας και του μαγικού αντικειμένου που έκρυβε μέσα του, γνωστού σήμερα με την ονομασία Μηχανισμός των Αντικυθήρων. Αν ψάξει λιγάκι κανείς το θέμα του Μηχανισμού, έστω κι επιφανειακά, σίγουρα θα μαγευτεί από τη μηχανική, μαθηματική, συγχρονιστική και υπολογιστική αυτή μηχανή και είναι απορίας άξιο το πώς και δεν έχουμε πλουσιότερη βιβλιογραφία γύρω από ένα τόσο μυστηριώδες και ταυτόχρονα επιστημονικό κι εξαίσιο αντικείμενο. Τουλάχιστον, εμείς οι Έλληνες θα έπρεπε να είχαμε εμπνευστεί περισσότερο -θα περίμενα- από την συναρπαστική του ιστορία.
Στον πρόλογο του Γιάννη Σειραδάκη (ομότιμος καθηγητής Αστρονομίας, Τμήμα Φυσικής, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης) που περιέχεται, λαμβάνουμε χρήσιμα στοιχεία που αφορούν σε μια πλήρη περιγραφή (από τις διαστάσεις του ως τον τρόπο λειτουργίας του) αλλά και στις πρακτικές εφαρμογές του Μηχανισμού. Αναλογιστείτε την απλότητα του αντικειμένου (καθαρά μηχανικό) και την πολυπλοκότητά του, αφού με τα άριστα μετρημένα και συγχρονισμένα γρανάζια του μπορούσες να προσδιορίσεις τις κινήσεις του Ήλιου και της Σελήνης, τις φάσεις της Σελήνης, τις εκλείψεις του Ήλιου και της Σελήνης... να βρεις ημερομηνίες... να «δεις» το παρελθόν, μα και το μέλλον -άρα τεράστια γνώση, άρα όπλο! Μάλιστα, στον ίδιο πρόλογο, μαθαίνουμε ότι η πολυπλοκότητα του Μηχανισμού των Αντικυθήρων είναι πολύ μεγαλύτερη από αυτήν όλων των συσκευών που κατασκεύασε ο άνθρωπος κατά την επόμενη χιλιετία και ότι για την κατασκευή του συνεργάστηκαν ένας εξαιρετικός μαθηματικός και αστρονόμος και ένας χαρισματικός τεχνίτης. Κι ύστερα, αναλογιστείτε ελεύθερα πόσο χαζοί είμαστε σήμερα που με τόση τεχνολογία, μέσα και διευκολύνσεις επιχειρούμε ως «βρέφη» μπροστά σε αυτά τα μυαλά και χέρια, και πως αυτό το αντικείμενο που στην εποχή του ήταν μαγικό, εξακολουθεί χιλιάδες χρόνια μετά να είναι αξεπέραστο κι εξίσου απίθανο.
Τέλος πάντων, ο Μπάκας εμπνεύστηκε από το αρχαίο ναυάγιο που άφησε στην αγκαλιά της θάλασσας αυτό το εκπληκτικό αντικείμενο για πολύ πολύ καιρό και έγραψε μια μυθοπλασία όπως την φαντασιώθηκε, βάζοντας εαυτόν πάνω σε εκείνο το καράβι, με εκείνο το μοιραίο φορτίο. Με λόγο φειδωλό, πεζοποίηση και άτακτες ρίμες -ίσα να δίνουν έναν ρυθμό εδώ κι εκεί- και έναν Ομηρικό διαχειρισμό στις εκφράσεις και τις ονοματοδοσίες, δομεί ένα διήγημα μυθολογικής αφήγησης που έχει ακόμα και χνάρια ραψωδίας.
Σε αυτήν την ιστορία λοιπόν, ένας συνταξιδιώτης επιβιώνει βολικά του ναυαγίου και, ως μάρτυρας, μας εξηγεί τα καθέκαστα. Ο Ηγήμων, ανάμεσα στις αφηγήσεις, δια χειρός συγγραφέα, «αναλαμβάνει» να θέσει εμβόλιμα και ό,τι επιβάλλει η σκέψη:
Μα ποιος καλύτερα γνωρίζει των Ολυμπίων τις βουλές
αν όχι οι Έλληνες,
που χίλια χρόνια μαζί με τους Θεούς
τα ίδια χώματα πατάνε.
[...]
Δεν φτάνει να έχουμε στα χέρια ένα έργο,
όσο κι αν είναι καλλιτέχνημα άριστο
ακρίβειας θαυμαστής,
αν δυστυχώς δεν ξέρουμε
σε ποια ιδιότητα άγνωστη, σε ποια πτυχή
της λειτουργίας του κρυφή
βρίσκεται η αξία του.
Εννοείται θα το διαβάσετε απνευστί και θα χαρείτε το ταξίδι για διάφορους λόγους: ίσως για το έναυσμα της γνώσης, ίσως για το (μ-)πλέξιμο του μύθου σκέτου ή του μύθου με την επιστήμη, ίσως για την ευκαιρία του διαφορετικού... Όποιος κι αν είναι ο λόγος σας, ο Άγγελος Μπάκας έχει κάνει την επίκλησή του προς τον αναγνώστη με ένα απόσπασμα τού «Βίοι Παράλληλοι» του Πλούταρχου -και την ευχή του μαζί.
Πουθενά αλλού η λέξη καλοτάξιδο δε βρίσκει τόση ταύτιση και πολλαπλή έννοια.
Το πόνημα του Άγγελου Μπάκα, Το όπλο του Νεφεληγερέτη, κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ελκυστής.
Ευχαριστώ τις εκδόσεις Ελκυστής για τη διάθεση του βιβλίου.
Το παραπάνω περιέχει αποσπάσματα (που επιδίωξα επίτηδες για να δουν και οι λιγότερο μυημένοι πόσο βατή είναι η ανάγνωση)
Περισσότερα:
Δεν φτάνει να έχουμε στα χέρια ένα έργο,
όσο κι αν είναι καλλιτέχνημα άριστο
ακρίβειας θαυμαστής,
αν δυστυχώς δεν ξέρουμε
σε ποια ιδιότητα άγνωστη, σε ποια πτυχή
της λειτουργίας του κρυφή
βρίσκεται η αξία του.
Εννοείται θα το διαβάσετε απνευστί και θα χαρείτε το ταξίδι για διάφορους λόγους: ίσως για το έναυσμα της γνώσης, ίσως για το (μ-)πλέξιμο του μύθου σκέτου ή του μύθου με την επιστήμη, ίσως για την ευκαιρία του διαφορετικού... Όποιος κι αν είναι ο λόγος σας, ο Άγγελος Μπάκας έχει κάνει την επίκλησή του προς τον αναγνώστη με ένα απόσπασμα τού «Βίοι Παράλληλοι» του Πλούταρχου -και την ευχή του μαζί.
Πουθενά αλλού η λέξη καλοτάξιδο δε βρίσκει τόση ταύτιση και πολλαπλή έννοια.
Το πόνημα του Άγγελου Μπάκα, Το όπλο του Νεφεληγερέτη, κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ελκυστής.
Ευχαριστώ τις εκδόσεις Ελκυστής για τη διάθεση του βιβλίου.
Το παραπάνω περιέχει αποσπάσματα (που επιδίωξα επίτηδες για να δουν και οι λιγότερο μυημένοι πόσο βατή είναι η ανάγνωση)
Περισσότερα:
