Μια αληθινή ιστορία μάς αφηγείται η Αφροδίτη Σαββίδη στο μυθιστόρημά της που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Έξη -με τον τρόπο της, εννοείται, καθώς χρειάζεται να ισορροπήσει μεταξύ μύθου και αλήθειας, και σε όλες τις περιπτώσεις που «μπλέκονται» αυτά τα δύο μαζί.
Στην υπόθεση, θα γνωρίσουμε την οικογένεια του Ιωσήφ, της Αικατερίνης και των οκτώ παιδιών τους, που βιώνουν την Μικρασιατική Καταστροφή, τον πόλεμο και την προσφυγιά.
Αρκετοί αναγνώστες ίσως αναφερθούν σε μία ακόμη ιστορία ξεριζωμού τού 22, όμως η κάθε ιστορία είναι μια μοναδική ιστορία, διαφορετική, με τη δική της «αύρα»· όπως είναι και ο κάθε άνθρωπος, έτσι και η ιστορία που τον συνοδεύει, έτσι και το βιβλίο τούτο, που έχει ως κεντρικό χαρακτήρα τον Σταύρο και ουσιαστικά αποτελεί μια βιογραφική αναφορά προς εκείνον· τον ακολουθεί από τη γέννηση ως το τέλος της ζωής του, αρκετές δεκαετίες μετά, άρα καταλαβαίνετε ότι καλύπτει πολλά μεγάλα ιστορικά γεγονότα: Παγκόσμιο Πόλεμο, Κατοχή, Εμφύλιο, Χούντα κ.λπ.
Διαβάζοντας, λοιπόν, δεν γίνεται να μη σημειώσω την όμορφη κι άνετη ροή ιστόρησης, το κατατοπιστικό οικογενειακό δέντρο στην αρχή που προσφέρει άνεση στην παρακολούθηση -λόγω των πολλών προσώπων-, όπως και την συνοπτική αφήγηση που υπολείπεται πολυλογίας. Εννοείται πως ξυπνά μνήμες στους μεγαλύτερους ενώ μαθαίνει στους νεότερους.
Η ελληνική γλώσσα ήταν η γλώσσα των εμπόρων και της καλής κοινωνίας.
Έτσι, παρακολουθώντας την ιστορία αυτής της οικογένειας «βλέπουμε» τη ζωή των Ρωμιών, την κοινωνική και πολιτική τους θέση, το πολιτιστικό και εμπορικό επίπεδο κ.ο.κ. Εμβόλιμα, λαμβάνουμε και μια σειρά άλλων πληροφοριών και ιστορικών στοιχείων, κάποια εκ των οποίων δεν ανταμώνουμε συχνά σε λογοτεχνικά έργα. Μία τέτοια περίπτωση είναι η αναφορά στον Έιζα Τζένινγκς.
Η μοναδική περίπτωση ανθρώπου στην Ιστορία που εκπροσώπησε αντίπαλα έθνη σε διεθνή συνθήκη. [...] Άγνωστος στην Ελλάδα. Κανένα σχολικό βιβλίο ιστορίας δεν αναφέρει το όνομά του. Κανένα άγαλμα δεν στήθηκε προς τιμήν του.
Καθώς εξελίσσονται τα γεγονότα αναβιώνονται οι δυσκολίες, τα βάσανα και ο αγώνας ζωής αυτών των ανθρώπων. Υπάρχει -ή δημιουργείται- συνεχώς μια αγωνία για τη συνέχεια -απόδειξη ότι υπάρχει ταύτιση με τους ήρωες.
Ξένοι σ' έναν τόπο αφιλόξενο και απόμακρο [...] παρείσακτοι [...] ζητιάνοι.
Μικρότερες ιστορίες, εμβόλιμες κι αυτές μέσα στη βασική ιστορία, εμπλουτίζουν το κείμενο και προσφέρουν στο σύνολο. Η καλή πλοκή -φανταστική ή αληθινή· ποιος να ξέρει σε αυτό το είδος των πεζογραφημάτων πού σταματά το ένα και πού αρχίζει το άλλο;- βοηθά πολύ το πόνημα και οι σκληρές εικόνες στην ανάγλυφη απόδοση των γεγονότων.
Θα έκανε για σενάριο σίριαλ ή ταινίας: έχει πολλά γεγονότα, εξελίξεις κι ανατροπές, καλές και κακές στιγμές, επιτυχίες και αποτυχίες... ακόμα και δολοπλοκία, ενώ παραμένει ανθρώπινο, γλυκόπικρο -όπως η ζωή- και πολύπλευρο. Είναι ένα άρτιο βιβλίο εποχής, που ανταμείβει το χρόνο σου, χωρίς να χαρακτηρίζεται ως ιστορικό (ξέρω πως κάποιοι, ειδικά το καλοκαίρι, δεν θέλουν να διαβάσουν κάτι «βαρύ» που θα τους «φορτώσει» εγκυκλοπαιδικές γνώσεις και δε θα τους αφήσει να ταξιδέψουν νοερά στις ζωές των προσώπων).
Μόνο το τελευταίο κεφάλαιο «σπάει» τη γραμμική αφηγηματική -τη χρονική συνέχεια-, μάλλον επειδή η συγγραφέας, έχοντας πονέσει τον ήρωά της, θέλησε να τον αφήσει-αποχαιρετήσει στη ζωή.
Σε κάθε περίπτωση, είναι όμορφο βιβλίο και θα αφήσει ικανοποιημένους τους φιλαναγνώστες -ειδικά αν το διαβάσετε καλοκαίρι, καθώς θα ταυτιστείτε περισσότερο με τα δρώμενα.
Βρείτε το!
