Εγγραφή στο newsletter για να μη χάνετε τίποτα! *** Φωνή τέχνης: Έχουμε πρωτιές! *** Δωρεάν διπλές προσκλήσεις! *** Κατεβάστε ΔΩΡΕΑΝ e-books ή διαβάστε λογοτεχνικά κείμενα σε πρώτη δημοσίευση ΕΔΩ! *** Αν σας αρέσει το θέατρο -παρακολουθείτε όλα τα είδη- ή έχετε άποψη για μουσικά άλμπουμ ή για ταινίες ή διαβάζετε λογοτεχνικά έργα κτλ. και επιθυμείτε να μοιράζεστε τις εντυπώσεις σας μαζί μας, επικοινωνήστε με το koukidaki. Αρθρογράφοι, κριτικογράφοι, άνθρωποι με ανάλογη κουλτούρα ζητούνται! *** Δείτε τις ημερομηνίες των προγραμματισμένων κληρώσεων στη σελίδα των όρων.
ΚΕΡΔΙΣΤΕ ΒΙΒΛΙΑ ακολουθώντας τους συνδέσμους. Μυθιστορήματα: Όταν το μαζί πληγώνει * Δίχως ένα αντίο * Κλουαζονέ * Οι Ελληνίδες: Η υποδόρια επανάσταση * Οι μοίρες της αστροφεγγιάς, Οικογένεια Πελτιέ, Η κατάρα, Ροζ, Ανθοπωλείον ο Έρως * Το δάσος των ψυχών * Ρε μπαγάσα * Σε είδα * Μέθεξη * Άννα * Ο καπετάνιος τση Ζάκυθος * Το κορίτσι της Σελήνης * Οι τρεις πίνακες ** Ποίηση: Δεύτερη φωνή Ι * Εν αρχή ην ο έρως ** Διηγήματα: Ταρτάν το άλογο, Θεατές και δράστες και Η αγωνία του μέτρου * Στερνό μελάνι * Τέσσερις συλλογές διηγημάτων από τις εκδόσεις Βακχικόν * Ένα πιο σκοτεινό φως * Η οργή του Θεού και άλλες ιστορίες ** Διάφορα άλλα: Οι πουτ@νες κι εγώ * Πέντε βιβλία από τις εκδόσεις Ελκυστής ** Μουσικό άλμπουμ: Worthless Treasures

Η ζωντανή γλυπτική των Gilbert and George στα βάθρα των μεγαλουπόλεων

Faith, Gilbert & George

Ο Γκίλμπερτ γεννήθηκε και μεγάλωσε στη μικρή πόλη Σαν Μαρτίνο στους Δολομίτες των Άλπεων. Σπούδασε, αρχικά, στη Γερμανία, σε σχολές τέχνης και στην Ακαδημία του Μονάχου. Το 1967 μετακόμισε στο Λονδίνο για να συνεχίσει τις σπουδές του. Ο Τζορτζ, που γεννήθηκε στην Αγγλία το 1942, σε ηλικία 15 ετών εγκατέλειψε το σχολείο. Αργότερα σπούδασε στη σχολή τέχνης για ενήλικες του Ντάρλινγκτον. Οι Gilbert & George συναντήθηκαν ως φοιτητές στο Saint Martin’s School of Arts, το 1967, όπου παρακολουθούσαν μαθήματα σύγχρονης γλυπτικής. Έκτοτε συνεργάζονται και εκφράζονται εικαστικά ως ζωντανά γλυπτά, δημιουργούν με ευστροφία και κριτική διάθεση μια σκληρή, ιδιότυπη, ποιητική και συγκινησιακά φορτισμένη πρωτόγονη Αντιτέχνη, στην οποία η λογική τάξη και η τρέλα βρίσκονται σε διαρκή ένταση. Η δουλειά τους περιστρέφεται γύρω από τη ζωή των μεγαλουπόλεων, τον θάνατο, την ελπίδα, τη ζωή, τον φόβο, το σεξ, τα χρήματα και τη θρησκεία. Κοινωνικά ζητήματα δείχνουν τις αντιφάσεις τους, άλλοτε χαρούμενα και τραγικά κι άλλοτε σουρεαλιστικά και συμβολικά. Στόχος δεν είναι να σοκάρουν, αλλά να δείξουν τί συμβαίνει στον κόσμο με το σύνθημα «Τέχνη για όλους»: πανκ και χίπστερς, αρχές και ξένοι, πρωτοσέλιδα και διαφήμιση.

GILBERT AND GEORGE, CLOSED

Στα τέλη της δεκαετίας του 1960, οι Gilbert & George καθιέρωσαν το καλλιτεχνικό τους όραμα ως Living Sculptures. Σχεδόν τέλεια συντονισμένοι, με άψογα κοστούμια, συνέθεσαν μια ταυτόσημη μονάδα ζώντας την καθημερινή τους ζωή με τρόπο τόσο δημιουργικό, όσο και αυστηρό. Με αυτοπειθαρχία, η τέχνη τους εξελίχθηκε μεταξύ σπιτιού και στούντιο στη γειτονιά του Spitalfields στο Λονδίνο για πάνω από πέντε δεκαετίες. Εκεί παρακολούθησαν και αποτύπωσαν τον μετασχηματισμό της συνοικίας. Το σπίτι και το στούντιό τους, στην οδό Fournier, υπήρξαν τα καλλιτεχνικά τους επίκεντρα από τότε που μετακόμισαν εκεί το 1968, ακολουθώντας απλές, αταξικές ρουτίνες για μια απόλυτη δημιουργική έκφραση για όλους και όχι για την ελίτ. Το 1932 με έντονα βαμμένα τα πρόσωπά τους είχαν τραγουδήσει το Underneath the Arches, τραγούδι για την έλλειψη στέγης στη διάρκεια της Μεγάλης Ύφεσης. Έκτοτε παρεμβαίνουν δυναμικά, σχολιάζουν και αμφισβητούν τα πάντα. Χαρακτηριστική έχει μείνει η αντίδρασή τους όταν τα έργα τους απορρίφθηκαν από μία έκθεση στο Λονδίνο: ατάραχοι ζωγράφισαν τα κεφάλια τους και εμφανίστηκαν στα επίσημα εγκαίνια, όπου στέκονταν ακίνητοι στο κέντρο της γκαλερί, ως ζωντανά εκθέματα.

GILBERT AND GEORGE, NURULGILBERT AND GEORGE, HOPE

Αφού αρχικά επικεντρώθηκαν σε ιδιωτικά μοτίβα, έστρεψαν την προσοχή τους σε θέματα των πόλης. Η τέχνη τους από τα τέλη της δεκαετίας του 1970 απεικονίζει ένα ερειπωμένο Λονδίνο σε κοινωνική αναταραχή. Γύρω στο 1974 άρχισαν να τοποθετούν στα έργα τους ένα πλέγμα, που έγινε και η υπογραφή τους, και το οποίο συνεχίζουν να χρησιμοποιούν μέχρι σήμερα. Εφάρμοσαν μια διακριτικά ιδιότυπη τεχνική με πολύπλοκες εικόνες σε παζλ, με μορφές και συνθήματα σε μεγάλες συνθέσεις. Με πολλαπλά σχέδια αρχικά, που εκτύπωσαν σε πολλά χαρτιά, συναρμολογημένα και μετά με κολλάζ επιζωγραφισμένων φωτογραφιών με αλληλένδετες οπτικές διηγήσεις, συνθέτουν αδιάκοπα τις μνημειακές εικόνες τους. Τη δεκαετία του 1980, το ασπρόμαυρο των πρώτων εικόνων τους ενώθηκε με κόκκινο και στη συνέχεια σταδιακά με άλλα χρώματα, τα οποία έγιναν βασικά συμβολικά και ατμοσφαιρικά συστατικά της τέχνης τους. Οι εικόνες τους έγιναν μεγαλύτερες και πιο τολμηρές. Τα σύμβολα σε λαμπερά χρώματα αμφισβητούν καθιερωμένους κανόνες περί σεξ, θρησκείας και ανθρώπινων σχέσεων. Αυτές οι συνθέσεις Pictures (1982/83), περιλαμβάνουν μια ομάδα εικονογραμμάτων. Στα μέσα της δεκαετίας του 1990, στην παγκόσμια κρίση του AIDS, οι Gilbert & George άρχισαν να τοποθετούν στα συνθετικά τμήματα τα γυμνά τους σώματα καθώς και σωματικά υγρά (αίμα, ούρα, σπέρμα, περιττώματα). Το είδαν ως την πιο άμεση έκφραση του εαυτού τους και της ευάλωτης ανθρώπινης φύσης.

GILBERT AND GEORGE, ΣΤΑΥΡΟΦΟΡΙΑ 1980

Στη δεύτερη δεκαετία του 21ου αιώνα, οι καλλιτέχνες συγκέντρωσαν χιλιάδες τίτλους εφημερίδων, διαφημίσεις, αυτοκόλλητα, πινακίδες, λογότυπα, τα οποία εκφράζουν τις συνθήκες διαβίωσης των πολιτών. Αυτά τα αστικά δείγματα αποτέλεσαν τη βάση για ομάδες εικόνων που αμφισβητούν τα κοινωνικά ταμπού και την τρέχουσα ηθική. Στις αρχές της δεκαετίας του 2000 οι φωτογραφίες τους έγιναν ψηφιακές. Όπως έχουν δηλώσει: «Θέλαμε πάντα να κάνουμε μια τέχνη για όλους, να ασχοληθούμε με τη ζωή, τον θάνατο, το σεξ, το φύλο, με καθολικές έννοιες που απασχολούν όλους τους ανθρώπους. Μια τέχνη με σάρκα και οστά.». Η αναδρομική έκθεσή τους στη Φρανκφούρτη με έργα από το 1971 ως το 2019, που ολοκληρώθηκε το 2021, ξεδίπλωσε εντυπωσιακά όλη τη διαδρομή τους.

THE QUEEN

Περιγράφουν συνολικά έναν ονειρικό κόσμο, που οι όψεις του είναι βίαιες, απόκοσμες, γκροτέσκες και παράφορες. Τα φαιά χρώματα και τα υποβλητικά, κατακερματισμένα τοπία αντιμετωπίζουν τον θεατή με αδυσώπητη επιθετικότητα σε μια κοινωνία όπου η έννοια της διαπραγμάτευσης έχει πάψει να υπάρχει. Με βλέμμα κενό σαν ψυχροί παρατηρητές, με πρόσωπα και σώματα καρικατούρες παρατηρούν τους θεατές, ενώ από τις γενειάδες τους βγαίνουν λουλούδια, μπίρα, παραμορφωμένα ζώα, γραβάτες με μυρμήγκια ή το καβούκι μιας χελώνας. «Επιθετικά παράλογες αυτές οι Beard Pictures μεταμορφώνουν την ιστορία σε μια τρελή παράτα, που η διάθεση κυμαίνεται ανάμεσα στην επιστημονική φαντασία, στο καθαρό όνειρο και στη βικτωριανή καρικατούρα», επισημαίνει ο Michael Bracewell.

Αφιέρωση στον Κώστα ΕυαγγελάτοΟι GILBERT AND GEORGE με τον Κώστα Ευαγγελάτο στην Γκαλερί Bernier. Eliades, Αθήνα 2011

Η ζωντανή γλυπτική των Gilbert and George ήταν από τα κύρια στοιχεία διαλέξεών μου για την ιστορία της εικαστικής performance. Δημιουργώντας μια εικαστική-εικονική γλώσσα, που έγινε το σήμα κατατεθέν τους, με τις φωτογραφίες του εαυτού τους, εκτίθενται διεθνώς σε μουσεία, μπιενάλε και γκαλερί. Διαθέτοντας έναν εναρμονισμένο διπολισμό και μια επίμονη δημιουργικότητα πέτυχαν να αναδείξουν μέσα από μια διαδραστική επέμβαση καθημερινών σινιάλων την πολυπρισματική πραγματικότητα και την παρακμή των δυτικών πόλεων, ως παρατηρητές, κριτές και συνένοχοι, διακομίζοντας συμπλέγματα αποφυγής και όρια αισθητικής στο παρόν της τέχνης. Μιας τέχνης τελικά, χαριτωμένης στρατηγικής, εύληπτης διάθεσης και βαθιά πολιτικής!



Επιμέλεια - διορθώσεις: Τζένη Κουκίδου
Το κείμενο πρωτοδημοσιεύθηκε στο ένθετο Art and Business της οικ. εφημ. ΑΞΙΑ

ΔΩΡΑ - Κλικ σε εκείνο που θέλετε για πληροφορίες και συμμετοχές
Νόστος, Εν ονόματι της μούσας Ερατώς, Διόρθωση Ημαρτημένων, Η χρυσή κληρονόμος και ΦρουτίνοWorthless Treasures, Temple Music΄Σε είδα, Ιωάννη ΜαρίνουΗ οργή του Θεού και άλλες ιστορίες, Ιωάννας ΣερίφηΈνα πιο σκοτεινό φως, Μαρίας ΣυλαϊδήΟ καπετάνιος τση ΖάκυθοςΔίχως ένα αντίο, Γωγώς Ψαχούλια
Ρε μπαγάσα, Θεόδωρου ΟρφανίδηΤέσσερις συλλογές διηγημάτων από τις εκδόσεις ΒακχικόνΟι τρεις πίνακες, Βαΐας ΠαπουτσήΤο κορίτσι της Σελήνης, Μαργαρίτας ΔρόσουΚλουαζονέ, Λίνας ΒαλετοπούλουΤο δάσος των ψυχών, Ιωάννη ΜαρίνουΟι πουτ@νες κι εγώ, Γιάννη Ράμνου
Μέθεξη, Μαρίας ΠορταράκηΟι Ελληνίδες: Η υποδόρια επανάσταση, Χρύσας ΜαρδάκηΡοζ, Ανθοπωλείον ο Έρως, Οικογένεια Πελτιέ, Οι μοίρες της αστροφεγγιάς, Η κατάραΣτερνό μελάνι, Άγγελου Αναγνωστόπουλου
Εν αρχή ην ο έρως, Ευαγγελίας ΤσακίρογλουΆννα, Μαρίας ΚέιτζΔεύτερη φωνή Ι, Γιάννη Σμίχελη