Εγγραφή στο newsletter για να μη χάνετε τίποτα! *** Φωνή τέχνης: Έχουμε πρωτιές! *** Δωρεάν διπλές προσκλήσεις! *** Κατεβάστε ΔΩΡΕΑΝ e-books ή διαβάστε λογοτεχνικά κείμενα σε πρώτη δημοσίευση ΕΔΩ! *** Αν σας αρέσει το θέατρο -παρακολουθείτε όλα τα είδη- ή έχετε άποψη για μουσικά άλμπουμ ή για ταινίες ή διαβάζετε λογοτεχνικά έργα κτλ. και επιθυμείτε να μοιράζεστε τις εντυπώσεις σας μαζί μας, επικοινωνήστε με το koukidaki. Αρθρογράφοι, κριτικογράφοι, άνθρωποι με ανάλογη κουλτούρα ζητούνται! *** Δείτε τις ημερομηνίες των προγραμματισμένων κληρώσεων στη σελίδα των όρων.
ΚΕΡΔΙΣΤΕ ΒΙΒΛΙΑ ακολουθώντας τους συνδέσμους. Μυθιστορήματα: Όταν το μαζί πληγώνει * Δίχως ένα αντίο * Κλουαζονέ * Οι Ελληνίδες: Η υποδόρια επανάσταση * Οι μοίρες της αστροφεγγιάς, Οικογένεια Πελτιέ, Η κατάρα, Ροζ, Ανθοπωλείον ο Έρως * Το δάσος των ψυχών * Ρε μπαγάσα * Σε είδα * Μέθεξη * Άννα * Ο καπετάνιος τση Ζάκυθος * Το κορίτσι της Σελήνης * Οι τρεις πίνακες ** Ποίηση: Δεύτερη φωνή Ι * Εν αρχή ην ο έρως ** Διηγήματα: Ταρτάν το άλογο, Θεατές και δράστες και Η αγωνία του μέτρου * Στερνό μελάνι * Τέσσερις συλλογές διηγημάτων από τις εκδόσεις Βακχικόν * Ένα πιο σκοτεινό φως * Η οργή του Θεού και άλλες ιστορίες ** Διάφορα άλλα: Οι πουτ@νες κι εγώ * Πέντε βιβλία από τις εκδόσεις Ελκυστής ** Μουσικό άλμπουμ: Worthless Treasures

Το τέταρτο κλειδί

Το τέταρτο κλειδί, Μιλένας Σπανού

Καταγοητευμένη και με εκείνη την όμορφη αίσθηση που δημιουργείται μετά από μια απολαυστική αναγνωστική εμπειρία, κάθομαι να σας μεταφέρω το βίωμά μου από την ποιητική συλλογή της Μιλένας Σπανού Το τέταρτο κλειδί, που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Βακχικόν.
Την Μιλένα Σπανού τη θυμάμαι από τη συλλογή της Η αργκό των αστεριών (το 2021 από τις ίδιες εκδόσεις) όπου και μας έδειξε ολοφάνερα πως η πένα της (θα) έχει ουσιαστικό ενδιαφέρον και πόσο αξίζει να την ανακαλύπτουμε, ξανά και ξανά, όποτε μας δίνει την ευκαιρία.
η πεταλούδα είχε ντυθεί ξανά το νεκύδαλλο
κι επέστρεφε στον χρόνο
πένθιμη κάμπια
Το τέταρτο κλειδί, με αυτό το ευφάνταστο δημιουργικό στο εξώφυλλο όπου αναπαριστά ένα πρόσωπο σχηματισμένο σε υλικά της γης, που μοιάζει με αποτύπωμα πάνω της, όπως το δαχτυλικό, μοναδικό και σε άμεση σχέση με τον κάτοχό του, είναι ένα πραγματικά όμορφο κι ενδιαφέρον βιβλίο. Ακόμα και εκείνοι που δεν αγαπούν ιδιαίτερα την ποίηση ή που δεν έχουν καλή επαφή με το είδος ή που δεν επιθυμούν μια εμβάθυνση σε αυτό ή που –ακόμα πιο απλά και πεζά– αισθάνονται μια απώθηση λόγω των αδιάφορων τίτλων ή των εξαιρετικά μπερδεμένων κι επώδυνων με τους οποίους έχουν «αναμετρηθεί» στο παρελθόν... ακόμα κι αυτοί θα βρουν εδώ την ομορφιά, το ενδιαφέρον και την ωφέλεια που υπολείπεται από αλλού. Η δημιουργός έχει επιτύχει μια τέλεια, ιδανική χρυσή τομή μεταξύ του όμορφου και του ποιοτικού, του ποιητικού κειμένου που διαβάζεται με ενδιαφέρον αλλά χωρίς να χάνει ουσίας, επιπέδου ή αξιοσύνης. Του στίχου που μπορεί να σε συνεπάρει και που –επιτέλους!– έχει την ικανότητα να σε κρατήσει όπως μια καλογραμμένη αστυνομική περιπέτεια με δράση και σασπένς, για παράδειγμα, χωρίς ωστόσο να ευτελίζει την ποιητική της με ευκολίες, επιτυχημένα κλισέ (περίεργο αυτό το σχήμα δεδομένου ότι τα κλισέ έγιναν κλισέ επειδή πολυχρησιμοποιήθηκαν και πολυχρησιμοποιήθηκαν επειδή είχαν επιτυχία) και προχειρότητες.

Επιπλέον, η κυρία Σπανού δεν ακολουθεί πεπατημένες (στάσου! αυτό ίσως είναι ίδιο με ό,τι έχω προπεί), αντιθέτως ανοίγει δικούς τις εκφραστικούς δρόμους και πλημμυρίζει τα κείμενά της με μουσικούς όρους, μουσικές αναφορές, μουσικά σύμβολα ή έννοιες –αλλά θα βρείτε αναφορές και προς/για όλες τις καλές τέχνες. 

Γενικά, θα βρείτε έναν καλλιτεχνικό απόηχο διάσπαρτο σε όλη την έκταση μα υπέροχα ενσωματωμένο μέσα στα έργα. Όχι σαν κάτι που εμβολίστηκε εκεί ντε και καλά ή ως πλεονασμός.
Πεντάγραμμο και κλειδιά, μέτζα, πρίμα και βαρύτονα, μπάσο, τραγούδι και μελωδία, χορδή, πρελούδιο και παρόλα, τανγκό και στροφές... αλλά και μια εξωτική απόχρωση από χαβανέζικα πράγματα και άλλες παραδεισένιες υφές... όπως και ταξίδι, γενικότερα, σε διάφορα μέρη της Ελλάδας, άρα και καλοκαίρι, και νησιά, θάλασσες, αλάτι, γλάροι, αλλά και γοργόνες! Ένα μείγμα από τα πιο ενδιαφέροντα πράγματα που μπορούν να σε ενθουσιάσουν και να σε παρασύρουν μοιάζει, τώρα που γράφω γι' αυτό. Και είναι! Κι αν έχω καταλάβει καλά το ταξίδι/ταξίδεμα πυροδοτεί τη γραφίδα της, την τροφοδοτεί με υλικό και έμπνευση. Την κινητοποιεί. Κι εκείνη αρπάζοντας τούτη την έμπνευση την καταθέτει στο χαρτί στολίζοντας την με τις τόσο όμορφες και λογοτεχνικές παρομοιώσεις της.

Το ύφος της αγαπά τα ελευθερόστιχα και αποφεύγει παταγωδώς τα κεφαλαία αρχιγράμματα και τα σημεία στίξης. Σε αφήνει να βάλεις εσύ τις τελείες, το κόμμα, να αλλάξεις περίοδο ή και όχι, να αφεθείς τελικά στη ροή του λόγου απολαμβάνοντας την «περιπέτεια». Ξεκάθαρα ποιητική ωστόσο και καυστική υπό την έννοια του αιχμηρού λόγου. Καρφώνει τις λέξεις, τα νοήματα, τις σκέψεις της χωρίς στρογγυλέματα και υπεκφυγές, και δίνει την αίσθηση της ξεκάθαρης γραμμής που δεν υποβόσκει δεύτερες σκέψεις ή κρυμμένες σκιές.
έτσι μετρώ τα χρόνια μου

πετώντας πάνω από την εύκρατη ζώνη του μυαλού μου 
Πάντα ολοκληρώνει με ένα υστερόγραφο, σαν υπόκλιση, σαν υπογραφή, ενώ κάποια στοιχεία, όπως τα φτερά, ο χειμώνας και η φωτιά, ξαναβγαίνουν στην επιφάνεια εδώ κι εκεί.
από τη μια στιγμή στην άλλη
γεννιέται ο πόθος
για μια βουτιά
στα ειδεχθή εγκλήματα
μιας παλιάς φωτογραφίας
Κι έτσι όπως ασκεί την κριτική της στα πεζά της κοινωνίας, σχολιάζει και αποκαθηλώνει τα κοινωνικά έθιμα, ήθη, είθισται... όπως κάνουν όλοι οι καλλιτέχνες –σκέφτομαι– που δεν τους ακουμπούν τα κοινότυπα ή που βλέπουν τον κόσμο αλλιώς ή όπως οι επαναστάτες που θέλουν να αλλάξουν κατεστημένα ή και όλα. Κι έτσι υποβόσκει πάντα μια επανάσταση, το πυρ σε ό,τι κοινό, λαϊκό, θνητό... υποβόσκει η άρνηση, μια αντίδραση που ήρθε από μια δράση ή ένα δεδομένο.
ό,τι δεν γραφόταν ας φύτρωνε

σαν πόα
ή ρεφρέν
Η μνήμη πρωτοστατεί κι αν έπρεπε να βάλω κάποιο χρώμα σε όλο το βιβλίο ή να το μετατρέψω σε πίνακα ζωγραφικής, στην παλέτα θα είχα μοβ, κίτρινο και κόκκινο. Αιχμηρή, έντονη, με αντιθέσεις και ξεκάθαρες γραμμές.
σε ώρες που παραδίνομαι στις λέξεις
που και κείνες με τη σειρά τους χιμούνε επάνω μου
με ξιπασιά και τη γονεϊκή ελευθερία που τους δίνω
μήπως γλιτώσουν από τη φρίκη του αδιάβαστου
Τελικά, η συλλογή ολοκληρώνεται, δηλαδή κλείνει, με μια αυλαία. Όπως η κάθε θεατρική παράσταση αλλά μεταφορικά και κατ' επέκταση όπως το καθετί. τριγύρω.

Ε,ναι!



ΔΩΡΑ - Κλικ σε εκείνο που θέλετε για πληροφορίες και συμμετοχές
Νόστος, Εν ονόματι της μούσας Ερατώς, Διόρθωση Ημαρτημένων, Η χρυσή κληρονόμος και ΦρουτίνοWorthless Treasures, Temple Music΄Σε είδα, Ιωάννη ΜαρίνουΗ οργή του Θεού και άλλες ιστορίες, Ιωάννας ΣερίφηΈνα πιο σκοτεινό φως, Μαρίας ΣυλαϊδήΟ καπετάνιος τση ΖάκυθοςΔίχως ένα αντίο, Γωγώς Ψαχούλια
Ρε μπαγάσα, Θεόδωρου ΟρφανίδηΤέσσερις συλλογές διηγημάτων από τις εκδόσεις ΒακχικόνΟι τρεις πίνακες, Βαΐας ΠαπουτσήΤο κορίτσι της Σελήνης, Μαργαρίτας ΔρόσουΚλουαζονέ, Λίνας ΒαλετοπούλουΤο δάσος των ψυχών, Ιωάννη ΜαρίνουΟι πουτ@νες κι εγώ, Γιάννη Ράμνου
Μέθεξη, Μαρίας ΠορταράκηΟι Ελληνίδες: Η υποδόρια επανάσταση, Χρύσας ΜαρδάκηΡοζ, Ανθοπωλείον ο Έρως, Οικογένεια Πελτιέ, Οι μοίρες της αστροφεγγιάς, Η κατάραΣτερνό μελάνι, Άγγελου Αναγνωστόπουλου
Εν αρχή ην ο έρως, Ευαγγελίας ΤσακίρογλουΆννα, Μαρίας ΚέιτζΔεύτερη φωνή Ι, Γιάννη Σμίχελη