koukidaki: Οι κάλπηδες

Στρατή Μυριβήλη

Ελισσαίος Βλάχος, Αγγελική Μαρίνου, Δημοσθένης Ξυλαρδιστός

Η θεατρική ομάδα Πτωχαλαζόνες παρουσιάζει το κωμικό διήγημα του Στρατή Μυριβήλη Οι κάλπηδες, σε σκηνοθεσία Κώστα Παπακωνσταντίνου και παραγωγή «Ξανθίας» ΑΜΚΕ, στο Θέατρο Μπέλλος.

Ένα παραμύθι γεμάτο φως, από τον Στρατή Μυριβήλη, έναν σημαντικό Νεοέλληνα πεζογράφο που ο περισσότερος κόσμος γνωρίζει μόνο από τα «σκοτεινά» αντιπολεμικά του αριστουργήματα.

Τα παλιά τα χρόνια, ζούσαν πάνω στο νησί της Λέσβου δύο ξακουσμένοι κατεργάρηδες. Ο Ψευτοθόδωρος στη Χώρα και ο Καλπομανώλης στη Συκαμιά (το χωριό του Μυριβήλη). Κόμπαζαν και οι δύο πως κανείς δεν τους παραβγαίνει στην πονηριά και την μπαμπεσιά. Δεν άντεχαν όμως να ακούνε ο ένας για τα κατορθώματα του άλλου κι έτσι ξεκίνησαν να βρουν τον ανταγωνιστή τους, να τον ξεγελάσουν και να αποδείξουν μια και καλή ποιος είναι ο πρωταθλητής στην κατεργαριά. Συναντιούνται στη μέση της διαδρομής, και χωρίς να αναγνωρίσει ο ένας τον άλλον, ξεγελούν και ξεγελιούνται αμοιβαία, σε μια ευτράπελη σκηνή. Το «ματς» έχει έρθει ισόπαλο κι ο αντίπαλος αποδεικνύεται υπολογίσιμος.

Ποιος είναι όμως ο αρχικάλπης; Είναι ζήτημα τιμής και αξιοπρέπειας και πρέπει να λυθεί. Στην προσπάθειά τους να το λύσουν, οι δύο κάλπηδες μπλέκουν σε περιπέτειες, συναντούν πειρατές, θησαυρούς, βρικόλακες, δαιμόνιους και «περιποιητικούς» Ανατολίτες. Αφού κακοπάθουν αρκετά, αναγκάζονται να παραδεχτούν ο ένας την αξία του άλλου στην απατεωνιά, και να ζήσουν αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα...

Σκηνοθετικό σημείωμα:

Οι «Κάλπηδες» είναι ένα άκρως κωμικό διήγημα, με έντονη δράση, αλλαγή σκηνικών χώρων και σπαρταριστές σκηνές. Σατιρίζει στοιχεία κουλτούρας και συμπεριφοράς που αν και αρνητικά, αποδίδονται ως χαριτωμένα στην ελληνική ράτσα, όπως: το ψέμα, η επιπολαιότητα, η πονηριά, η καπατσοσύνη, η κομπορρημοσύνη, ο εύκολος πλουτισμός κ.α.
Ως παράσταση, θέλουμε μέσα από το γέλιο, να αναγνωρίσουμε τα ελαττώματά μας, να συμφιλιωθούμε μαζί τους, όχι όμως για να τα αποδεχτούμε, αλλά μήπως καταφέρουμε έτσι να λυτρωθούμε από αυτά, αφήνοντάς τα πίσω μας. Με τους «Κάλπηδες», επιστρέφουμε ως ομάδα στο είδος θεάτρου με το οποίο ξεκινήσαμε, γίναμε γνωστοί, ασχοληθήκαμε για χρόνια και το αγαπάμε, την δραματοποίηση λογοτεχνίας. Επιστρέφουμε κυρίως στην πρωτότυπη μέθοδο δραματοποίησης της τριτοπρόσωπης αφήγησης που επινοήσαμε και χρησιμοποιήσαμε στις παραστάσεις μας: «Χαλασοχώρηδες» του Αλ. Παπαδιαμάντη, «Μαζώχτρα» του Αργ. Εφταλιώτη, «Αυτόχειρ» του Μιχαήλ Μητσάκη, «Μεταξύ Πειραιώς και Νεαπόλεως» του Γ. Βιζυηνού. H μέθοδος αυτή αντιμετωπίζει όλο το κείμενο ως διάλογο και επιτρέπει στο διήγημα να αποκτήσει θεατρική μορφή, διατηρώντας το όμως αυτούσιο, χωρίς διασκευή. Για 3 χρόνια (2019-22) δίδαξα αυτή τη μέθοδο στο μάθημα «Δραματοποίηση της λογοτεχνίας» στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών του ΕΚΠΑ.
Κ.Π.

*Η θεατρική ομάδα Πτωχαλαζόνες έχει παρουσιάσει από το 2012 έως σήμερα 8 έργα, αν και απέκτησε το όνομά της μόλις φέτος.

Ταυτότητα:

Σκηνοθεσία: Κώστας Παπακωνσταντίνου

Κινησιολογία: Μαργαρίτα Τρίκκα

Σκηνικά - Κοστούμια: Ματίνα Μέγκλα, Φιλάνθη Μπουγάτσου

Μουσική: Νίκος Ζουρνής

Σχεδιασμός φωτισμών: Γιώργος Αγιαννίτης

Βοηθοί σκηνοθέτη: Αγγελική Στρατάκη, Ιλεάνα Παπαγιάννη

Φωτογραφίες: Νίκος Βαρδακαστάνης

Γραφιστική επιμέλεια: Μαύρα Γίδια

Επικοινωνία: Χρύσα Ματσαγκάνη

Παραγωγή: «Ξανθίας» ΑΜΚΕ