Μουσείο Περγάμου - Βερολίνο
Φίλες και φίλοι,
Ένα ολόκληρο μουσείο κτίστηκε για να περιλάβει τον βωμό του Δία από την Πέργαμο, τίποτε λιγότερο, τίποτε περισσότερο. Ο κόσμος που συρρέει μένει έκθαμβος, επειδή ο βωμός αντιπροσωπεύει την κορυφαία έκφραση της γλυπτικής τέχνης της περιοχής (Πέργαμος, 180 π.Χ.).
Η σύγχρονη ιστορία του αρχίζει το 1878, όταν ο μηχανικός και αρχαιολόγος Κάρλ Χιούμαν εντόπισε πολλά γλυπτά εντοιχισμένα σε βυζαντινό τείχος. Η συστηματική ανασκαφή στην αρχαία Πέργαμο έφερε στο φως πολλά τμήματα του μνημείου, η τύχη των οποίων ήταν παρόμοια με χιλιάδων άλλων: η τουρκική κυβέρνηση επέτρεψε τη μεταφορά τους -αυτή τη φορά- στο Βερολίνο το 1886, όπου συναρμολογήθηκαν, συμπληρώθηκαν με σύγχρονες επεμβάσεις και παρουσιάζουν ένα μεγαλειώδες θέαμα.
Ο αρχαίος βωμός ήταν αφιερωμένος στον αρχηγό των θεών και ενδεχομένως και στην προστάτιδα της πόλης των Αθηνών, κατασκευασμένος από τον βασιλιά Ευμένη Β' (197-159 π.Χ.) μετά τη νίκη του εναντίον των Γαλατών.
Το μνημείο εδραζόταν σε τετράγωνη βάση από την οποία ξεκινούσε ένα ψηλό βάθρο με οικοδόμημα σε σχήμα «Π», περιβαλλόμενο από στοές με ιωνικούς κίονες. Το βάθρο ήταν διακοσμημένο σε όλο του το μήκος με ανάγλυφη ζωφόρο, πάνω στην οποία αναβίωνε η μυθική Γιγαντομαχία.
Στην δυτική πλευρά η ζωφόρος ακολουθούσε το ύψους του βάθρου -μειωνόταν προοδευτικά- και μια επιβλητική κλίμακα οδηγούσε ψηλότερα σε εσωτερική αυλή. Εκεί, στο κέντρο της αυλής, βρισκόταν ο βωμός των θυσιών. Οι τοίχοι της αυλής περιτρέχονταν από άλλη μία, μικρότερη ζωφόρο, με σκηνές από τη ζωή του ιδρυτή της Περγάμου, του Τήλεφου.
Το οικοδόμημα συνολικά έφερε ολόγλυφα αγάλματα στην οροφή και εξήντα επτά γυναικεία αγάλματα στις πτέρυγες -προσωποποιήσεις των πόλεων του βασιλείου της Περγάμου.
Η Πέργαμος, φίλες και φίλοι, βρισκόταν στο ύψωμα ενός λόφου, 30χλμ από την ακτή, απέναντι από τη Μυτιλήνη. Μετά την κατάληψή της από τον Μ. Αλέξανδρο και υπό την βασιλεία των Ατταλιδών, έγινε η Αθήνα της Μ. Ασίας. Πολυεπίπεδη, με αμφιθεατρική διάταξη, ήταν περιτειχισμένη (σώζεται μόνο η πύλη) από τον καιρό των Περσών.
Στα ψηλώματα δέσποζαν τα ανάκτορα, το ιερό της Αθηνάς Πολιάδας Νικηφόρου, με την περίφημη βιβλιοθήκη, ο ναός του Τραϊανού, ο βωμός του Δία, η Άνω Αγορά και το θέατρο του Διονύσου.
