Αν καταπιαστούμε από τον τίτλο της συλλογής, καταλαβαίνουμε ότι πρόκειται για γραφές που έγιναν μεταχρονολογησμένα, ότι λείπει η αμεσότητα του συμβάντος -του οποιουδήποτε εναύσματος που οδηγεί στην συγγραφή- αν και τα θέματα είναι αέναα, κλασικά και πάντα παρόντα στη ζωή του ανθρώπου.
Η Κυριακή Βέλκου αγαπά τον ελεύθερο στίχο -αν και έχει εκφραστεί με έμμετρο, χαϊκού κ.ά- και τις σπάνιες ρίμες. Γενικά, διαβάζοντας το βιβλίο της, μου κάνει έντονη την αίσθηση ότι στιγμιοτυπικές εικόνες γίνονται αφορμή για δημιουργία, μαζί με τα συναισθήματα που πυροδοτούν τους στίχους, προσφέρουν έμπνευση και κινητοποιούν τη συνθήκη.
Γράφει κατασταλαγμένα και απαλλαγμένη, θαρρείς, από ονειροπολησίες και υπέρμετρες υποσχέσεις. Αναφέρεται σε στιγμές που χαράχτηκαν μέσα της και χρησιμοποιεί όμορφα τις προστακτικές της, είτε προς τον τρίτο, είτε προς τον αναγνώστη, είτε προς τον εαυτό της -κάποιες φορές οι φράσεις της λειτουργούν και με τους τρεις αυτούς τρόπους μαζί, άλλες με τον έναν ή τον άλλο. Για παράδειγμα όταν γράφει Τίποτα δε σου ανήκει. / Μόνο το ταξίδι δεν ξέρεις αν το απευθύνει στην ίδια, στον αναγνώστη ή σε ένα συγκεκριμένο πρόσωπο. Πολλές φορές δεν κατονομάζει ούτε προσδιορίζει με κάποιο τρόπο το «ακροατήριό» της, όμως προσφέρει έτσι την επιλογή στον αναγνώστη, και σίγουρα μια δεύτερη ή τρίτη ανάγνωση. Γεγονός, πάντως, είναι ότι γράφει για όλα τα κοντινά κι αγαπημένα της πρόσωπα. Αναμνήσεις κι αισθήματα που έχουν σημείο εκκίνησης την οικογένεια. Από αυτές τις στιγμές συγκράτησα ένα ποίημα όπου «σκύβει» με τρυφερότητα στον γιο της.
Ακούμπησε τη λύπη σου στον χρόνο να ξεκουραστεί. / Θα περάσει...
Η ποίηση, όπως η κάθε μορφή τέχνης και δημιουργίας, έχει χαρακτήρα απόσβεσης. Έτσι κι εδώ, η Βέλκου αφήνει πίσω της λύπες και πόνους, προσπερνά κακές στιγμές και βρίσκει το δρόμο μέσα της. Ο τρόπος με τον οποίο συγγράφει, σε πρώτο ενικό, δείχνει την απόλυτη αντιμετώπιση και αποφασιστικότητα που διαθέτει, τη δύναμη που βάζει ή κρύβει ενώ τα εμβόλιμα μηνύματα που περνά στον αναγνώστη-μοιραστή της εμπειρίας μένουν.
Ξορκίζω την άσκοπη φλυαρία
Ξεπλένω το πεπρωμένο μου και αλλάζω ρούχα / ξυπνώ με σεβασμό στον εαυτό μου.
Θέλει πότισμα ο έρωτας. / Πρέπει να προλάβω.
Έντονη είναι η αναπόληση, η ανάμνηση...
Άναψα τσιγάρο, γλυκιά ανταμοιβή / μέθυσα, χόρεψα στη στιγμή / αγκάλιασα τον χρόνο / ο χρησμός δόθηκε.
Η απογοήτευση, μοιραία παρούσα:
Ψεύτικα δική σου ακροβατώ σε μια σπασμένη ελπίδα.
Η αυτογνωσία-συνειδητοποίηση:
Εκτεθειμένη μπροστά σου.
Ανύποπτος ο ενθουσιασμός μου.
Αλλά και συχνές οι αναφορές στη γραφή, τόσο γενικότερα όσο και εστιασμένα στην ποίηση:
Είμαι η γέννηση. / Ανθίζω. / Γράφω.
Η ποίηση / μια πληγωμένη Άνοιξη / και εγώ πουλί επαίτης.
Έρωτας αλλόκοτος, η γραφή.
Η έννοια του παράλληλου αναφέρεται σε αρκετά σημεία -ή σχηματοποιείται- κι από αυτές τις στιγμές ξεχώρισα την παρομοίωση της ζωής ως πεντάγραμμο μουσικής. Ο παραλληλισμός εδώ λειτουργεί πολύ όμορφα στα έργα.
Γραμμές παράλληλες ζωής [...] καθένας πάνω τους βαδίζει την τροχιά του
η παράλληλη η δική μου, με τη δική σου γίνεται ΜΙΑ.
Χαρακτηριστικό του ύφους τής Βέλκου, ίσως να αποτελούν οι μικροί σύνδεσμοι που ενώνουν νοερά τα κείμενα μεταξύ τους, όπως μικρές φράσεις που επαναλαμβάνονται και νοήματα που ξαναγράφονται... ενδυναμώνοντας έτσι την αρχική συνάντηση του φιλαναγνώστη μαζί τους.
Αγαπώ ιδιαίτερα το «Ήτανε μια Κυριακή...», και όχι επειδή είναι ριμάτο και ξεχωρίζει· θα ξεχώριζε έτσι κι αλλιώς λόγω περιεχομένου. Ξεχώρισα και την αντίθεση των αμφίσημων στίχων: Το παράθυρό μου / ανοιχτός ορίζοντας / μικρή κουκκίδα χάνομαι μέσα του, επειδή το ίδιο παράθυρο, μέσα σε μία μόλις φράση, γίνεται ανοιχτός ορίζοντας αλλά και μικρή κουκκίδα εκτός κι αν η κυρία Βέλκου είναι η μικρή κουκκίδα που χάνεται στην απεραντοσύνη· μπορείς να το διαβάσεις με δύο τρόπους. Και τέλος, ξεχώρισα την στωικότητά της, ένα μεγάλο προσόν κατά τους αρχαίους σοφούς.
εγώ καρτερικά, ένας θεατής
Στο έργο που κλείνει το βιβλίο, τη «Μετέωρη συνάντηση» ξεχωρίζουν οι λέξεις απώλεια, απουσία και λήθη ως να 'ταν το καταστάλαγμα. Κατά τη δική μου κρίση, είναι. Η ίδια η δημιουργός «κλείνει» το πόνημά της με ό,τι πιο σημαντικό, άρα και αντιπροσωπευτικό (του).
Διαβάστε την!
Η ποιητική συλλογή της Κυριακής Βέλκου, Ψίθυροι στην αχλή του χρόνου, κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Αποστακτήριο.
Ευχαριστώ τον εκδότη για τη διάθεση του βιβλίου
Το παραπάνω περιέχει αποσπάσματα.
Στο οπισθόφυλλο λέει μεταξύ άλλων:
Τα ποιήματά της είναι ψίθυροι σε ταξίδια ημερών στα οποία καθρεφτίζονται επιθυμίες, αγάπες που αρνούνται να λησμονηθούν, ελπίδες που τέμνονται, όνειρα ανεκπλήρωτα και φευγαλέα συναισθήματα.
