a scorpii
Από ένα φειδωλό μα περιεκτικό σημείωμα ξεκινά η εμπειρία της ανάγνωσης για τούτη την ποιητική συλλογή. Ο Ανέστης Λάιος, δηλαδή ο άνθρωπος που υπογράφει ως Ανέστης Λάιος, προκαλεί το ενδιαφέρον ακόμα κι από τον τρόπο με τον οποίο προσεγγίζει αυτό το λιτό βιογραφικό, όπου ουσιαστικά παραδίδει στον αναγνώστη τη σκυτάλη θέτοντας την πρόκληση να ανακαλύψει ο ίδιος τα βιογραφικά στοιχεία του ποιητή στα κείμενα. Δηλαδή στα έργα που περιέχονται.
Κι ενώ ξέρεις πως -και στη λογοτεχνία- το όνομα στο εξώφυλλο δεν αντιστοιχεί πάντα σε εκείνο της ταυτότητας, εδώ το «παιχνίδι» έχει στηθεί επιδέξια από τον συγγραφέα, καθώς σε προκαλεί να τον «διαβάσεις» στις λέξεις του, να ξεψαχνίσεις τους στίχους, να είσαι προσεκτικός, να εστιάσεις, να τον ξετρυπώσεις τρόπον τινά... πράγματα, βεβαίως, που είναι έτσι κι αλλιώς θεμιτά από κάθε εραστή της πένας -ας μη κρυβόμαστε. Είναι θεμελιώδης ανάγκη εκείνου που εκφράζεται με λέξεις να καταφέρεις να τον «δεις» μέσα σε αυτές· ένας λόγος παραπάνω όταν στο ζητάει -ή μήπως εύχεται;- ανοιχτά.
στάζουν τα Δάκρυα / απ' τους σταλακτίτες της Μνήμης των Χρόνων
Με αυτά κατά νου, ξεκινώ την εμπειρία της ανάγνωσης και άμεσα διακρίνεται το δίπολο: Έρωτας - Θάνατος. Οι κεντρικοί άξονες γύρω από τους οποίους περιστρέφονται τα πάντα. Ο ποιητής αυτοπροσδιορίζεται -όντως, όπως μας είχε προϊδεάσει-, σχολιάζει (American beauty), γίνεται καυστικός, κυνικός είρων... Λογο-παίζει με όπλο τις φράσεις (Breakfast at Tyrrany's) χωρίς αντιξοότητες, υπερβολές ή επιδεικτική χροιά.
ένα ανάλαφρο γεύμα αθανασίας
Η αρμονία (του) είναι διάχυτη σε έργα όπως το «Δυο πουλιά κι ένα άστρο» ή «Ο τρελός ποιητής» όπου οι μετρημένοι στίχοι και οι ομοιοκαταληξίες ορίζουν το ρυθμό.
Στο «Γράμμα στον πατέρα» ορίζει την τέχνη-του-λόγου όταν: Πάνω από έναν χάρτη που περιμένει να γεμίσει τις ηπείρους του / με ωκεανούς από αναμνήσεις και συναισθήματα. Ο εν λόγω χάρτης βέβαια μπορεί να είναι πολλά πράγματα, υλικά ή άυλα, όπως μπορεί κάλλιστα να είναι ο πατέρας ο οποίος, εδώ ειδικά, είναι απών.
Γενικότερα, κατανοεί ότι είναι θλιμμένος και σου επιτρέπει να εικονοποιήσεις τούτη τη θλίψη όμως σου επιτρέπει να δεις και πέρα από τη μελαγχολία, τη χαρά που επιθυμεί/προσμένει/γνωρίζει.
Κάποια κείμενα διαφέρουν στη φόρμα. Το «Απώλειας θυμίαμα», για παράδειγμα, είναι ένας μονολεκτικός χείμαρρος που διαβάζεται απνευστί και «Η νύχτα των φαντασμάτων» έχει πραγματικά μεγάλη έκταση ελεύθερου στίχου -τόσο όμορφο!- και όση αισιοδοξία χρειάζεται για την επόμενη μέρα.
...κι απ' το κεφάλι μας μέσα να αποδράσει / η φαιά ουσία της ανθρωπότητας!
Στο «Έρως ανίκατε μάχαν» ο απόλυτος έρωτας είναι ολοκληρωτικός, καθολικός.
Μόνο όταν οι φάλαγγες της αγάπης
ξεσκίσουν κάθε σκληρό περίβλημα της καρδιάς
μπορεί να ανοίξει της Αλήθειας η πόρτα
και να βιώσει κανείς
μια στιγμή
τόσο πυκνή
που ν' αγγίξει το Άπειρο...
Θετικό είναι το «πρόσιμο» και στο ερωτικό «Φθινόπωρινό» του, μια ξεχωριστή στιγμή του βιβλίου.
Φθινοπωρινό
Άνοιξαν τα παράθυρα και φύσηξε αέρας,
μπήκε στο σπίτι διάπλατα η χάρη της ημέρας.
Κι αν ήτανε φθινόπωρο κι ας πέφτανε τα φύλλα,
πότιζε ιδρώτας τα κορμιά κι άνθιζε ανατριχίλα.
Η πρωτοπρόσωπη προσέγγιση είναι μονόδρομος. Αυτοί οι στίχοι είναι αποστάγματα ψυχής. Μια καρδιά-κέντρο, η ουσία, ό,τι απομένει όταν «ξεδιαλεχτούν» τα περιττά...
Κραυγή μου γίνεται η σιωπή!
Κι είναι το στόμα μου μικρό
για να την κράξει
Η συλλογή ολοκληρώνεται με έναν πεζό επίλογο για τον οποίο, αντί να σας περιγράψω με λίγα λόγια την κεντρική ιδέα, θα σας προτρέψω να τον ξετρυπώσετε και διαβάσετε αυτοβούλως. Αντιγράφω κάποια σημεία -θα καταλάβετε- και ανανεώνω το «ραντεβού» στο ταξίδι των λέξεων για το επόμενο πόνημα.
Η ποίηση δεν πουλάει πια. [...] ...ο πόνος ήταν πάντα δωρεάν. [...] ...από την Ποίηση μας έμεινε η οίηση. [...] Είναι πιθανώς αλήθεια πως στην εποχή που ζούμε έχουν ειπωθεί όλα. Κι όμως φαίνεται πως δε μάθαμε τίποτα. [...] ...η έκφραση δεν γίνεται να είναι πρωτότυπη. Πάντα κουβαλά την ανάμνηση του παρελθόντος. [...] Και μιλώ για μια ευαισθησία ποιητική, δηλαδή ταγμένη να βλέπει τη ζωή με τα μάτια της ψυχής πάντα ανοιχτά και άγρυπνα.
Τώρα προσέξτε τον τρόπο που γράφει ανέστης λάιος και πώς αναφέρονται οι λέξεις Άπειρο, Αλήθεια, Χρόνος, Μνήμη κ.ο.κ. Δείτε και το εξώφυλλο που είναι κενό(;) εικονοποιήσεως ή ελάχιστα εικονογραφημένο (ένα μικρό κόκκινο τετράγωνο). Αυτό.
Οπωσδήποτε στη λίστα!
Η ποιητική συλλογή του Ανέστη Λάιου, Η καρδιά του σκορπιού, κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Βακχικόν.
Ευχαριστώ τον εκδότη για τη διάθεση του βιβλίου.
Το παραπάνω περιέχει αποσπάσματα.
