Όλα τους ξεκίνησαν με αφορμή την έρευνά μου σχετικά με την συγγραφή ενός διηγήματος που να αφορά κάποιο από τα παράξενα γεγονότα, που συνέβησαν ανά τους αιώνες, στην πόλη της Θεσσαλονίκης. Κι ένα από τα ενδιαφέροντα βιβλία που συνάντησα κι απέκτησα αμέσως, που να αφορά την συγκεκριμένη θεματολογία, ήταν κι αυτό της Μαρίας Ράπτη με τίτλο «Το μυστικό της νύμφης».
Μα δεν ήταν η πρώτη φορά που διάβαζα έργο της συγγραφέως, μιας και πριν από λίγο καιρό είχε πέσει στα χέρια μου το βιβλίο της «Οι καταραμένοι». Μέσα του θυμάμαι είχα περιηγηθεί στις είκοσι μία βιογραφίες «καταραμένων» συγγραφέων, όπου η μοίρα δεν τους στάθηκε τόσο γενναιόδωρη σε συνάρτηση με τα μεγαλειώδη έργα που οι ίδιοι χάρισαν στους αναγνώστες.
Επιστρέφοντας στο βιβλίο μας «Το μυστικό της νύμφης», ομολογώ πως ανακάλυψα μέσα του περισσότερα απ' όσα περίμενα, καθώς στις 171 σελίδες του γινόμαστε μάρτυρες κάθε είδους παράδοξου γεγονότος. Ξεκινώντας από την ίδρυση της Θεσσαλονίκης, συνεχίζοντας στα σημαίνοντα σημεία της και περνώντας στα κτήρια και τις κατασκευές που αντιστάθηκαν στη λήθη του χρόνου και στην ομίχλη του παρελθόντος. Αυτής της αδιόρατης ομίχλης που συνήθως επιδιώκει και καταφέρνει να σβήνει στο πέρασμά της όλες εκείνες τις ανθρώπινες μνήμες.
Αν έπρεπε μάλιστα να σταθώ σε κάποιες συγκεκριμένες ιστορίες και θρύλους της Θεσσαλονίκης που αναφέρονται στο βιβλίο, τότε θα επέμενα ιδιαίτερα στα κάτωθι.
Στην ειδική αναφορά για τα νεκροταφεία της πόλης. Εκεί, όπου «τα περισσότερα από τα νεκροταφεία αυτά (μουσουλμανικά, εβραϊκά, χριστιανικά, αρμένικα και βουλγάρικα) εκτείνονται στην περιοχή ανατολικά των βυζαντινών τειχών.* [...] Στο κέντρο της πόλης τα κοιμητήρια σταδιακά εξαφανίζονται. Τα τούρκικα νεκροταφεία απαλλοτριώνονται. [...] Το βουλγάρικο ενσωματώνεται στην Ευαγγελίστρια αλλά σταδιακά διαλύεται. Το εβραϊκό νεκροταφείο καταστρέφεται...»*
Επίσης, θα φρόντισα να σας μεταφέρω όσα μου έκαναν εντύπωση από την ιδιαίτερη εξιστόρηση για τον πλάτανο. Γιατί όπως είναι γραφτό: «Όταν πεθάνει αυτό το δέντρο, λέει ο θρύλος, η πόλη θα πέσει. Κάποτε το ήξεραν όλοι αυτό, οι άντρες, οι γυναίκες, και τα παιδιά που ήταν ακόμη στην κούνια.».*
Ακόμη θα συγκατάλεγα επίσης και «το παλιό, πέτρινο καλύβι. Κανείς δεν γνώριζε, κανείς δεν ήξερε να πει με βεβαιότητα πότε είχε χτιστεί εκείνο το καλύβι, ή σε ποιόν ανήκε [...] μιλούσαν για μια αρχαία κατάρα που συντρόφευε τις πέτρες του γιατί εκείνο το σπίτι είχε, έλεγαν, κτιστεί με πέτρες κουβαλημένες από τον ίδιο τον Γολγοθά».*
Και φυσικά δεν θα παρέλειπα με τίποτα την ιστορία του Δράκου του Σέιχ Σου. Μιας υπόθεσης που για κάποιους μένει άλυτη. Γεγονός είναι πως έχει ταυτιστεί με το πρόσωπο του Αριστείδη Παγκρατίδη, μα οι φήμες οργιάζουν μέχρι και σήμερα σχετικά για το ποιος ήταν τελικά ο δράστης...
Και η αλήθεια είναι πως ολοκληρώνοντας την περιπλάνηση μεσ' από ιστορίες που άλλες τις γνώριζα και για άλλες αγνοούσα την ύπαρξή τους, άρχισα να βλέπω με άλλο μάτι την καθημερινή μου περιήγηση στην Θεσσαλονίκη. Γιατί κάθε σοκάκι, κάθε κτήριο, κάθε μέρος που πατώ κι αγγίζω, μοιάζει να έχει τη δική του κρυφή ιστορία για να διηγηθεί, αρκεί να κλείσεις τα μάτια και να ακούσεις.
Κι όπως αποδείχτηκε, επέστρεψα ξανά και ξανά στις σελίδες τούτου του βιβλίου, απολαμβάνοντας τις ιστορίες του και κάνοντας συγχρόνως και μερικές προσωπικές έρευνες πάνω σ' αυτές, ώστε να μάθω ακόμη περισσότερα στοιχεία. Και κάποιες φορές, αυτά που ανακαλύπτεις, αποδεικνύεται πως ξεπερνούν κατά πολύ την φαντασία σου...
Σας εύχομαι καλή ανάγνωση!
Επιμέλεια - διορθώσεις: Τζένη Κουκίδου
* Αποσπάσματα από τις σελίδες 31, 34, 85 και 36 αντίστοιχα του βιβλίου της Μαρίας Ράπτη, Το μυστικό της νύμφης: Ιστορίες και θρύλοι της Θεσσαλονίκης, που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Αρχέτυπο
