Πρώτη επιτυχία της νουβέλας της Μαρίας Αποστολάκου, Επί –θεμάτων, γευμάτων και αισθημάτων– κοινωνία, που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Βακχικόν, αποτελεί ο τίτλος αυτός καθαυτός. Διάφοροι συνειρμοί προκύπτουν στην ανάγνωσή του και όλοι σε προδιαθέτουν με τον έναν τρόπο ή τον άλλο. Είναι και το θέμα πρωτοτυπία που κάποιες φορές αποτελεί φενάκη όμως τις περισσότερες κάνει το κλικ.
Έχουμε μια νουβέλα λοιπόν κοινωνικού χαρακτήρα που σε προ(σ)καλεί να την ανιχνεύσεις, να δεις τι υπάρχει εκεί κι αυτό μόνο επιτυχία μπορεί να είναι.
Και να ’μαι. Στον παράδεισο. Τα πάντα θα μπορούσαν να γαληνεύουν, η ψυχή να ευφραίνεται, το μυαλό ν’ αδειάζει και χρήσιμα να γεμίζει, το κορμί ν’ απαλύνεται, τα μάτια να χαμογελούν, το πρόσωπο να ημερώνει, να νυχτώνει και να ξημερώνει και… όλα αυτά στη μετριότητα ριγμένα να τα ζω τσαλαπατώντας τα. Γιατί λείπει. Λείπει η δύσκολη απλότητα του αγγίγματος, η πληρότητα της σιωπής, η υπέρτατη δύναμη των σκέψεων, όταν έχουν ντυθεί το μανδύα λέξεων απλών, η νωχελική εξερεύνηση των αισθήσεων, η μεταμόρφωση βασανιστικών αλγόριθμων σε λιτές εξισώσεις, η επί –θεμάτων, γευμάτων και αισθημάτων– κοινωνία.
Διαβάζοντας, συναντάμε μια όμορφη αφήγηση που ταξιδεύει ψυχαγωγώντας χωρίς να παιδεύει. Οι γλαφυρές περιγραφές και η ηθοπλαστική διάθεση δημιουργούν γόνιμες συνθήκες αλλά και η ροή της ιστορίας, που δεν αναλώνεται σε πολυλογίες και πλατειάσματα, είναι ό,τι πρέπει για μια ευχάριστη «βόλτα». Αν μάλιστα συνυπολογίσεις το γεγονός ότι αυτό το σύγγραμμα είναι η πρώτη εκδοτική απόπειρα της Μαρίας Αποστολάκου, τότε καταλαβαίνεις πως, αν εξακολουθήσει, έχεις να περιμένεις πολύ όμορφες μυθοπλασίες.
Το κείμενο πλημμυρίζει από εδέσματα και στιχουργική. Δύο χαρακτηριστικά που εμβολίζονται στην ιστορία και δένουν, αυτό που θα λέγαμε με μια λέξη, το συγγραφικό στιλ της κυρίας Αποστολάκου –τουλάχιστον σε ό,τι αφορά το συγκεκριμένο πόνημα.
Στο γενικό του πλαίσιο τιμά τη φιλία και αναφέρεται στις σχέσεις των γυναικών με τους άντρες επιχειρώντας μια γκάμα αποχρώσεων ζωής. Παραμένει όμως εστιασμένο στις γυναίκες της ιστορίας. Για εκείνες γράφτηκε και τη δική τους μεριά θα δούμε.
Στο σύνολό του το βιβλίο είναι σαν γλυκόπικρο ή γλυκόξινο λικέρ: πρώτα σε ξαφνιάζει με την αψάδα του, μετά γεύεσαι τα αρώματα και στο τέλος ανακαλύπτεις την επίγευσή του. Ο προορισμός του δε είναι να σου ξεπλύνει ό,τι έχεις καταναλώσει πριν. Με μια άλλη ματιά, μοιάζει με μια κυριακάτικη φθινοπωρινή αναπόληση· ούτε η κάψα του καλοκαιριού μα ούτε και το χειμωνιάτικο κρύο, εκεί στο ενδιάμεσο που όπως κι αν είναι ο καιρός ξέρεις ότι βρίσκεσαι σε μια ευχάριστη –μην πω ιδανική– εποχή.
Ο γήινος χαρακτήρας του δίνεται από τη συγγραφέα χωρίς περιττό μελό (η γράφουσα το εκτιμά αυτό πάντα) και χωρίς επιτηδευμένη φόρτιση. Βλέπουμε τη ζωή από την όμορφη πλευρά της παρά τις όποιες δυσκολίες κι αναποδιές της. Παρά τις προδοσίες, που δεν λείπουν ποτέ. Συναντάμε μια ρεαλιστική αλήθεια ωστόσο (άραγε υπάρχει αυτό το σχήμα, «ρεαλιστική αλήθεια»;), πιο κοντά στην πραγματικότητα παρά στο παραμύθι κι αυτό το στοιχείο είναι που μας κάνει να ταυτιστούμε με τα πρόσωπα. Η αισιοδοξία μέσω της οποίας δίνονται όλες οι συνθήκες –η χαρά, η καλή πλευρά, η θετική– προσφέρει αυτό που λέμε διασκέδαση αφού δεν μας βαραίνει με δράματα.
Μια ιστορία γυναικών (ή διάφορες ιστορίες γυναικών) λοιπόν, όπου το ζητούμενο είναι η επικοινωνία με κάθε τρόπο και μέσο. Η αφήγηση δομείται γύρω από την Μαρία, που είναι ο κεντρικός χαρακτήρας, όμως επεκτείνεται προς τις άλλες γυναίκες από το περιβάλλον της.
Μια ιστορία που δονεί όλες τις αισθήσεις αφού σου προσφέρει και αρώματα (μυρωδιές, ευωδιές) και μουσικές (τραγούδια).
Μια ιστορία για το γυναικείο φύλο που μπορεί να γοητεύσει κάθε αναγνώστη και ν' αφήσει την κατάλληλη επίγευση.