Εγγραφή στο newsletter για να μη χάνετε τίποτα! *** Φωνή τέχνης: Έχουμε πρωτιές! *** Δωρεάν διπλές προσκλήσεις! *** Κατεβάστε ΔΩΡΕΑΝ e-books ή διαβάστε λογοτεχνικά κείμενα σε πρώτη δημοσίευση ΕΔΩ! *** Αν σας αρέσει το θέατρο -παρακολουθείτε όλα τα είδη- ή έχετε άποψη για μουσικά άλμπουμ ή για ταινίες ή διαβάζετε λογοτεχνικά έργα κτλ. και επιθυμείτε να μοιράζεστε τις εντυπώσεις σας μαζί μας, επικοινωνήστε με το koukidaki. Αρθρογράφοι, κριτικογράφοι, άνθρωποι με ανάλογη κουλτούρα ζητούνται! *** Δείτε τις ημερομηνίες των προγραμματισμένων κληρώσεων στη σελίδα των όρων.
ΚΕΡΔΙΣΤΕ ΒΙΒΛΙΑ ακολουθώντας τους συνδέσμους. Μυθιστορήματα: Όλα θα πάνε καλά ή και όχι * Νυχτοπερπατήματα * Ο πρίγκιψ του δευτέρου ορόφου * Ο αρχάγγελος των βράχων * Το όνειρο του γερακιού * Όταν το μαζί πληγώνει * Δίχως ένα αντίο * Κλουαζονέ * Οι Ελληνίδες: Η υποδόρια επανάσταση * Οι μοίρες της αστροφεγγιάς, Οικογένεια Πελτιέ, Η κατάρα, Ροζ, Ανθοπωλείον ο Έρως * Το δάσος των ψυχών * Ρε μπαγάσα * Σε είδα ** Ποίηση: Δεύτερη φωνή Ι * Σκοτεινή κουκκίδα * Καταδύσεις * Λυκόσκυλα, Ίμερος και Ηλιοτρόπιο ονείρων * Εν αρχή ην ο έρως ** Διηγήματα: Το δέρμα της φώκιας * Ταρτάν το άλογο, Θεατές και δράστες και Η αγωνία του μέτρου * Στερνό μελάνι * Τέσσερις συλλογές διηγημάτων από τις εκδόσεις Βακχικόν ** Διάφορα άλλα: Οι πουτ@νες κι εγώ ** Μουσικό άλμπουμ: Worthless Treasures

Οικοκομμούνα

Γιάννη Σμίχελη

Άρτεμης Χατζηγιαννάκη (Πλατεία Αγίων Αποστόλων)

Αυτή είναι η πιο αντικειμενική δικτατορία.
Αν εκείνη του προλεταριάτου έμπαζε με την υποκειμενικότητα
Στην ερμηνεία περί προόδου και εντατικής εκβιομηχάνισης
Ενώ το πλεόνασμα ήταν διακύβευμα που επέτρεψε τον αθέμιτο πλουτισμό
Της νομενκλατούρας
Κι εντελεί τον ενταφιασμό των λαϊκών προσδοκιών
Στην real politik της ενσωμάτωσης και στο σύστημα ελεύθερης αγοράς
Εκμετάλλευσης,
Σήμερα το γήινο περιβάλλον χωρίς να εκδικείται κανέναν
Επιβάλλει την κατάσταση εκτάκτου ανάγκης ίσως μέχρι και το απώτερο μέλλον
Για να μας ξεκαθαρίσει πως δίχως αυτό δεν θα υπάρχουμε
Και πως τα παραμύθια για εποικισμό στο διάστημα
Ούτε στον χειρότερο εφιάλτη μας δεν ανταποκρίνονται.
Η αδήριτη αναγκαιότητα της απαραίτητης αναπνοής
Και σε δεύτερη φάση της απολύτως υγιούς ανάσας
Μας συνδέει άρρηκτα κι αμετάκλητα με την υπηρέτηση των αναγκών της φύσης
Του πλανήτη που κατορθώσαμε σε διακόσια χρόνια να στραπατσάρουμε
Τόσο όσο να υπογράφουμε την αυτοκτονία μας σε κάθε αναπτυξιακή δράση.
Τι να μας κάνουν οι δύο Παγκόσμιοι Πόλεμοι
Εφόσον η θηριωδία μας ανθεί κατά την ειρηνική συνύπαρξη
Με τόσο ύπουλο και διαστρεβλωμένο τρόπο;
Την στρατιωτική σύρραξη είχε για μαγιονέζα
Ο προοδεύων άνθρωπος όταν μαγείρευε άνοστα το θανατικό στ' αναπτυξιακά του ντελίρια.
Τι πιο ζηλευτό και αισιόδοξο από τη χαρά και το πανηγύρι για την έκρηξη του Πρώτου Παγκόσμιου;
Πόση καυλωτική παράνοια εξέπεμπαν οι αιμοβόρικες πορείες του Ντούτσε και
Οι μαζικές συνεστιάσεις ανθρωποφαγίας του Χίτλερ;
Αλλά το σημαντικότερο, όλοι θαύμαζαν, όπως τον Τσόρτσιλ, την επιτυχή διοργάνωση αυτών
Και δήθεν κανείς δεν εγνώριζε, μήδε και κατάλαβε, δήθεν, τα κανιβαλικά σχέδια και δράσεις τους.
Ο βάρβαρος αγίασε με την υποκριτική άγνοιά του τον γενοκτόνο.
Τα έθνη ακόμη και σήμερα μπρος στο ολοκαύτωμα στέκουν τυπικώς μ' αποστροφή
Και κατ' τ' ουσίαν με δολερή επιδίωξη την βελτίωσή του
Πώς αλλιώς τόσες επενδύσεις σε ευφυή όπλα να εξηγηθούν;
Τόση στρατοκαυλίαση, ξέφρενος φονταμενταλισμός και πολεμοκαπηλία για δημοκρατία και ειρήνη;
Όποιον θεό κι αν επικαλεστώ τρώω τα μούτρα μου στις κάννες.
Κι όμως αυτό δεν είναι τίποτα γιατί ήδη έχουμε ασελγήσει στη φύση
Που ομοίως κανένα άλλο ζώο δεν έχει κάνει
Ακριβώς όπως στον εαυτό του.
Το Κύριε ελέησον υπονοεί βίασε ανηλεώς
Πάτερ ημών λες και σημαίνει στο διάολο να πας
Ενώ το δι' ευχών των αγίων ημών όσο πιο απάνθρωπα τόσο πιο σίγουρα αγιάζει κανείς.
Φύση είναι αυτή, δεν είναι τέλειο ον παρά φύσιν υπερβατικό στο μεταφυσικό να θυσιάζει
Όλα τα ζωντανά για το ανικανοποίητο της ματαιοδοξίας του.
Φύση σού λέει από υλικά που εφόσον δεν γίνεται η σύσταση κι ανθεκτικότητα τους σεβαστή
Διαλύονται και θα ξαναγίνουν στον αιώνα τον άπαντα.


Στη δικτατορία της γης δεν χωράνε πραξικοπήματα
Και η δικτατορία του προλεταριάτου διευρύνεται
Αναβαθμίζεται ποιοτικά γιατί ενισχύεται η αντικειμενικότητά της
Τι είναι άραγε τα ζώα και τα φυτά παρά η εργατική τάξη της φύσης;
Με την μεγαλύτερη συνέπεια εργάζονται ακόμη και στον ύπνο τους
Για να προσφέρουν και διατηρήσουν, βελτιώσουν το γήινο περιβάλλον
Τον παράδεισο μέσα στον οποίο αναπτύσσεται η ζωή
Και αναπνέει, εξελίσσεται κι όταν αφουγκράζεται προοδεύει.
Οι πιο αξιόπιστες εργατικές ικανότητες ανήκουν σ' αυτούς που υποτιμούμε
Αντιμετωπίζουμε σαν σκλάβους, αντικείμενα προς κατανάλωση
Και δεν σκαρφίζονται καμία δολιότητα, δεν υποκρίνονται
Και το κυριότερο όταν πιάσουν την καλή δεν ξεχνούν το έργο τους
Ούτε απαιτούν περισσότερα.
Η κατανάλωση του μακροβιότερου δέντρου είναι μηδαμινή
Έστω στο πέρασμα των αιώνων συγκριτικά με αυτά που
Απολαμβάνει ένας πλούσιος άνθρωπος στα εκατό χρόνια της χλιδάτης ζωούλας του.
Αναρωτιέμαι στην εποχή των δεινοσαύρων ποσά είδη χλωρίδας και πανίδας
Εξαφανίσθηκαν εξαιτίας των τεράτων αυτών
σε σχέση με την εποχή του ανθρωπόκαινου;
Μήπως τελικά ο άνθρωπος είναι το τέρας;
Στην οικολογική Κομμούνα η σχέση ανθρώπου περιβάλλοντος
Αντιστρέφεται.
Η ανθρώπινη νοημοσύνη δεν επιδιώκει καμία μεγιστοποίηση κέρδους
Ή εντατικοποίηση της εκμετάλλευσης στο όνομα της βελτίωσης επιπέδου ζωής της μάζας.
Οι κεφαλαιοκράτες κι επενδυτές έχουν εξαφανιστεί προ πολλού
Γιατί πολύ απλά όσο πιο πολλά κερδίζουν τόσο μεγαλύτερη καταστροφή προξενούν
Και δυστυχία στους συνανθρώπους τους,
Όποτε θα χάσουν τα πλούτη τους από το μίσος
Είτε θα απολέσουν την αξία τους γιατί τι αξία έχει ένα χαρτονόμισμα
Ή ένας πολύτιμος λίθος μπρος σε μια τεράστια οικολογική καταστροφή;
Επομένως έχουν δύο επιλογές, να τα επενδύσουν αφιλοκερδώς τώρα για να αποτραπεί το μη αντιστρέψιμο
Ή να τα θάψουν στο χώμα για τις αρχαιολογικές έρευνες του μέλλοντος.
Πάντως ο καθολικός νους της ζωής μαζί με το αντικειμενικό άπειρο της φύσης
Είναι ανώτερα από κάθε κερδοσκοπική ευφυΐα.


Ο άνθρωπος είχε την ψευδαίσθηση της ανεξαρτοποίησής του από τη φύση
Αυτοχρίστηκε ανώτερο είδος και επιδόθηκε στο κατά αυτόν θείο έργο
Του εξευγενισμού της.
Μέσα στο υποτιθέμενο πολιτισμικό μεγαλείο αναβαπτίστηκε επίγειος θεός
Και για να δέσει η σάλτσα της κουτοπονηριάς του
Αυθυποβλήθηκε στην ιδέα της ύπαρξης μιας ανωτέρας δύναμης
Η οποία έπλασε σύμπαν, γη και ζώα μαζί με δέντρα
Και της οποίας ήταν λέει ο ίδιος ο άνθρωπος –τι δόλος–
Εικόνα και καθ' ομοίωσής του.
Για να κάνει εύγευστη την συνταγή του
Κώτσαρε το πάνσοφος δίπλα στον Θεό
Το ευφυής στον εαυτό του
Και το άγνωστε οι βουλαί του Κυρίου
Ανάμεσά τους ως απενοχοποιητική κολυμπήθρα των ανθρώπινων εγκλημάτων.
Κάπως έτσι κύλησαν δυο τρεις χιλιάδες χρονάκια ανθρώπινου αφηνιάσματος
Γύρω από τον τόπο του εγκλήματος που το έντυσε με το προπατορικό αμάρτημα
Για να κληροδοτεί τη βαναυσότητά του με την απαιτούμενη ταπεινότητα
Στις επόμενες γενεές.
Κάπως έτσι φτάσαμε στον εικοστό αιώνα.
Κι αφού πρώτα καθάρισε τους γηγενείς δύο ηπείρων
–Είχαν το θράσος να του αντισταθούν
Οι μόνοι που δεν είχαν αλλοτριωθεί πλήρως και διατηρούσαν την επαφή με το φυσικό περιβάλλον–
Ενώ μετέτρεψε εκείνους της αρχαιότερης σε σκλάβους
Γιατί τους θεωρούσε βλάκες,
Δεν είπε «τι καλά θα απολαύσω τώρα τους κόπους μου»
Αλλά στράφηκε κατά του ίδιου κουλτουριάρη εαυτού του
Με τον στόχο να φτιάξει τον τέλειο ανώτερο άνθρωπο
Κι αφού ξόδεψε καμία εκατοστή μύρια ανθρωπάκια
Η άρια φυλή ηττήθηκε από τον φιλελεύθερο και τον ρεαλιστή σοσιαλιστή
Αλλά αυτοί οι δυο επειδή πάλι δεν κάθονταν στα αβγά τους
Πείστηκαν ότι ο σοσιαλιστής δεν είναι τόσο αποδοτικός, ώστε να τον θάψουν
Με τιμές και πανηγύρια, βλέπε Γκορμπατσόφ
Μα μόλις έμεινε ολομόναχος ο φιλελές φοβήθηκε μην τον φάνε τ' άντερά του
Και κατασκεύασε τον μοντέρνο φονταμενταλιστή
Για να τους διαδεχθεί όλους ο στρατόκαυλος επαγγελματίας.


Όντως τίποτα δεν πάει χαμένο.
Ένας αστροφυσικός μου το είχε τονίσει αυτό.
Η βασική αρχή του σύμπαντος.
Δεν υπάρχει απώλεια ούτε ήττα.
Αυτά είναι κόλπα αποκλειστικά των κοινωνιών εκμετάλλευσης.
Εκείνος που δεν φοβηθεί την κατάθλιψη
Εφόσον την αντιμετωπίσει σαν μια καταπιεσμένη πτυχή της ουσίας του
Δεν τρομάξει, δίχως ντροπές να την δείξει
Πράγματι θα διαπιστώσει πως κρύβει όλο το μυστήριο των ερωτημάτων του
Σαφέστατα και στο οικείο και κοινωνικό περιβάλλον του δεν θ' αρέσει
Αφού τα καλά θαμμένα μυστικά
Έχουν να κάνουν με τις ενοχές, τα ταμπού και τ' ανομολόγητά τους.
Το κυριότερο, το γκρίζο της απελπισίας, ενός αδιεξόδου δήθεν ανυπέρβλητου
Δεν είναι απλώς η απόκρυψη της αλήθειας, μονό μια καταπίεση λόγω ανισότητας
Είναι πρωταρχικά η πεισματική άρνηση του ανεξίτηλου
Η οποία έχει επιβληθεί ύπουλα από τους άλλους
Και ηθικοπρεπώς από τον καταθλιπτικό στον εαυτό του.
Δεν ζούμε για να ζούμε αλλά για να υπάρχουμε
Και τα στενά όρια των κανονιστικών πλαισίων, κοινωνικών ρόλων και αποστολών
Πολύ περισσότερο σε μια παρακμιακή κατάσταση
Απαξιώνουν το νόημα του είναι.
Αυτό η συντριπτική πλειονότητα το έχει αφομοιώσει και το προβάλλει
Ως περιεχόμενο της κοινωνικότητάς της,
Οι τρελοί το απαρνούνται και δρουν στις παρυφές της κοινωνίας
Σαν ζητιάνοι, καλλιτέχνες του δρόμου, εγκληματίες της επιβίωσης.
Η τρίτη ομάδα εκείνη των καταθλιπτικών ζητάνε να κάνουν την αλήθεια τους
Κοινωνικό κανόνα, μια νέα αρχή οργάνωσης, αναγνωρισμένο τρόπο έκφρασης
Δεν αρκούνται στην ακρόαση της καταπιεσμένης εσωτερικής φωνής τους
Ούτε ικανοποιούνται με μια αυτάρκη κατάσταση στο περιθώριο.
Όχι , αφού δεν τους σκότωσε η αυτοπροδοσία τους
Και τα αδιέξοδα γκρεμίστηκαν στον εσωτερικό αγώνα της επιβίωσής τους
Ανακαλύπτουν πως είναι φορείς μιας πρότασης ζωής
Μ' επαναστατική ορμή.
Δεν φτάνει να πιστεύεις στο κίνημα
Μήτε να είσαι έτοιμος να θυσιάσεις τη ζωή σου σ' αυτό
Απέναντι στον κυνικό υπολογισμό του καιροσκοπισμού των κερδοσκόπων
Αντιτάσσεται η πίστη στις καθολικές αξίες
Σύμφωνα με το πολύπτυχο σώμα, φύση, άπειρο και άλλος
Και μόνο το άτομο που έχει συλλάβει την κατάθλιψή του ως μια φυλακισμένη αλήθεια
Που απελευθερώνεται μπορεί και την εξευγενίζει
Στο βαθμό ώστε η συμφιλίωση μαζί της οδηγεί στην καθολικότητα.
Αυτό το συγκεκριμένο άτομο δεν είναι πια άτομο
Αλλά εν δυνάμει μια ολόκληρη κοινωνία.


Άτομα με κοινωνία
Δεν έχουν καμία σχέση με το αβγό και την κότα.
Η πρώτη επικοινωνία ανάμεσα σ' αρσενικό θηλυκό
Είναι κοινωνική σχέση.
Το αβγό γίνεται από την συνουσία των δύο
Και είναι αναπόφευκτα μέλος της οικογένειας
και όχι απλά άτομο.
Η ατομικότητα έγκειται στην μοναδικότητα της σύνθεσης
Αλλά μόνο η ομάδα μπορεί και την αναδυκνείει
Ανάλογα τις ανάγκες της.
Οπότε άτομο είναι απλά δυνατότητες,
Στην ενηλικίωση και την απεξάρτηση από τη φαμίλια
Συνειδητοποιούμε την δεύτερη διάστασή του
Το άπειρο κενό, αρκεί να υπάρχει μια εναρμονισμένη σχέση
Του εντός με τον εξωτερικό περίγυρο.
Το ασυνείδητο, η λήθη δεν είναι τίποτα άλλο από τον ανεξάντλητο εσωτερικό χώρο
Στον οποίο το μέλος ενταφιάζει τ' άχρηστα, περιττά
Άκαιρα, ανούσια και ξεκαθαρισμένα ή τελειωμένα
Στοιχεία των βιωμάτων του,
Αλλιώς δεν θ' άλλαζε ποτέ, δεν θα ήταν ευέλικτο
Δεν θα συνέθετε εν δράσει
Δεν θα παρήγαγε
Και καμία δημιουργία δεν θα συντελείτο.
Ο άδειος χώρος δεν βρίσκεται στην κοινωνία
Με το που προκύπτει εν δυνάμει κενό ξεκινά η διαδικασία της κάλυψής του
Αντίθετα στην ατομική εσωτερικότητα είναι άπειρος.
Οι άνθρωποι είναι σχέσεις
Και η προσωπικότητα του καθενός διαπλάθεται μέσω αυτών
Η μοναδικότητά της καθορίζεται από την ομάδα
Οι προοπτικές, οι μέθοδοι εξέλιξης κι ανάπτυξης
Οι στόχοι, η αναγνώριση κι απόρριψη
Έχουν να κάνουν με το μέλος στο σύνολο.
Όλο το κίνημα του φιλελευθερισμού
Ήταν απλά ένα αίτημα της κοινωνίας
Όλα τα άτομα είναι κοινωνικά
Και κανένα άτομο δεν είναι ατομικό
Παρά μόνο όταν ζει άδειο μέσα του
Και πάλι η τεχνική της μεθόδου ταύτισης με την αναπνοή
Η οποία δηλώνει πως ζούμε
Είναι κοινωνική
Ένας τρόπος αποστασιοποίησης από τα κοινωνικά δρώμενα
Τα συμφραζόμενα της ομάδας σε μια στιγμή
Απλά για να εκτονώσουμε την σωματική μας ένταση
Κι αφού συλλάβουμε πως ζούμε και δίχως αυτά
Τότε επανερχόμαστε νηφάλιοι και στοχαστικοί.
Γιατί η κοινωνία υπάρχει πάντα με την επαφή
Ενώ το άτομο στην κοσμάρα του ως σκελετός
Του παρελθόντος του.


Από μέσα μας την κάνανε
Οι δικοί μας άνθρωποι μας την είχανε στημένη
Όχι όποιοι κι όποιοι σύντροφοι
Η πρωτοπορία μας, οι εκφραστές του μέλλοντος.
Μεταρρύθμιση και διαφάνεια
Εκδημοκρατισμός και αξιοκρατία
Τέλος η ασθένεια της αρτηριοσκλήρωσης
Και για την ειρήνη αφοπλισμός
Να μονιάσουμε με την αντίπερα όχθη
Να συνεννοηθούμε.
Εεε ρε Γκορμπατσόφ ο εφιάλτης ωχριά μπροστά σου
Συναντώ Ιούδες και ντρέπονται για σένα
Αν η αυτοκατάργηση νοείται ανανέωση
Τότε η δόλια αυτοκτονία είναι δολοφονία
Ποια σοσιαλδημοκρατία και κουραφέξαλα
Φέρθηκες τόσο ύπουλα κι επιδέξια βλάκας
Ώστε η σοβιετική νομενκλατούρα να μεταμορφωθεί σε επιτελείο δουλοπαροικίας
Μια αριστοκρατία της συστημικής αρπαχτής και μυστικές υπηρεσίες σε κυβερνείο
Και πήρες στον λαιμό σου τόσους λαούς
Κι σιγοντάρισες στους Κινέζους να γίνουν κομμουνιστοκαπιταλιστές.
Έδωσες το φιλί της ζωής στην τσαρική αρκούδα
Τέτοια μεταμοντέρνα κατάσταση ο Ρήγκαν και η Θάτσερ
Ούτε στις πιο άγριες φαντασιώσεις τους
Ποια ολιγαρχία και βαρύγδουπες μεσαιωνικές προσφωνήσεις
Μιλάμε για εγκληματική οργάνωση
Όπου ο ένας ξεπαστρεύει τον άλλο
Μέχρι να μείνει ο πιο δόλια αιμοβόρος ολομόναχος.


Όλα πήγαν στράφι. Μετά από εβδομήντα πέντε χρόνια
Ο πόλεμος παίρνει άλλες διαστάσεις
Ξεπερνά την έννοια του ολοκληρωτικού
Έχουμε περάσει από τις γενοκτονίες, εθνοκαθάρσεις
Εγκλήματα πολέμου κι ολοκαυτώματα
Στην άγνωστη πορεία της νικηφόρας αυτοκαταστροφής.
Σαν να λέμε στον εχθρό ρε κάθαρμα θα σε σφάξω σφάζοντάς με.
Τέτοια απύθμενη ταύτιση εχθρών πρώτη φορά ιστορικά εμφανίζεται
Ποιο αργεντίνικο ταγκό και θεατρινίστικα τσιλιμπουρδίσματα
Μιλάμε για την ταύτιση του μίσους
Και να μείνει μετά κάποιος για τις κηδείες πάλι καλά
Είτε έστω να μας φάνε τα κοράκια
Σπονδυλωτό τέλος πάντων.
Πώς θα εξελιχθούν οι κατσαρίδες
Για να μας υμνούν όπως εμείς τους δεινόσαυρους;
Συναντώ τ' άπειρο και βλέπω λάμψη της Χιροσίμα και του Ναγκασάκι
Υποστηρίζω τα δικαιώματά μου και πέφτω πάνω στο φορείο με τον δολοφονημένο Τσε Γκεβάρα
Συζητάω για φιλελευθερισμό και μου έρχονται στο μυαλό οι εικόνες της δολοφονίας Κένεντι
Στρέφω την έγνοια μου στην ελευθεροτυπία και σηκώνεται η τρίχα κάγκελο με το εξαφανισμένο σώμα του Τζαμάλ Κασόγκι
Ψάχνω κάπου να πιαστώ και γκρεμοτσακίζομαι μαζί με τον κρανιοφόρο Αλιέντε
Γαληνεύω λίγο με την ιδέα της δικαίωσης του Μαντέλα
Μα δεν προλαβαίνω να το χαρώ
Φλόιντ μ' ένα γόνατο στο λαιμό για περιδέραιο θανατηφόρο
Θα γίνω γυναίκα μου είπα
Και η εικόνα της Αμινί με έλουσε με κρύο ιδρώτα
Έλεος λίγη ειρήνη ρε Θεέ
Και μου στέλνει το έσω σύμπαν τον Λαμπράκη με τον Γκάντι αγκαλιά
Κι ανάμεσά τους ένα γυναικείο σώμα λεπριασμένο που άκουγε στο όνομα Ειρήνη.
Δεν έχω πού να σταθώ, σου λέω. Δεν έχω όνειρα ν' αναπνεύσω ζωή
Δεν έχω όνομα, σώμα δεν έχω
Ορφανή σκιά είμαι


Αναρωτιέμαι υπήρξα μόλις γεννήθηκα ή μήπως με προγράψανε εξαρχής;
Ποιο νόημα έχει η ζωή μου;
Να σκύβω το κεφάλι και να λέω ναι σε κάθε αφέντη;
Ήρθα σ' αυτόν τον κόσμο τετάρτη Αυγούστου, μεταξική επέτειος
Χίλια εννιακόσια εβδομήντα, στα μισά της Χούντας των συνταγματαρχών.
Το νήμα της ζωής μου το έδειξε η νηπιαγωγός μου το εβδομήντα πέντε
Αρχές μεταπολίτευσης, με τα μαύρα πέπλα του Κυπριακού
Μαυροφορούσες ψυχές οι γυναίκες της οικογένειάς μου
Ο πρώτος ήρωας της νηπιακής μου ηλικίας ο θείος λοχαγός
Με το πιστόλι στο χέρι έπεσε, μου έλεγαν, στην εισβολή του Αττίλα
Στο ιδιωτικό νηπιαγωγείο μού επιτράπηκε να εκφραστώ ελεύθερα
Κι άρχισα να γράφω με το αριστερό, κλότσαγα ήδη την μπάλα με την ίδια πλευρά
Η μάνα μου, βασιλόφρονη, χριστιανή και αυστηρών ηθών
«Είναι σωστό να γράφει με τ' αριστερό το παιδί;» ρώταγε την εκπαιδευτικό.
Κι άρχισα να σβουρίζω αριστερόστροφα, τι δαίμονα μ' ανεβάζανε
Τι διάολο με κατεβάζανε, «ποιανού είσαι εσύ παιδί;» με ρώταγαν οι ίδιοι
Οι γονείς μου
Αφηνιασμένο άτι εγώ. Τι κι αν κουβάλαγα την στραβομάρα της μάνας μου
Με το ένστικτο του μωρού ήδη άλλη μάνα βρήκα
Που μου τραγούδαγε Βαμβακάρη «τα ματόκλαδα σου λάμπουν»
Και δώστου εγώ χορούς και πανηγύρια με την δεύτερη οικογένειά μου
Την έκανα από το ισόγειο της οικογενειακής οικείας μπουσουλώντας
Και ανέβαινα την εξωτερική σκάλα με το κύπελλο γεμάτο γάλα στο χέρι
Ζήτω στην απόδραση, εβίβα στη συνειδητή επιλογή κι όχι στην κληρονομικότητα
Από τότε έκανα εξεγέρσεις κι ας έτρωγα τα μούτρα μου
Το πεπρωμένο μου οριζόταν από μένα
Και δεν επέτρεψα σε κανένα να με χαλιναγωγήσει
Καλά να είναι η μάμα μου, η υιοθετημένη από μένα, καλά να είναι η νηπιαγωγός.
Η τρίτη παιδαγωγός μου η χήρα του λοχαγού κι αυτή μαζί μου
Μόνο γω είχα συλλάβει το μεταφυσικό ψυχικό δίαυλο επικοινωνίας με τον θείο
Για να μπορώ το κοσμικό να έχω στον αργαλειό της συνείδησής μου.
Θεία πραγματικότητα από τα βιώματα στα σύνορα ζωής θανάτου
Κι ένα ζεϊμπέκικο με τα σπαθιά της ειρήνης
Λάμες κοφτερές οι λέξεις και οι προτάσεις εκρήξεις ηφαιστειακές
Μιας εγκόσμιας ψυχής εν αναζητήσει του έρωτα της αλήθειας


Κι όμως το στίγμα του αριστερού έγινε η ταυτότητά μου
Γιατί όσο κι αν οι προκαταλήψεις αποδεικνύονται επιστημονικά μπαρούφες
Δεν παύει η δεισιδαιμονία ν' αντέχει για αιώνες. Μέχρι σήμερα κάποιοι πιστεύουν
Πως η γη είναι επίπεδη.
Και να αποδεχθούν οι δεξιοί εκ πεποιθήσεως πως οι αριστερόχειρες
Δεν είναι διαβολικοί, τ' αντίθετο είναι ορθόδοξοι άνθρωποι
Γιατί το δεξιό ημισφαίριο του εγκεφάλου είναι πιο ανεπτυγμένο
κι άρα αυτοί είναι οι θεόπνευστοι
Όχι οι δεξιόχειρες με τη σατανική υπερτροφική αριστερή πλευρά
Γι' αυτό και ο κόσμος πάει κατά διαόλου
–Τι ωραία που αντίστρεψα την ιδεοληψία τους, ε–
Πάλι θα συνεχίσουν ν' αντιμετωπίζουν τους αριστερούς σαν βδελύγματα.
Τι κι αν η νευροφυσιολογία και η εξερεύνηση του εγκεφάλου λένε αλλά.
Εκ των δεξιών του πατρός, κι όχι εκ των αριστερών.
Ναι αλλά με ποιο όργανο ρε βλαμμένα
Την χέρα ή το νιονιό;
Οι κολλημένοι αμετάπειστα με την πρώτη θα ισχυριστούν
Εεε τότε αυτοί είναι οι επικίνδυνοι σύμφωνα με το δόγμα
Γιατί δουλεύει πιο καλά η αριστερή μπάντα του μυαλού
Και ξεκινάνε οι περιστροφές με τον φαύλο κύκλο
Να καταλήγει σ' αιματοχυσία.
Πάντως εγώ ως αριστερόχειρας και δεξιόστροφος νους
Από το πατρίς, θρησκεία, οικογένεια βήμα βήμα έφτασα στον κομμουνισμό
Κι ο Μαρξ έχει φυτευτεί ως μέγας αριστερός στην δεξιά εγκεφαλική μπάντα
Και μ' ορίζει
Κι έκτοτε παλεύω με τα θηρία, δηλαδή τα αόρατα τείχη
Γιατί τ' ανυπότακτο πνεύμα, τ' ανήσυχο,
Αυτό που ψάχνεται και δεν κάθεται στ' αβγά του
Όσο πιο βαθιά την αλήθεια ψάχνει
Τόσο και πιο καταθλιπτικά βιώνει τον περίγυρό του.
Αυτή είναι τόσο αλλότρια με την σημερινή κοινωνία
Όσο η ηθική του Χριστού με την Αρχιεπισκοπή
Το νόημα του κομμουνιστικού μανιφέστου με το κομμουνιστικό κόμμα Κίνας
Και τα ευρωπαϊκά δημοκρατικά συντάγματα με τους θεσμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης
Όσο για το δίπολο φιλελευθερισμός και Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής
Μοιάζει με τις ταμπέλες-σουρωτήρια στα χωριά της ορεινής Κρήτης.


Σε όλα αυτά λοιπόν, έρχεται η φύση και μ' ένα τσουνάμι ακραίων καιρικών φαινομένων
Δίνει ρεσιτάλ πραγματικής αλήθειας
Θέτει ζήτημα επιβίωσης του είδους
Και επιβάλλει ριζοσπαστική αλλαγή παραγωγικού μοντέλου
Και τίθεται το ερώτημα οι εφαρμογές της τεχνητής νοημοσύνης
Με τους κεφαλαιοκράτες ή το φυσικό περιβάλλον;
Όσο επικρατεί η κερδοσκοπική λογική των μεγαλόσχημων ομίλων
Κοινώς funds
Τόσο και προς την αυτοκαταστροφή θα οδεύουμε.
Όταν όμως ξεκινήσουμε να συγκροτούμε οικοκομμούνες
Όπου το προλεταριάτο θα είναι τα φυτά και ζώα
Η πρωτοπορία το ευαισθητοποιημένο ανθρώπινο είδος
Με επιστημονικές μεθόδους ενσωματωμένες στη δράση του
Με κυρία εργασία του τη φροντίδα του φυσικού οίκου της γης
Τότε θα χτίσουμε και πολιτείες μέσα στη φύση και όχι έξω από αυτήν.
Εκεί η έμμεση δημοκρατία θ' αποκτήσει το πραγματικό νόημά της
Γιατί οι άνθρωποι ως αντιπρόσωποι των φυσικών εργατών
τους οποίους θα φροντίζουν
Θα λαμβάνουν τις αποφάσεις για όλους
Ενώ χάρη στην τεχνητή νοημοσύνη η διάκριση των εξουσιών
Η διαφάνεια, η αξιόπιστη δημοσιογραφία και η καθολική συμμετοχή των ανθρώπων
Δεν θα επιτρέπουν ατασθαλίες, απατεωνιές, ποδηγετήσεις και καπηλεύσεις.


Συντρόφια ζοριζόμαστε όχι απλά επειδή το κομμουνιστικό κίνημα πάει κατά διαόλου
Αλλά γιατί στην νεοφιλελεύθερη λαίλαπα δεν έχουμε όραμα ν' αντιτάξουμε
Και εκείνη με την εφαρμοσμένη συνταγή της μπορεί κι εκμεταλλεύεται τα νέα τεχνολογικά μέσα
Ώστε ό,τι απομένει από το κράτος κοινωνικής πρόνοιας και δικαίου να ξηλωθεί
Για έναν νέο κύκλο καπιταλιστικής ανάπτυξης σε μία νέα παραγωγική διαδικασία
Όπου οι σχέσεις εκμετάλλευσης θα είναι πιο έντονες από εκείνες που
Περιέγραφε ο Μαρξ στο Κεφάλαιο για την κατάσταση της αγγλικής εργατικής τάξης τον δέκατο ένατο αιώνα
Όμως το χειρότερο είναι πως το πλάνο των διεθνών επιτελείων του κεφαλαίου δεν θα φέρει την παραμικρή βελτίωση
Ακριβώς γιατί η εξάντληση των πόρων δεν οφείλεται στην ανεπάρκεια αυτών αλλά στην ήδη κατασπατάλησή τους από τον καταναλωτικό παραλογισμό
Των αστικών κοινωνιών της υλικής αφθονίας
Ουσιαστικά θα οδηγηθούμε σ' ένα μείγμα δουλείας και δουλοπαροικίας
Όπου οι δούλοι θα αντιμετωπίζονται σαν αναλώσιμοι στα παράλογα τερτίπια μιας τυχοδιωκτικής ελίτ λόγω βαρεμάρας, κυνισμού και θηριώδους αδηφαγίας
Ενώ οι δουλοπάροικοι θα είναι οι εργαζόμενοι των εξειδικευμένων επαγγελμάτων και της γραφειοκρατικής μηχανής
Με αντίτιμο της ασφαλείας τους την απόλυτη υποταγή στον τυραννικό ηγεμόνα.
Οι Κινέζοι ήδη με το σύστημα καθολικής παρακολούθησης και αξιολόγησης μέσω καμερών και φωτογραφικού αποτυπώματος ολοκλήρου του πληθυσμού
Έχουν κάνει ένα βήμα πιο μπροστά ενώ η δύση ακολουθεί κατά πόδας
Με μια δήθεν πιο φιλελεύθερη πρακτική αλλά με υψηλά τεχνολογικά μέσα
Ώστε να ευνοείται η πιο επιλεκτική εφαρμογή των μέτρων σε συγκεκριμένους στόχους
Το μόνο σίγουρο
Σε γενικευμένη κατάσταση έκτακτου ανάγκης θα πάνε περίπατο όλες οι ψευδοελευθερίες και νομικοί περιορισμοί
Άλλωστε ο νεοφασισμός με τις νεορατσιστικές τάσεις του ήδη είναι παρόν σε όλα τα ευρωπαϊκά κοινοβούλια και χρήσιμος για τα άγρια μέτρα καταστολής και περιστολής ή κατάργησης ελευθεριών.
Κι όμως όλο αυτό το σκηνικό δεν ανατρέπεται παρά μόνο αν ορίσουμε ξανά όλες τις αξίες που υπηρετούμε στην ιδεολογία μας
Και επαναπροσδιορίσουμε όλο το εννοιολογικό οπλοστάσιό μας
Αυτό όμως ξεκινά από την πράξη και όχι από τη θεωρία
Η ριζοσπαστική οπτική μιας ανθρωποφυσικής προσέγγισης
Ώστε ο άνθρωπος να αποτελέσει οργανικό αυτόνομο ον εντός του φυσικού περιβάλλοντος
Απαιτεί να αποδεχτούμε πως πρώτα οφείλουμε να δώσουμε εμείς το παράδειγμα
Με τον τρόπο της ζωής μας
Ώστε να πείσουμε τις μάζες να μας ακολουθήσουν.
Εφόσον ζώα και φυτά ανήκουν στην εργατική τάξη πώς είναι δυνατόν
Τα σουβλάκια, τα κοκορέτσια, οι παστρουμάδες
Και όλο αυτό το κρεατοφαγικό τσιμπούσι δήθεν στο όνομα της λαϊκής κουλτούρας παράδοσης και συνηθειών του ελληνικού λαού;
Αν αυτό το πακέτο παρέμενε αμετάβλητο θα είχαμε μείνει στην εποχή του Δευκαλίωνα, του Γραίκου και του Έλληνα
Δηλαδή στην εποχή του Νώε για τους χριστιανούς.
Φροντίζοντας μια ασθενή της σκλήρυνσης κατά πλάκας συζητάγαμε για χορτοφαγία
Και της είπα πως τρώω αβγά και γαλακτοκομικά μόνο εκείνα με χαμηλά λιπαρά και υψηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνες
Γυρνά και μου λέει κλαψουρίζοντας, αβγά μα αυτά είναι δυνάμει πουλάκια
Κι έμεινα με το στόμα στην μούγκα και τα σαγόνια κρεμασμένα.
Η διαμόρφωση και υιοθέτηση ενός διατροφικού προγράμματος όσο αφορά τους κομμουνιστές είναι μόνο μια πτυχή γιατί
Το παράδειγμα έχει σχέση με όλες τις διαστάσεις της καθημερινής δράσης
Ο στόχος είναι η διαμόρφωση μιας εναρμονισμένης σχέσης με την ίδια τη φύση
Όχι στο όνομα μιας φυσιολατρικής στάσης αλλά στην εκπομπή θετικής ενέργειας ώστε ως υπόδειγμα υγιεινού βίου, να προσελκύει τα πλήθη και να τα πείθει για την αξία του στο κοινωνικό σύνολο.
Μια καθημερινή εφαρμογή όλων εκείνων των μέτρων φροντίδας και σεβασμού στη φύση ως το αυτοφυές εργοστάσιο της ίδιας της ζωής.
Με όλες τις δυνάμεις του ο κάθε σύντροφος θα ενεργεί για να στηρίξει αυτήν την αυτογενή παραγωγική διαδικασία των φυσικών προϊόντων όπως αέρα, νερό και πρώτες ύλες που δίνουν τα συστατικά συντήρησης κι ανάπτυξης κάθε οργανισμού.
Δεν εννοώ απλώς όλες τις δράσεις που υιοθετεί ένας οικολόγος
περί της μείωσης των ριπών, του περιορισμού των πλαστικών, την αυθόρμητη κι εθελοντική περιστασιακή εκδήλωση ευαισθησίας
Στο φυσικό κάλλος, στη διατήρηση του πρασίνου, στην καθαριότητα ακτών
Αλλά όλους εκείνους τους συντονισμούς και τις δραστηριότητες καθημερινά, συλλογικά κι ατομικά που αναδεικνύουν την φυσική παραγωγικότητα του περιβάλλοντος προς τα έμβια πλάσματα.
Κάθε σύντροφος υπεύθυνος για ένα είδος ζωής, φυσικού υλικού, δέντρου, αλσυλλίου, τετραγωνικών υδροβιότοπου με σκοπό την προστασία του και την συγκέντρωση γνώσης που θα συμβάλει στην καθημερινή ευαισθητοποίηση όλων των πολιτών
Γιατί το κύριο μέλημα του ανθρώπου πια, η θεμελιώδη εργασία του θα είναι η φροντίδα
Αφού τα προϊόντα θα παράγονται στις αυτοματοποιημένες παραγωγικές μονάδες.
Χάρη στην τεχνητή νοημοσύνη ο άνθρωπος απομακρύνεται από το αλλοτριωμένο για τρεις αιώνες περίκλειστο και ανθυγιεινό χώρο των εργοστασιακών κτηρίων
Και επιστρέφει στη κοιτίδα του τη φύση για να εργάζεται προς όφελος μιας αρμονικής σχέσης μ' αυτήν και τον εαυτό του


Στα δεκαοχτώ μου έκανα εκείνο το καθοριστικό βήμα ώστε να μεταβώ από την φιλελεύθερη δημοκρατία στον δημοκρατικό σοσιαλισμό.
Είμαι θρέμμα του ενιαίου συνασπισμού, όταν τα δύο κομμουνιστικά κόμματα επανασυνδεθήκαν μετά από σχεδόν μια εικοσαετία για πολύ λίγο
Αναμφίβολα η περίφημη συγκυβέρνηση και η εθνική συμφιλίωση με την καταστροφή των ιστορικών αρχείων του Εμφυλίου ήταν δύο ιστορικά λάθη της αριστεράς στην ίδια στιγμή
Πάντως λόγω του ρόλου του Μίμη Ανδρουλάκη, της Δαμανάκη, του Κουναλάκη ο άγιος Νικόλαος φάνταζε σαν τον τόπο καταγωγής του πολιτικού εγχειρήματος της ενιαίας αριστεράς
Στην Αθήνα πια έζησα άμεσα τις δραματικές εξελίξεις της διάσπασης και των διαγραφών
Την αποτυχία του εναπομείναντος συνασπισμού της αριστεράς και της προόδου στις επερχόμενες βουλευτικές εκλογές
Και την επανίδρυσή του που όσο αφορά την νεολαία του μου προκάλεσε σχεδόν
Αποστροφή το όλο κλίμα δολοπλοκιών, παρασκηνιακών παίγνιων, συντροφικών μαχαιρωμάτων και καπελώματος του πρώτου συνεδρίου στο Πάντειο από
Τα στελέχη του κόμματος.
Την έκανα με μαυρισμένη καρδιά για να ψηφίζω οικολόγους εναλλακτικούς ή να ρίχνω λευκό. Η πρώτη κατάντια μετά την παταγώδη αποτυχία
Ο δημοκρατικός σοσιαλισμός στο απόσπασμα με εκτελεστές την διανοουμενίστικη σοσιαλδημοκρατία
Και τον δημοκρατικό συγκεντρωτισμό.
Από το δύο χιλιάδες και μετά εντάχθηκα στο Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδος και η κυρία δουλειά μου ήταν η συγκέντρωση του υλικού μέσω συνεντεύξεων
Για τη δράση του ΕΑΜ ΕΛΑΣ στην Κατοχή και του δημοκρατικού στρατού στον Εμφύλιο στο Μεραμβέλλο
Η συναναστροφή μου με τους γέρους συντρόφους αντάρτες και η πληροφόρηση που έλαβα για την οικογένεια και τη δράση του καπετάν Ρουκούνη
Μου άλλαξαν τη ζωή
Εκπροσώπησα ως υποψήφιος το κόμμα στις βουλευτικές εκλογές
Αλλά η κουτοπονηριά και οι μικρότητες των στελεχών της τοπικής οργάνωσης
Με ώθησαν στην πρόκληση της αποχώρησής μου
Έψαχναν μια αφορμή για να με διαγράψουν και την έδωσα ευχαρίστως
Κι όταν μου πρότειναν την επανένταξη αρνήθηκα
Άλλωστε οι ίδιοι είχαν αρνηθεί την έκδοση του υλικού των βιογραφιών
Των Ελασιτών της περιοχής
Όποτε δεν έδινα μπέσα.
Αν και πάντοτε υποστηρίζω το κόμμα
Όχι όμως σαν την κοσμική εκκλησία που επιδιώκουν κάποιοι να την παρουσιάζουν
Αλλά ως έναν πολύ αξιόλογο συλλογικό στοχαστή στις εξελίξεις εν τω συνόλω.
Γιατί ξύλινη ή μη η γλώσσα της κομμουνιστικής επιθεώρησης μέχρι σήμερα
Έχει προβλέψει την αρνητική πορεία των πραγμάτων για την εργατική τάξη, την κοινωνική δικαιοσύνη και την παγκόσμια ειρήνη με ακρίβεια
Έχει αναδείξει την αυτοκαταστροφικότητα του χρηματιστηριακού καπιταλισμού και την στειρότητα της κοσμοπολίτικης κεφαλαιοκρατίας με πληρότητα
Και αποτελεί μία κυρία κεντρομόλο δύναμη για την συγκρότηση αντιπολιτευτικού μετώπου στην μετά την εποχή μνημονίων καταρρέουσα Ελλάδα.
Κι όμως δεν φτάνει. Λείπει το όραμα για ένα νέο πρόγραμμα επαναστατικής διακυβέρνησης.
Ο Τσίπρας ένωσε τα κομμάτια μιας κολοβής αριστεράς που αλληθωρίζει προς δεξιά και αναρχίζει στα πανηγύρια και τις ακαδημαϊκές φιέστες
Και που κυβέρνησε τι κατάλαβε; Σαν να ήταν η μαριονέτα του Ομπάμα
Που υποκλινόταν στον Τραμπ και την Μέρκελ
Στο τέλος έχασε τον ειρμό των αριστερών επιχειρημάτων για να το ρίξει
Στα ευφυολογήματα του σοσιαλιστικού λαϊκισμού
Μόνο που δεν είχε στη φαρέτρα του μεσογειακά ολοκληρωμένα προγράμματα ούτε τις κλαδικές αλλά τους θεσμούς
Καλά κρασιά δεν έχει σύντροφε με ξινισμένα σταφύλια
Ούτε καν ρακί, μόνο ξίδι, ξιδάτο, ξιδένιο
Που ενεργοποιεί συλλογικά υποσυνείδητα ώστε
Η εξαθλίωση γονυπετή να σε στέλνει στον κάθε τσαρλατάνο πολιτικάντη
Και στην ιερατική σχολή των φανατικών μισαλλόδοξων
Κάπως έτσι τα ραφάλ έγιναν ο άγιος προστάτης των πάμφτωχων ντουβαριών
Με εικονίσματα να κρέμονται σκοτωμένων παιδιών
Σε αμαξοστοιχίες ασυνεννοησίας καμένων ασύρματων
Με κέντρα τηλεπαθητικού αυνανισμού.
Οι πρίγκιπες πήραν το θλιμμένο ύφος και με βλέμμα
Αποσβολωμένου γαϊδάρου γκάριξαν το μνημόσυνο των θυσιών
Για την αφύπνιση των ραδιουργιών της κάλπικης σκέψης
Πάνω από την κάλπη του νεοφασιστικού παραληρήματος.
Η πατρίδα σώζεται με παραστρατιωτικά αφηγήματα
Εξυπηρέτησης γερόντων προς ανάληψη σύνταξης για την πλερωμή
Του φουσκωμένου λογαριασμού ρεύματος φουσκωτών προστατών.
Κάπως έτσι ο Κολοκοτρώνης αναρωτιέται μήπως ο Ιμπραήμ είχε κάπου δίκιο
Ο Καποδίστριας κοιτά τον Μέτερνιχ αποσβολωμένος
Και μαζί και οι δύο εύχονταν να είχαν το ηρωικό τέλος του Μπάιρον
Και τελικά τους ηρεμεί ο Βελουχιώτης τραγουδώντας την Ρόζα
Του Αλκαίου.


Από την αρχή λοιπόν. Δεν είναι η πρώτη φορά
Τόσες φορές μας χάλασαν άλλες τόσες μας χαλάσαμε
Καιρός είναι να τα φτιάξουμε
Ένα μέτωπο, κίνημα ένα, όχι χίλια κομμάτια
Φτάνει πια με τις γκρούπες, τα γκρουπούσκουλα και τις φράξιες
Βάλτε τις τάσεις στην τάξη την εργατική
Και στο φυσικό εργοτάξιο του περιβάλλοντος
Εκεί που η αγέλη ζητά αίμα πάνω στον Εφιάλτη του Λεωνίδα
Εμείς θέτουμε τη δημοκρατία των κομμουνιστών
Συμμετέχουν τα ζώα και φυτά της πλάσης
Σαν μια γροθιά, όπως ένα βλέμμα
Δεν περισσεύει χαρτί για διαγραφές
Συνθέσεις σύντροφοι, όπως οι ρίζες των δέντρων μέσα στο χώμα
Και τα νερά των βουνών που διασχίζουν τα ποτάμια να σμίξουν
Με τον ωκεανό
Για να αποκτήσουν τη γεύση της αλμύρας και την αθανασία
Της αιώνιας κίνησης
Η πιο στερεά γη είναι η θάλασσα της ουτοπίας
Και το πιο καθαρό και δυνατό φως του ανθρώπου δίχως σύνορα


Copyright © Γιάννης Σμίχελης All rights reserved, 2023
Πρώτη δημοσίευση
Επιμέλεια - διορθώσεις: Τζένη Κουκίδου
Στη συνοδευτική εικόνα βλέπετε πίνακα Άρτεμης Χατζηγιαννάκη (Πλατεία Αγίων Αποστόλων)

ΔΩΡΑ - Κλικ σε εκείνο που θέλετε για πληροφορίες και συμμετοχές
Το δέρμα της φώκιας, Αριστούλας ΔάλληWorthless Treasures, Temple Music΄Σε είδα, Ιωάννη ΜαρίνουΟ αρχάγγελος των βράχων, Μένιου ΣακελλαρόπουλουΝυχτοπερπατήματα, Λέιλα ΜότλιΛυκόσκυλα Αγγέλας Καϊμακλιώτη, Ίμερος Μαίρης Χάψα και Ηλιοτρόπιο ονείρων Γιάννη ΑναστασόπουλουΔίχως ένα αντίο, Γωγώς Ψαχούλια
Ρε μπαγάσα, Θεόδωρου ΟρφανίδηΤέσσερις συλλογές διηγημάτων από τις εκδόσεις ΒακχικόνΌταν το μαζί πληγώνει, Βικτώριας ΠροβίδαΤαρτάν το άλογο Ευτυχίας Καλλιτεράκη, Θεατές και δράστες Σύλβας Γάλβα και Η αγωνία του μέτρου Γιώργου ΣπανουδάκηΚλουαζονέ, Λίνας ΒαλετοπούλουΤο δάσος των ψυχών, Ιωάννη ΜαρίνουΟι πουτ@νες κι εγώ, Γιάννη Ράμνου
Ο πρίγκιψ του δευτέρου ορόφου, Άρη ΣφακιανάκηΟι Ελληνίδες: Η υποδόρια επανάσταση, Χρύσας ΜαρδάκηΡοζ, Ανθοπωλείον ο Έρως, Οικογένεια Πελτιέ, Οι μοίρες της αστροφεγγιάς, Η κατάραΣτερνό μελάνι, Άγγελου Αναγνωστόπουλου
Εν αρχή ην ο έρως, Ευαγγελίας ΤσακίρογλουΤο όνειρο του γερακιού, Αλεξάνδρας ΜπελεγράτηΔεύτερη φωνή Ι, Γιάννη Σμίχελη