Στέλλα Σκοπελίτου: Η ιδέα μου ήρθε μέσα από τις συζητήσεις που είχα με τους φοιτητές μου στις ώρες των διαλέξεων. Πολλές από τις θεματικές μας, ειδικά στην ποιοτική έρευνα, ήταν πρωτίστως φιλοσοφικού περιεχομένου. Στην πραγματικότητα, όμως, αυτό ήταν μονάχα η αφορμή. Κάθε ιδέα στο βιβλίο προϋπήρχε εδώ και κάποια χρόνια περιμένοντας τρόπο να συνδεθεί με τις υπόλοιπες.
Πού γράψατε το βιβλίο σας;
Σ.Σ.: Το βιβλίο επιμελήθηκε όσο βρισκόμουν στο σπίτι μου – η συγγραφή αυτού έλαβε μέρος σε κάθε υπολογιστή που βρισκόταν διαθέσιμος ανά πάσα στιγμή. Την περίοδο συγγραφής βρισκόμουν διαρκώς σε μία συγγραφική επαγρύπνηση, αν θέλετε· έπρεπε ανά πάσα στιγμή στη διαδρομή μου, από το σπίτι στη δουλειά, να σταματάω στον δρόμο για να «σημειώσω» τις σκέψεις μου· σε κάθε διάλειμμα επίσης.
Πόσο χρόνο σας πήρε η συγγραφή;
Σ.Σ.: Η συγγραφή μου πήρε τρεις εβδομάδες. Γι' αυτό, και όπως ήδη ανέφερα, οι σκέψεις προϋπήρχαν, το βιβλίο απλώς τις συνέδεσε.
Πώς θα χαρακτηρίζατε το βιβλίο σας με δυο λόγια;
Σ.Σ.: Δεν ξέρω. Αλήθεια, δεν ξέρω. Με ρώτησε πολλές φορές, όσο με έβλεπε να γράφω, ο σύντροφός μου: «Τι γράφεις;». Κάθε φορά του έδινα την ίδια απάντηση. Δεν ξέρω. Αν κάπως πρέπει να είμαι περιεκτική και ειλικρινής ταυτόχρονα, τότε θα έλεγα πως είναι: μια φιλόδοξη απόπειρα σύνδεσης με τα πάντα.
Θέλετε να μας δώσετε μια περιγραφή;
Σ.Σ.: Σαφώς. Το βιβλίο αποτελεί μια συλλογή δοκιμίων με πυξίδα την ελληνική γλώσσα, πρωτίστως, πάνω σε μια μεγάλη θεματολογία, από το καλό και το κακό μέχρι και το αν υπάρχει μέλλον· από το αν η ασφάλεια είναι λογικό εγχείρημα μέχρι το γιατί το χρήμα είναι παγκόσμια γλώσσα. Βασική του ιδέα είναι πως ο άνθρωπος έχει δύο βασικές ανάγκες: την ανάγκη να νιώθει ξεχωριστός, μοναδικός, και την ανάγκη να συνδέεται. Και οι δύο υπάρχουν ως αλληλένδετες κι αλληλεξαρτούμενες, συντηρούμενες παράλληλα από τον ίδιο το λόγο.
Τι αγαπήσατε περισσότερο σε αυτό το βιβλίο;
Σ.Σ.: Θέλω να πιστεύω πως συνειδητοποίησα τη σημασία της ταπεινότητας και της αλλαγής. Έμαθα μέσα από τη συγγραφή του βιβλίου και άλλαξα. Αποδεσμεύτηκα σταδιακά από καθετί δεδομένο, μέχρι που έπαψα να υπερασπίζομαι οποιαδήποτε ιδέα. Κι ακόμα περισσότερο, τώρα, μισό χρόνο μετά την ολοκλήρωσή του, κάτι που είναι ακόμα πιο ξεκάθαρο στο δεύτερο βιβλίο μου Logos: The First & Last Theory of Everything το οποίο θα εκδοθεί του χρόνου στα αγγλικά μέσα από την εκδόσεις Collective Ink (Essentia Books).
Τι προσφέρει αυτό το βιβλίο στον αναγνώστη, βιβλιόφιλο ή βιβλιοφάγο;
Σ.Σ.: Στον αναγνώστη, σίγουρα πολλά ερωτήματα και μία προσέγγιση που δεν αποσκοπεί σε καμία αίσθηση ασφάλειας. Στον βιβλιόφιλο, ένα ταξίδι σκέψεων και συζητήσεων μέσα από το πρίσμα πολλών στοχαστών, καλλιτεχνών με στόχο τη σύνδεσή τους. Στο βιβλιοφάγο, πονοκέφαλο… εφόσον έχει συνηθίσει να διαβάσει ευκολοδιάβαστα βιβλία.
Ποια είναι η μεγαλύτερη αγωνία σας;
Σ.Σ.: Πως δεν θα καταφέρω ποτέ να αντιληφθώ αυτή την συλλογική συνείδηση στην οποία πιστεύω ως ήδη υπάρχουσα και συνάμα ανέφικτη.
Φοβάστε...
Σ.Σ.: Σπάνια και στιγμιαία.
Αγαπάτε...
Σ.Σ.: Τις γάτες και οτιδήποτε έχω επιλέξει ως δικό μου, όπως και ο καθένας άλλωστε.
Ελπίζετε...
Σ.Σ.: Καθημερινά, ειδάλλως δεν ξέρω τι νόημα θα είχε οτιδήποτε κάνω.
Θέλετε...
Σ.Σ.: Ιδανικά… να σταματήσω να θέλω.
Ποιοι αναγνώστες θα λατρέψουν αυτό το βιβλίο;
Σ.Σ.: Δεν ξέρω αν θα ήθελα να «λατρέψουν» το βιβλίο. Θα με χαροποιούσε η ιδέα πως κάπου, κάποτε, με κάποιον τρόπο, κάτι από αυτό το βιβλίο θα δράσει σαν στήριγμα, ανακούφιση, ελπίδα σε όποιον του το επιτρέψει.
Γιατί πρέπει να το διαβάσουμε;
Σ.Σ.: Πρέπει μονάχα εφόσον θέλει κανείς να αρχίσει ν' αμφισβητεί τα πάντα.
Γιατί δεν πρέπει;
Σ.Σ.: Δεν πρέπει εφόσον θέλει να παραμείνει ξέγνοιαστος…
Πού/πώς μπορούμε να βρούμε το βιβλίο σας;
Σ.Σ.: Το βιβλίο μπορεί κανείς να το προμηθευτεί από τις ίδιες τις εκδόσεις Ελκυστής, ενώ παράλληλα βρίσκεται διαθέσιμο και στον Ιανό, Πρωτοπορία, Πολιτεία, Public και άλλα μικρότερα βιβλιοπωλεία.
Πού μπορούμε να βρούμε εσάς;
Σ.Σ.: Εδώ και δέκα χρόνια δεν έχω κάποιο μέσο κοινωνικής δικτύωσης, πέραν των προσωπικών και ακαδημαϊκών email μου. Επομένως, αν κάποιος θα ήθελε να έρθει σε επικοινωνία το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο θα ήταν μονόδρομος.
Ποιο χρώμα του ταιριάζει;
Σ.Σ.: Σίγουρα το γκρι! Τα πάντα είναι γκρι και τα πάντα ρει.
Ποια μουσική;
Σ.Σ.: Πολλές. Όποιος το διαβάσει θα καταλάβει πως το βιβλίο αγαπάει τη μουσική ανεξαρτήτως προέλευσης.
Ποιο συναίσθημα;
Σ.Σ.: Δεν θα μπορούσε να είναι μόνο ένα.
Αν δεν ήταν βιβλίο, τι θα μπορούσε να είναι;
Σ.Σ.: Ψυχωτικό επεισόδιο. Αστειεύομαι. Μάλλον διαλογισμός. Έτσι λειτούργησε για εμένα τουλάχιστον.
Αν δεν ήσασταν συγγραφέας τι θα μπορούσατε να είστε;
Σ.Σ.: Πιστεύω πως ήδη είμαι κι άλλα πράγματα, όπως δασκάλα· αλλά το πιο σημαντικό, καλή μαγείρισσα. Είμαι ιδιαίτερα περήφανη για τα τσουρέκια μου.
Ποιον συγγραφέα διαβάζετε ανελλιπώς;
Σ.Σ.: Είναι τόσο πολλές οι επιρροές μου που θαρρώ πως δεν έχει κάποιο νόημα να αναφέρω κάποιον συγκεκριμένα.
Σας έχει επηρεάσει άλλος συγγραφέας στον τρόπο που γράφετε ή σκέφτεστε ή ζείτε; Ποιος/ποιο βιβλίο;
Σ.Σ.: Ομοίως κι εδώ. Αν κάτι παρατηρώ να υπάρχει διάχυτο, από το οποίο δυσκολεύομαι να αποδεσμευθώ, είναι ο κυνισμός, τον οποίο και πιστεύω πως άρχισα να αναπτύσσω μόλις ξεκίνησα να διαβάζω Bukowski.
Τι χρειάζεται κάποιος για να γράψει; Φαντασία ή εμπειρία;
Σ.Σ.: Θλίψη. Για να γράψει καλά, αγάπη σε ό,τι κρίνει εκείνος άξιο.
Τι καθορίζει την επιτυχία σε ένα βιβλίο;
Σ.Σ.: Το αν θα επηρεάσει. Αν επηρεάσει έχει ήδη καταφέρει να επικοινωνήσει… κάτι, οτιδήποτε. Έχει ήδη γίνει κάτι πέρα από αυτό που είναι.
Τι την αποτυχία;
Σ.Σ.: Ίσως αν κανείς δεν συναισθανθεί ποτέ αυτό που εξαρχής ήθελε να επικοινωνήσει ο συγγραφέας μέσα από το βιβλίο, καθώς αυτός και ήταν ο πρωταρχικός λόγος συγγραφής του.
Ποιον τίτλο βάζετε στο βιβλίο της ζωής σας;
Σ.Σ.: Α, μα αυτός διαρκώς αλλάζει. Ποτέ δεν είναι ο ίδιος.
Η Στέλλα Σκοπελίτου απάντησε στο ερωτηματολόγιο Ριντ Φερστ για το βιβλίο της Εν αρχή ην ο λόγος, που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Ελκυστής. Στην περίληψη διαβάζουμε:
Τι κοινό έχουν ο πόλεμος, η ζάχαρη, ο έρωτας και το σύμπαν;···Κατά πάσα πιθανότητα σκέφτεσαι ήδη πάρα πολύ. Η απάντηση δεν απαιτεί ανάλυση, αλλά επιφανειακή σκέψη. Όλα-είναι-λέξεις! Αν συμφωνήσουμε πως, ἐν ἀρχῇ, καθένα από τα παραπάνω είναι μια λέξη και, εφόσον οι λέξεις αποτελούν μέρη κάποιας γλώσσας και, εφόσον η γλώσσα, δηλαδή ο λόγος, είναι κοινωνικό κατασκεύασμα για την εξυπηρέτηση της ανθρώπινης επικοινωνίας, τότε καθετί που απορρέει από τον λόγο είναι αναγκαστικά κοινωνικό κατασκεύασμα.Πώς είναι δυνατόν το σύμπαν να είναι κοινωνικό κατασκεύασμα; Το σύμπαν προϋπάρχει του ανθρώπου.Σαφώς, μα το σύμπαν ξεκίνησε να μελετάται, αφού ο άνθρωπος του έδωσε ένα όνομα. Η ύπαρξη κάποιου επικυρώνεται αναγκαστικά μέσα από άλλους· ένας άνθρωπος, ένας ιός, ένα γαλαξίας επίσης.Δηλαδή εγώ δεν υπάρχω εάν οι άλλοι δεν επικυρώσουν την ύπαρξη μου;Όχι. Δίχως τη συνείδηση, δίχως το «εγώ» δεν θα υπήρχε η ανάγκη για επικοινωνία, καθώς πρέπει πρώτα να αντιληφθείς τους άλλους ως κάτι ξεχωριστό από εσένα, προκειμένου να θελήσεις να τους προσεγγίσεις. Ο λόγος δίνει υπόσταση στα πάντα· όλη η ανθρώπινη πραγματικότητα βασίζεται στον λόγο και οτιδήποτε εκτός αυτού μοιάζει να μην υπάρχει, καθώς είναι άλογο.Το βιβλίο αυτό αποτελεί μία προσέγγιση της πραγματικότητας με αρχή τον λόγο και στόχο τη σύνδεση με τα πάντα.
Η Στέλλα Σκοπελίτου είναι απόφοιτη του τμήματος Ψυχολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (2019) και κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου στην Εγκληματολογία από το Malmö University της Σουηδίας (2023). Έχει ειδίκευση στην Εγκληματολογική Ψυχολογία και Έρευνα και αποτελεί μέλος του Συλλόγου Ελλήνων Εγκληματολόγων Παντείου Πανεπιστημίου (Σ.Ε.Ε.Π.Π.). Τα τελευταία χρόνια διδάσκει ως λέκτορας ψυχολογίας στην τριτοβάθμια ιδιωτική εκπαίδευση, ενώ παράλληλα εκπαιδεύεται στη Relational Frame Theory (RFT), η οποία αποτελεί συμπεριφορική θεωρία της ανθρώπινης γλώσσας και βάση νέων ψυχοθεραπευτικών προσεγγίσεων, όπως η ACT (Acceptance & Commitment Therapy). Στον ελεύθερο χρόνο της ασχολείται με την ποίηση, τη ζωγραφική, το kendo (ιαπωνική ξιφασκία), αντλώντας διαρκώς έμπνευση από την ιαπωνική κουλτούρα και παράδοση.
Διεκδικήστε το!
Οι εκδόσεις Ελκυστής προσφέρουν το βιβλίο σε έναν τυχερό αναγνώστη. Για να συμμετέχετε στην κλήρωση κλικάρετε εδώ και συμπληρώστε τη φόρμα επιλέγοντας τον συγκεκριμένο τίτλο. Παρακαλώ, σημειώστε τα ακόλουθα:
Συμμετοχή στην κλήρωση, που θα γίνει μετά τις 8 Αυγούστου 2025, σημαίνει αποδοχή των όρων, οπότε διαβάστε τους γενικούς όρους. Ειδικότερα [μόνο για αυτή την κλήρωση]: Το βιβλίο θα αποσταλεί/παραδοθεί στον τυχερό από τον εκδότη. Αυτή η δωροθεσία είναι πανελλήνια!