Ο χορός έχει πρωταρχική σημασία για το αρχαίο θέατρο. Έχει όμως και μεγάλη δυσκολία από την εποχή της αρχαίας Αθήνας μέχρι τις μέρες μας. Δεν είναι μόνο τα στοιχεία που χρειάζονται να έχει κάποιος για να είναι μέλος του χορού. Είναι και κάτι άλλο, πολύ πιο σημαντικό από αυτό. Είναι το ότι πρέπει να προσαρμοστεί, το κάθε μέλος (του χορού), σε απόλυτη εναρμόνιση με τα άλλα μέλη. Αυτό απαιτεί μεγάλη πειθαρχία και επίπονες πρόβες. Πολλοί μεγάλοι δάσκαλοι του θεάτρου, όπως ο αξέχαστος Δημήτρης Ροντήρης, έκαναν λόγο για τη δυσκολία της αρχαίας τραγωδίας στα μέλη του χορού. Ίσως γιατί και ο χορός αποτελεί πρωταρχικό και κύριο συστατικό για το ανέβασμα του αρχαίου δράματος. Υπάρχουν όμως μεγάλες διάφορες από χορό σε χορό. Δεν αναφέρομαι στα μέλη του, που άλλοτε είναι δώδεκα και άλλες φορές δεκαπέντε, αναφέρομαι όμως στη δυναμική του και στη δράση του απέναντι στην υπόθεση και την εξέλιξη της ιστορίας.
Ο Αισχύλος είχε δώδεκα άτομα στον χορό ενώ ο Σοφοκλής και ο Ευριπίδης δεκαπέντε. Για να ήταν κάποιος μέλος του χορού έπρεπε οπωσδήποτε να ξέρει τραγούδι, χορό και βέβαια υποκριτική. Μέσα στον χορό, με τα πολλά μέλη, υπήρχε και ο Κορυφαίος. Δηλαδή ο πρωταγωνιστής του χορού μπορούμε να πούμε, που είχε να εκφέρει τους περισσότερους στίχους και να κρατήσει την εξατομίκευσή του ως θεατρικός ρόλος με τις ερωταπαντήσεις του προς τον ήρωα του έργου.
Στους Πέρσες του Αισχύλου, ο χορός αποτελείται από γέροντες. Στον Προμηθέα Δεσμώτη από τις Ωκεανίδες. Στην Ηλέκτρα του Σοφοκλή, ο χορός αποτελείται από Αργίτισσες και στις Τραχίνιαι από γυναίκες από την Τραχίνα της Θεσσαλίας. Στον Ευριπίδη και στην Ηλέκτρα του, ο χορός αποτελείται επίσης από Αργίτισσες –όπως και στον ομότεχνό του Σοφοκλή– και στον Ρήσο αποτελείται από Τρώες στρατιώτες.
Το θέμα τώρα είναι η δράση του χορού και οι διαφορές του, από τραγωδία σε τραγωδία. Η δυναμική που παρουσιάζει και η αλληλεπίδραση στην εξέλιξη της ιστορίας. Ο χορός αποτελεί τη φωνή του λαού. Ακούει, βλέπει, συμπάσχει με όλα όσα εξελίσσονται μπροστά στα μάτια του και συμπονάει τον ήρωα ή την ηρωίδα στα δεινά που τον βρήκαν. Κατά την αρχαιότητα, ο χορός και πιο πολύ στις κωμωδίες βρισκόταν κοντά στους υποκριτές. Αργότερα όμως, οι τελευταίοι έπαιζαν σε υπερυψωμένο σημείο της σκηνής. Επίσης, η είσοδος του χορού πραγματοποιούνταν από τις παρόδους δεξιά και αριστερά της σκηνής. Έτσι έμπαινε ο χορός χωρισμένος σε δύο ημιχόρια.
Στις περισσότερες τραγωδίες υπήρξε απόλυτος ρυθμιστής στην εξέλιξη του έργου. Για αυτό είχε μεγάλη σημασία η παρουσία του πάνω στην σκηνή. Ελάχιστες φορές δεν είχε τόσο ενεργό ρόλο στην εξέλιξη της δράσης.
Η ομοιομορφία, που έπρεπε να έχουν όλα τα μέλη του χορού, ήταν αυτό που απαιτούσε την πιο κοπιαστική εργασία. Σκοπός ήταν να υπάρχει ένα όμορφο και ολοκληρωμένο αποτέλεσμα για τις ιδιαιτερότητες που προκαλεί η παρουσίασή του στην σκηνή. Είναι –σχεδόν– σε όλη τη διάρκεια απαραίτητη η παρουσία του, γιατί σε αυτόν οφείλεται η εξέλιξη του έργου.
Πολλοί μεγάλοι ηθοποιοί, που πέρασαν από το ελληνικό θέατρο, έχοντας μία αξιόλογη και μακροχρόνια πορεία, αρκέστηκαν πολλές φορές στο να κρατήσουν τον ρόλο του Κορυφαίου του χορού, θέλοντας με αυτό να δηλώσουν έμπρακτα ότι δεν υπάρχει τίποτα μικρό στο αξιόλογο και αιώνιο είδος της αρχαίας τραγωδίας.
Επιμέλεια - διορθώσεις: Τζένη Κουκίδου
Στη συνοδευτική εικόνα βλέπετε τον Χορό στην τρίτη Ορέστεια του Ροντήρη με το Εθνικό Θέατρο, το 1959, και συγκεκριμένα τον Στέλιο Βόκοβιτς ως Κήρυκα του Χορού (αρχείο Εθνικού Θεάτρου).
Οι πληροφορίες αντλήθηκαν από το ετήσιο περιοδικό Θέατρο του Θεόδωρου Κρίτα καθώς επίσης και από το περιοδικό Θέατρο του Κώστα Νίτσου.
