Από τους σημαντικότερους εκπρόσωπους του θεάτρου, ο Ζαν Ανούιγ γεννήθηκε το 1910 στο Μπορντό της Γαλλίας. Συνήθιζε να λέει: «Δεν έχω βιογραφικό και χαίρομαι πολύ για αυτό», εννοώντας με αυτή τη δήλωση ότι δεν ξέρει ο κόσμος τίποτα για τον άνθρωπο Ανούιγ ούτε για την προσωπική ζωή του. Όλοι γνωρίζουν τον συγγραφέα, τον δραματουργό Ανούιγ, που η αλήθεια είναι ότι έχει χαρίσει μεγάλες στιγμές στο θέατρο, όχι μόνο στο γαλλικό αλλά και στο παγκόσμιο.
Έργα και καταξίωση
Το πρώτο έργο του ανέβηκε στις 26 Απριλίου του 1932 και ήταν η Ερμίνα. Την επόμενη χρονιά και συγκεκριμένα στις 16 Ιανουάριου του 1933 παρουσιάστηκε το έργο του Μανδαρίνα. Με το επόμενο έργο του γνώρισε μεγαλύτερη επιτυχία, που ήταν η κωμωδία Ο χορός των λωποδυτών που έγραψε το 1932 και ανέβηκε στο θέατρο έξι χρόνια μετά (1938). Την ίδια χρονιά, που παρουσιάστηκε Ο χορός των λωποδυτών, έκανε πρεμιέρα και το Αγρίμι. Ακολουθούν τα σπουδαιότερα έργα του, που γνώρισαν την μεγάλη αποδοχή και αναγνώριση και κατέταξαν τον Ανούιγ ως έναν από τους σημαντικότερους δραματουργούς όλου του κόσμου. Ταξιδιώτης χωρίς αποσκευές το 1937, Λεοκάντια το 1939, η Ευρυδίκη, που έγραψε το 1941 και ανέβηκε στο θέατρο τον Δεκέμβριο της επόμενης χρονιάς.
Με την Ευρυδίκη στερέωσε την επαγγελματική του φήμη, αφού το έργο γνώρισε αμέσως μεγάλη επιτυχία. Συνεχίζοντας την ευδόκιμη πορεία του, κατέθεσε άλλα σπουδαία έργα που ερμηνεύτηκαν από τους μεγαλύτερους ηθοποιούς. Αντιγόνη το 1942, Ρωμαίος και Ζανέτ το 1945, Πρόσκληση στον πύργο το 1947, Η πρόβα ή Ο τιμωρημένος έρωτας το 1950, Κολόμπ το 1951, Το βαλς των ταυρομάχων το 1952, Ο κορυδαλλός το 1953, Η μικρή Μολιέρ το 1959.
Ένα ακόμα έργο του είναι η Ιεζάβελ, που έγραψε το 1932 και παρουσιάστηκε πολλές δεκαετίες αργότερα.
Τα μεγαλύτερα έργα
Η Ευρυδίκη ανήκει στον κύκλο των «μαύρων έργων» του Ανούιγ, μαζί με την Ερμίνα, το Αγρίμι και τον Ταξιδιώτη χωρίς αποσκευές.
Τον μύθο τον άντλησε από την αρχαιότητα, όπως είχε κάνει και σε άλλα έργα του. Ο μύθος θέλει τον Ορφέα να είναι απαρηγόρητος για τον θάνατο της γυναίκας του Ευρυδίκης από το δάγκωμα ενός φιδιού. Απελπισμένος κατεβαίνει στον Κάτω κόσμο και αρχίζει να παίζει λυπητερά τραγούδια για την αγαπημένη του. Από τις εξαίσιες θρηνητικές μελωδίες, οι Θεοί και οι Νύμφες τον παρότρυναν να ζητήσει από τον Πλούτωνα την επιστροφή της στην επίγεια ζωή. Έτσι και έκανε. Ο Πλούτωνας μαζί με την Περσεφόνη απάντησαν θετικά. Με τον όρο όμως να μην κοιτάξει πίσω του για να την δει, πριν βγούνε στον Επάνω κόσμο. Ο Ορφέας χάρηκε, τους ευχαρίστησε και έφυγε, έχοντας πίσω του την Ευρυδίκη. Όμως λίγο πριν φτάσει στην έξοδο για τον επίγειο κόσμο, γύρισε να την δει και τότε η Ευρυδίκη πέθανε. Ο Ανούιγ κάνοντας παραλλαγή πάνω στον μύθο αυτόν, παρουσιάζει στο έργο του την Ευρυδίκη ως ηθοποιό σε περιοδεύοντα θίασο και τον Ορφέα ως έναν βιολιστή, που ερωτεύονται με την πρώτη ματιά. Η Ευρυδίκη θα εγκαταλείψει τον θίασο για να ζήσει τον έρωτά της με τον αγαπημένο της. Το ζευγάρι θα γνωρίσει τον κύριο Ανρί, που αντιπροσωπεύει τον θάνατο και τη γαλήνη του. Η Ευρυδίκη χάνει τη ζωή της σε τροχαίο δυστύχημα και ο κύριος Ανρί ξαναφέρνει στη ζωή τη γυναίκα αφού πρώτα διαπραγματεύεται με τον Ορφέα. Υπάρχει και εδώ ένας όρος όπως και στον αρχαίο μύθο: να μην γυρίσει να την κοιτάξει στα μάτια μέχρι το πρωί. Δεν τα καταφέρνει και έτσι αφού την κοιτάξει στα μάτια, η Ευρυδίκη πεθαίνει. Δυστυχισμένος, ο Ορφέας δέχεται τη γνώμη του κυρίου Ανρί –του θανάτου– να πάει να την βρει. Μετά από λίγο οι ερωτευμένοι Ορφέας και Ευρυδίκη είναι και πάλι μαζί.
Ο Ταξιδιώτης χωρίς αποσκευές ανήκει στην πρώτα έργα του Ανούιγ και παρουσιάστηκε στη χώρα μας για πρώτη φορά από τον θίασο του σπουδαίου ηθοποιού Γιώργου Παπά. Λίγα χρόνια αργότερα έρχεται αντιμέτωπος με τον ίδιο ρόλο και ο κορυφαίος του θεάτρου μας Δημήτρης Χορν αφιερώνοντας την παράσταση στον πρώτο διδάξα.
Η Λεοκάντια ανέβηκε από το Εθνικό Θέατρο το 1958. Αν και είναι ένα από τα καλύτερα έργα του Ανούιγ, με διάχυτο τον λυρισμό και το ποιητικό στοιχείο, εντούτοις δεν έχει παρουσιαστεί άλλη φορά.
Το Αγρίμι παρουσιάστηκε πρώτη φορά στην Ελλάδα από την κορυφαία ηθοποιό κυρία Κατερίνα (Ανδρεάδη) στο θερινό θέατρο της, το 1938.
Η Αντιγόνη για πρώτη φορά θα παιχτεί από το Θέατρο Τέχνης σε μετάφραση του Μάριου Πλωρίτη το 1947.
Ο χορός των λωποδυτών θα παρουσιαστεί το 1951 από το Εθνικό Θέατρο.
Η Ευρυδίκη θα αναγνωστεί από τον θίασο Έλλης Λαμπέτη - Γιώργου Παπά - Δημήτρη Χορν το 1953 ενώ το 1960 θα την ανεβάσει το Θέατρο Τέχνης.
Το βαλς των ταυρομάχων θα ανέβει στο θέατρο Κοτοπούλη το 1954 με πρωταγωνιστή, μεταφραστή και σκηνοθέτη τον Δημήτρη Μυράτ.
Μια ακόμα μεγάλη επιτυχία του, η Κολόμπ θα παρουσιαστεί για πρώτη φορά το 1955 από το Εθνικό Θέατρο με πρωταγωνίστρια την Αντιγόνη Βαλάκου.
Ο κορυδαλλός ανέβηκε για πρώτη φορά το 1956 σε μετάφραση και σκηνοθεσία του Δημήτρη Μυράτ με πρωταγωνίστρια την Μελίνα Μερκούρη.
Έκτοτε παίχτηκαν πολλές φορές τα έργα του κερδίζοντας πάντα τις εντυπώσεις. Άψογη δραματουργία, ολοκληρωμένοι και πολυδιάστατοι θεατρικοί χαρακτήρες με ενδιαφέρουσα ανάπτυξη και διάλογοι θεατρικότατοι είναι τα στοιχεία των έργων του.
Ο Ζαν Ανούιγ έφυγε από τη ζωή το 1987.
Επιμέλεια - διορθώσεις: Τζένη Κουκίδου
Οι πληροφορίες αντλήθηκαν από το ετήσιο περιοδικό Θέατρο του Θεόδωρου Κρίτα καθώς επίσης και από το περιοδικό Θέατρο του Κώστα Νίτσου.
