Γιώργου Ζώτου
Την προηγούμενη Κυριακή κάναμε ποδηλατάδα στον Έβρο, τι θα λέγατε αν σήμερα πεταχτούμε στην άλλη άκρη της Ελλάδας για να περιδιαβούμε σε μια επίσης ονειρεμένη περιοχή;
Ακολουθήστε μας!
Από πού κι ως πού Καστοριά;
Κάστορες - -> Καστοριά· το πιάσατε το υπονοούμενο;
Βέβαια και πάπιες έχει πολλές, αλλά πιθανώς ο πληθυσμός των καστόρων να υπερτερεί – δεν ξέρω αν έχει γίνει κάποια απογραφή πρόσφατα.
Κι εδώ που τα λέμε, ποιος θα έπαιρνε στα σοβαρά μια πόλη που λέγεται Παπιά;
Κατά την ίδια λογική πάντως είμαι σίγουρος ότι κάπου στην Αυστραλία υπάρχει μια Καγκουριά, κάπου στην Κίνα μια Παντιά και κάπου στην Ταϊβάν μια Μαϊμουδιά.
Επίσης, μία τουλάχιστον Γαϊδουριά θα έπρεπε να υπάρχει σε κάποιο μέρος της Ελλάδας αν και είναι απορίας άξιο πως δεν είναι γεμάτη από Γουρουνιές.
Η Καστοριά είναι πανέμορφη, δεν χωράει αμφιβολία και σε αυτό συνεισφέρει κατά πολύ η θέση της μέσα στην μαγευτική λίμνη που ονομάζεται Ορεστιάδα και που μας ανταμείβει, πέρα από φυσική κατοικία εκατομμυρίων ζώων (συμπεριλαμβανομένων καστόρων και παπιών) και με εικόνες που δεν χορταίνουμε να βλέπουμε.
Ας μην αφήσουμε παραπονεμένες όμως και τις δυο ομορφότερες και γραφικότερες γειτονιές της Καστοριάς!
Από πού κι ως πού Ντολτσό και Απόζαρι Καστοριάς;
Πέτρινα αρχοντικά, σοκάκια, βυζαντινές εκκλησίες, πλατείες, δύο συνοικίες που στριμώχνονται στο στενότερο σημείο της πόλης ανάμεσα στη λίμνη Ορεστιάδα.
Το Ντολτσό είναι στη νότια πλευρά, εκεί που κατοικούσε η φτωχολογιά, οι ψαράδες και οι μικροέμποροι της πόλης.
Εκεί, λέει ο θρύλος, οι Τούρκοι κρέμασαν τον Ντούλτσε, έναν λεβέντη πατριώτη γι' αυτό και ονομάστηκε Ντουλτσός ή Ντολτσό.
Στη βορεινή πλευρά βρίσκεται το Απόζαρι, το «Κολωνάκι» της Καστοριάς, η αριστοκρατία με τα αρχοντικά των γουναράδων και των εύπορων Καστοριανών.
Η εκδοχή του πρώην δήμαρχου Καστοριάς Μανώλη Χατζησυμεωνίδη μας λέει ότι το γλυκό κλίμα της νότιας όχθης έκανε τους κατοίκους να ονομάσουν τη γειτονιά Ντόλτσε - -> Ντολτσό, ενώ το βαρύ κλίμα κι οι μανιασμένοι βοριάδες της βορεινής όχθης ανάγκασαν να ονομαστεί «από ζόρι» γειτονιά - -> Απόζαρι.
Ντόλτσε βίτα στη φτωχογειτονιά, ζόρι άγριο τραβούσε η αριστοκρατία, ο καιρός φρόντισε να ισορροπήσει έστω και λίγο την κατάσταση.
Δεν τελειώσαμε όμως εδώ, συνεχίζουμε με την ευρύτερη περιοχή της Καστοριάς.
Από πού κι ως πού Κλεισούρα Καστοριάς;
Από το λατινικό clausura (κλαουσούρα) που πιθανώς προέρχεται από το ελληνικό ρήμα «κλείνω» και σημαίνει στενό πέρασμα. Λέγεται και Βλαχοκλεισούρα μιας και πρόκειται για χωριό του βλάχικου ελληνισμού από τον 14ο αιώνα!
Πάντως, εκεί που βρίσκεται είναι πολύ λογικό να ονομαστεί έτσι. Σε μια κατάφυτη και απότομη πλαγιά του όρους Μουρίκι (από τις πολλές μουριές; όπως και το συνονόματο χωριό της Βοιωτίας), μέρος στενό και δύσβατο για να γλυτώσουν οι κάτοικοι από τις λεηλασίες και τις επιδρομές των εχθρών.
Κάτι που δυστυχώς σε πολλές περιπτώσεις δεν αποφεύχθηκε.
Το μαρτυρικό χωριό πέρασε από τα μύρια όσα με σημαντικότερα την πυρπόληση της πόλης από τους Τούρκους το 1912 και την μεγάλη σφαγή τον Απρίλη του '44 από τους ναζί όπου 270 κάτοικοι, κυρίως γέροντες και γυναικόπαιδα γιατί οι άντρες είχαν κρυφτεί στο βουνό, βρήκαν τραγικό θάνατο.
Η Κλεισούρα επί Τουρκοκρατίας αριθμούσε πάνω από 6 χιλιάδες κάτοικους και σήμερα έχουν απομείνει 259...
Το αντίθετο της κλεισούρας στα λατινικά λέγεται απερτούρα, άνοιγμα.
Κι εκεί που πραγματικά ανοίγει η καρδιά σου και τα πνευμόνια σου από το οξυγόνο χρειάζεται να ανοίξουν και ξενοδοχεία, να υπάρξει ένα άνοιγμα προς τον τουρίστα, τον ταξιδιώτη, τον περαστικό.
Κρίμα είναι τέτοια ιστορικά αρχοντικά, τέτοια γραφικά σοκάκια, τέτοιες φυσικές ομορφιές να μένουν ανεκμετάλλευτες.
Αυτά για σήμερα, ραντεβού την επόμενη Κυριακή!
Επιμέλεια - διορθώσεις: Τζένη Κουκίδου
Πρώτη δημοσίευση
Η ευθυμογραφική σειρά του Γιώργου Ζώτου Από πού κι ως πού; δημοσιεύτηκε στο koukidaki.gr κάθε Κυριακή από τις 13 Ιουλίου 2025. Ξεκινήστε από την αρχή.
Στη συνοδευτική εικόνα βλέπετε πίνακα Θανάση Λάλα [Εndurance of the heart, metal and plexi glass]
