Μουσείο Καπιτωλίου Ρώμης
Φίλες και φίλοι,
Το ταξίδι των θησαυρών συνεχίζεται με αυτό το περίφημο γλυπτό, ρωμαϊκό αντίγραφο πρωτοτύπου ελληνικού, χρονολογημένου γύρω στα 370 π.Χ. που συνοψίζει την αφήγηση της ερωτικής ένωσης του Δία με την πανέμορφη Λήδα.
Ο πολυτάλαντος στα ερωτικά ζητήματα Δίας, μεταμορφωμένος σε κύκνο για να πλησιάσει το αντικείμενο του πόθου του -την Λήδα- καταφεύγει στην αγκαλιά της νέας, δήθεν για να προστατευθεί από έναν αητό, ενώ στην πραγματικότητα επρόκειτο για μια τέλεια σκηνοθεσία εκ μέρους του.
Η Λήδα έχει ανασηκωθεί από τον βράχο, πάνω στον οποίο καθόταν, στηρίζει το βάρος του σώματός της στο δεξί της πόδι, έχοντας λυγίσει το αριστερό. Ο Δίας-κύκνος βρίσκεται στην αγκαλιά της και περιβάλλεται προστατευτικά από το δεξί χέρι της Λήδας, ενώ συγχρόνως η νεαρή γυναίκα έχει υψώσει το αριστερό, μαζί με το ιμάτιό της, υπό μορφήν ασπίδας, για να μην επιστρέψει στον αητό να βρει τον στόχο του (τον κύκνο).
Το βλέμμα της προδίδει τη θέση του αρπακτικού -αόρατου σε όλους μας. Ο χιτώνας της αφήνει γυμνό το αριστερό μισό του σώματός της, αφήνοντας τον θεατή να το θαυμάσει.
Το σύμπλεγμα θυμίζει στυλιστικά τα αρχιτεκτονικά γλυπτά του ναού του Ασκληπιού στην Επίδαυρο, και βάσει αυτού του συσχετισμού αποδίδεται το πρωτότυπο στον γλύπτη Τιμόθεο, ο οποίος αποδεδειγμένα (επιγραφές) δημιούργησε γλυπτά στον πιο πάνω ναό το 370 π.Χ. Άλλωστε, η αντίθεση ανάμεσα στα γυμνά μέρη του σώματος και στις πτυχώσεις του ενδύματος, η ποικιλία των κινήσεων και η ηδυπαθής ατμόσφαιρα είναι ένα από τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα των γλυπτών του ναού του Ασκληπιού.
Οι καλλιτέχνες μαγεύτηκαν από αυτόν τον μύθο και τον απαθανάτισαν ποικιλοτρόπως.
Ένα εξαιρετικό δείγμα, το οποίο παραθέτω, είναι το ψηφιδωτό που βρέθηκε στην Ρωμαϊκή Οικία της Λήδας στην Παλαίπαφο της Κύπρου.
Αργότερα, την εποχή της Αναγέννησης και μετέπειτα, πληθώρα ζωγράφων φιλοτέχνησαν πίνακες με το ίδιο θέμα, μεταξύ των οποίων ο Ντα Βίντσι, ο Ραφαήλ, ο Βερονέζε, ο Τιντορέτο, ο Ρούμπενς και ο Νταλί, που διάλεξε αντί για τη Λήδα να απαθανατίσει για άλλη μια φορά την αγαπημένη του Γκαλά (μπορείτε επίσης να δείτε).
