koukidaki: Χορεύετε;

Χορεύετε;, σε σκηνοθεσία Δανάης Κατσαμένης

Το Χορεύετε; είναι βασισμένο στο αυτοβιογραφικό βιβλίο της Ολυμπίας Παπαδούκα, Γυναικείες φυλακές Αβέρωφ, και μπορείτε να το δείτε, από τον θίασο Αντάμα, σε σκηνοθεσία Δανάης Κατσαμένη, στο θέατρο Αλκμήνη [Αλκμήνης 8-12, Κάτω Πετράλωνα, 2103428650, 6973967743] κάθε Παρασκευή και Σάββατο στις 21.15.

Στην περίληψη:

Ένα νεαρό κορίτσι μπαίνει σ' ένα –εδώ και χρόνια– αφημένο σπίτι. Εξερευνώντας το, ανακαλύπτει ένα βιβλίο γεμάτο μαρτυρίες γυναικών, πολιτικών κρατουμένων στις φυλακές Αβέρωφ. Η ιστορία υψώνεται μπροστά της και οι μορφές εκείνων των γυναικών που... «όσο κι αν τις σκοτώναν, υπήρχαν ακόμα πιο δυνατά», ζωντανεύουν ξανά δείχνοντάς της τον δρόμο.

Με αφορμή το αυτοβιογραφικό βιβλίο της Ολυμπίας Παπαδούκα «Γυναικείες φυλακές Αβέρωφ» το παρόν αρχίζει να συνομιλεί με το παρελθόν για να χαράξει το δρόμο του αύριο.

Δείτε τι μας είπαν οι πρωταγωνίστριες...

Πώς ξεκίνησε το εγχείρημα; Ποιο το έναυσμα;

Βιβή Τάγαρη: Το έναυσμα νομίζω πως δόθηκε από το ίδιο το κείμενο, παρότι αυτό δεν ήταν γραμμένο σε θεατρική μορφή. Οι μαρτυρίες που περιγράφονται στο βιβλίο της Ολυμπίας Παπαδούκα «Γυναικείες φυλακές Αβέρωφ» είναι τόσο έντονες, που μας δημιούργησαν την ανάγκη να μιλήσουμε γι' αυτές, να τις φέρουμε στην επιφάνεια και εν τέλει στη θεατρική σκηνή, όχι τόσο σαν ιστορικό ντοκουμέντο ή γεγονότα που δεν πρέπει να μείνουν στην αφάνεια, αλλά κυρίως σαν μια αλήθεια, που μπορεί να δώσει έμπνευση και δύναμη για δράση στο σήμερα.

Ειρήνη Λιγάτου: Το έναυσμα ήταν το βιβλίο της Ολυμπίας Παπαδούκα, «Γυναικείες φυλακές Αβέρωφ». Διαβάζοντας αυτό το βιβλίο-ντοκουμέντο για τη ζωή των γυναικών στις φυλακές, αλλά και για τους λόγους που τις οδήγησαν εκεί, νιώσαμε πως δεν γίνεται να μην πούμε αυτή την ιστορία. Δημιουργήθηκε αυτόματα σχεδόν η ανάγκη να ζωντανέψουμε αυτές τις γυναίκες, να δούμε τι κοινό έχουν με τις γυναίκες του σήμερα. Τέτοιες ιστορίες σού δίνουν έμπνευση και σου καλλιεργούν μια ακατανίκητη θέληση για δράση, για ζωή.

Πώς προσεγγίσατε αυτές τις γυναίκες;

Γεωργία Καούκη: Οι γυναίκες αυτές ήταν άνθρωποι! Γυναίκες σαν κι εμάς! Δεν άνηκαν σε κάποιο άλλο ανθρωπολογικό είδος, όπως συνηθίζουμε να σκεφτόμαστε τους ανθρώπους που έζησαν σε σημαντικές ιστορικές περιόδους. Ήταν γυναίκες, που μαζί με τους άντρες, αγωνίζονταν για τα αυτονόητα. Όμως η βία του αστικού κράτους την περίοδο του εμφυλίου, με την οποία καταπιανόμαστε, ήταν ασύλληπτη για το σημερινό μυαλό. Μιλάμε για βασανισμούς γυναικών και ανδρών που ο ανθρώπινος εγκέφαλος αρνείται να δεχθεί. Αυτό το οποίο θέλουμε να αναδείξουμε είναι ότι η φύση της γυναίκας, που σχετίζεται με το ότι φέρνει στον κόσμο τη νέα ζωή, πολλαπλασιάζει τη βία που υφίσταται. Σκεφτείτε μάνες να τους σκοτώνουν τα παιδιά, παιδιά να καταλήγουν στον δρόμο επειδή η μάνα είναι στη φυλακή, σκεφτείτε βιασμούς και διαπομπεύσεις γυναικών. Άρα το ζήτημα είναι ποιος και γιατί ασκεί τη βία και πώς μπορούμε να αντισταθούμε σ' αυτήν και να τη νικήσουμε.

Τι θα θέλατε να κρατήσει ο θεατής;

Ειρήνη Λιγάτου: Θα θέλαμε οι θεατές να φύγουν πιο δυνατοί από αυτή την παράσταση. Να καταλάβουν πως οι θυσίες αυτών των ανθρώπων δεν πάνε χαμένες, αλλά μας δίνουν τη σκυτάλη για να συνεχίσουμε τον δρόμο που χάραξαν.

Γεωργία Καούκη: Ο θεατής θα θέλαμε να φύγει με πιο ζεστή καρδιά απ' αυτήν που θα 'ρθει να μας δει. Θέλουμε βγαίνοντας απ' την παράσταση να νιώθει πιο δυνατός, πιο σίγουρος πως μπορούμε να κερδίσουμε ό,τι μας αξίζει, μια ζωή που να αξίζει να λέγεται ανθρώπινη ζωή. Σκεφτείτε τον σπόρο που τον ποτίζουμε για να γίνει λουλούδι. Οι γυναίκες εκείνες τον πότισαν με το αίμα τους, μας τον παρέδωσαν να τον κρατήσουμε ζωντανό μέχρι ν' ανθίσει και η μυρωδιά του να δώσει στους ανθρώπους ό,τι σήμερα μας είναι κλεμμένο.

Μιλήστε για το κοινωνικό μήνυμα αυτής της παράστασης και τον συσχετισμό του με την τρέχουσα επικαιρότητα.

Γεωργία Καούκη: Αυτό που πρώτα απ' όλα θέλουμε να αναδειχθεί, μέσα από το έργο, είναι το μεγαλείο του ανθρώπου. Υπάρχουν πολλά παραδείγματα από την ιστορία της ανθρωπότητας που οι άνθρωποι παλεύοντας για ανώτερα ιδανικά μοιάζουν σαν να ξεπερνάνε τις δυνατότητες τους, σαν να ξεπερνάνε την ανθρώπινη διάσταση τους. Γίνονται κάτι πολύ μεγαλύτερο και καταφέρνουν πολύ μεγαλύτερα πράγματα. Ακόμα κι αν δεν καταφέρουν να πετύχουν αυτό για το οποίο ξεκίνησαν, σπέρνουν για να θερίσουν οι επόμενοι. Κι όμως οι ίδιοι άνθρωποι, όταν οι συνθήκες ήταν πιο ήσυχες, ζούσαν «φυσιολογικές» ζωές σαν κι εμάς.

Το σημαντικότερο νομίζω είναι να προβληματιστεί ο κόσμος που θα έρθει και να συζητήσει με βάση αυτό.

Σε σχέση με την τρέχουσα επικαιρότητα: ακούγεται από τις κρατούμενες μέσα στην παράσταση: «Δεν μπορούμε να ανασάνουμε.». Σκεφτείτε πόσες φορές τα τελευταία χρόνια έχουμε πει όλοι μας «δεν μπορούμε να ανασάνουμε». Αρχικά κυριολεκτικά. Κόβιντ, φωτιές... Έπειτα μεταφορικά. Ανεργία, μείωση των μισθών, ακρίβεια, απαγόρευση διαδηλώσεων, εργασιακή ανασφάλεια, εκμετάλλευση. Πέρυσι το τριήμερο της 17ης Νοεμβρίου απαγορεύονταν οι συναθροίσεις άνω των τριών ατόμων. Είχαμε πρόβα στις 15 Νοεμβρίου και περιμένοντας τη συνάδελφο που είχε τα κλειδιά του χώρου αναρωτιόμασταν πόσο παράνομο είναι που συζητάμε πέντε άνθρωποι μαζί. Χώρια το τι έγινε ανήμερα στις 17 του Νοέμβρη και σε τόσες άλλες διαδηλώσεις. Ξύλο, χημικά, προσαγωγές. Γιατί; Για το αυτονόητο δικαίωμα μας να διεκδικούμε την υγεία μας και τα δικαιώματα μας στη δουλειά, την ασφάλισή μας, τη ζωή μας την ίδια.

Πώς θα χαρακτηρίζατε αυτές τις γυναίκες με μια λέξη ή φράση;

Ειρήνη Λιγάτου: Πολλοί θα μπορούσαν να τις χαρακτηρίσουν ηρωίδες αλλά νομίζω πως και οι ίδιες δεν θα συμφωνούσαν με αυτό το χαρακτηρισμό. Ό,τι έκαναν το έκαναν με ταπεινότητα γιατί ήταν άνθρωποι με πίστη στα ιδανικά τους και αυτός ο αγώνας είναι που τις έκανε αλύγιστες.