Διαβάζοντας αυτήν την απλή φαινομενικά ιστορία, του Κώστα Γραμματικόπουλου, δεν μπόρεσα να μην προβληματιστώ και παράλληλα να συγκινηθώ, με τα γεγονότα και τις περιπέτειες των τριών μικρών ηρώων που παρελαύνουν σ' αυτήν.
Και λέω απλή γιατί μπορεί να διαβαστεί άνετα από τον καθένα, από μαθητές και μεγαλύτερους αναγνώστες, όλοι είναι ευπρόσδεκτοι να εισχωρήσουν στον κόσμο και στα μηνύματά της.
Στο κέντρο της βρίσκουμε την αγνή φιλία τριών παιδιών, που γεννιέται και καλλιεργείται σαν ένα σπάνιο άνθος στο προαύλιο ενός σχολείου της Αθήνας. Τρία αθώα παιδιά, εκ των οποίων το ένα πρόσφυγας από τη Συρία, γνωρίζονται, έρχονται κοντά και με την άδολη περιέργειά τους προσπαθούν ν' ανιχνεύσουν τα μυστήρια της ζωής που τους περιβάλλει. Τριγύρω, σαν ιστός αράχνης, ο κόσμος των μεγάλων. Των μεγάλων που δεν καταλαβαίνουν από αγνά αισθήματα, που έχουν ξεχάσει προ πολλού πως ήταν κάποτε κι εκείνοι παιδιά.
Οι ενήλικοι χαρακτήρες που παραθέτει ο συγγραφέας, κάποιοι εθισμένοι στο συμφέρον και άλλοι στο μίσος για το διαφορετικό, θεωρώντας το προφανώς απειλή, δεν είναι αποκυήματα της φαντασίας του, αποτελούν δυστυχώς σημεία των καιρών… Η μικρόψυχη μητέρα του ενός μαθητή που θέλει διακαώς να διώξει τον μικρό πρόσφυγα από το σχολείο και μαζί την στοργική δασκάλα, που τον υποστηρίζει, πιθανόν να βρίσκεται σε οποιαδήποτε κοινωνία. Ο αμέτοχος σύζυγος και πατέρας του μαθητή, ίσως να είναι ένας οποιοσδήποτε πατέρας. Ο πνευματικός, που νοιάζεται περισσότερο για την τσέπη και λιγότερο για το ποίμνιο, μάλλον δεν ανήκει στη μειοψηφία… Μόνη παραφωνία η καλόκαρδη δασκάλα, όχι τόσο γιατί διέπεται από αλτρουϊσμό και γενναιοδωρία ψυχής, όσο επειδή έχει διατηρήσει ακέραιη την παιδικότητα. Τα τρία παιδιά, εκ των οποίων κι ο γιος της μητέρας που θέλει να διωχθεί ο μαθητής, γίνονται φίλοι κάτω από αρκετά αντίξοες συνθήκες… Με σύμμαχο τη δασκάλα, προσπαθούν να πορευθούν σ' έναν αφιλόξενο κόσμο, που δύσκολα κατανοείται με καλή τη πίστει… Εκείνα όμως ελπίζουν… στη δασκάλα και στον καλό Θεό, όπως τον φαντάζονται και έμαθαν στο σχολείο… Έναν Θεό δίκαιο, με συμπόνια και αγάπη.
Σ' αυτήν τη νουβέλα συμβαίνουν πολλά αναπάντεχα… Το κακό μπορεί να μην ξορκίζεται εύκολα, αλλά υπάρχουν και ελπιδοφόρες στιγμές… Από τη μια έχουμε την αθωότητα, την καλοσύνη και την ομορφιά που αγνοούν πεισματικά την υποκρισία, τις ανισότητες και τη μικροπρέπεια, από την άλλη το συμφέρον, τον εγωισμό, τη χειραγώγηση, «προνόμια» ενός μοχθηρού, ενήλικου σύμπαντος… Η ζυγαριά αμφιταλαντεύεται έτοιμη να σπάσει κι ο συγγραφέας κρατά ρόλο αφηγητή, χωρίς ίχνος διδαχής και εντυπώσεων. Κάλλιστα φαντάζομαι την ιστορία του να κοσμεί τις σχολικές βιβλιοθήκες, γιατί εγείρει προβληματισμούς και αφήνει ανοιχτούς τους ορίζοντες…
Το «Θα τα πω όλα στον Θεό», αποτελεί στην ουσία μιαν αλληγορία. Η αιώνια διαμάχη της αγνότητας, απέναντι στη δύναμη των ισχυρών… Θα μπορούσε να 'ναι μια κραυγή, απέναντι σε ό,τι καταδυναστεύει και λερώνει τα παιδικά όνειρα και όχι μόνον αυτά… Μια έκκληση για βοήθεια, ν' αποτινάξουμε τον ψεύτικο εαυτό…
Κι εντέλει, αυτή η φωνή, υπάρχει στην πλευρά που οφείλουμε ν' αγκαλιάσουμε εμείς οι μεγάλοι, που προσδοκά και μας καλεί, κρυμμένη στις καρδιές όλων…
Επιμέλεια - διορθώσεις: Τζένη Κουκίδου
Η νουβέλα του Κώστα Γραμματικόπουλου, Θα τα πω όλα στον Θεό, κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Βακχικόν.
Περισσότερα:
