Αβινιόν

Αβινιόν, Χρυσής Γιάντσιου

Μια συνταρακτική ιστορία είναι γραμμένη σαν εισαγωγή στη συλλογή που, πυροδοτώντας τον συναισθηματικό μας κόσμο, φορτίζει και δείχνει μια προδιάθεση έκφρασης γεμάτη, με αυτό που λέμε, αποχρώσεις. Διαβάζοντας την ποιητική συλλογή της Χρυσής Γιάντσιου, Αβινιόν, που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Βακχικόν, δέχομαι επίδραση πολλαπλών επιπέδων, τα χαρακτηριστικά των οποίων θα προσπαθήσω να σας μεταφέρω παρακάτω.

Το πρώτο πράγμα που σημειώνω και με προκαλεί, θα έλεγα, να κάνω είναι η αντιστροφή του αρνητικού σε κάτι θετικό. Μια αύρα που ισχύει και στην μικρή ιστορία στην οποία αναφέρθηκα, αλλά και γενικότερα στα κείμενα. Ακόμα κι εκεί που δεν υπάρχει καμία προδιάθεση ή δεν αναφέρεται ανοιχτά, κι ενώ διαβάζω «μην περπατάς στη μέση του δρόμου» λαμβάνω: «να περπατάς στην άκρη του δρόμου». Δηλαδή ενώ δείχνει σαν μια απαγόρευση, ουσιαστικά λειτουργεί ως μια συμβουλή –και το αρνητικό μόριο δεν παίζει κανέναν ρόλο.

Η κυρία Γιάντσιου, την οποία διαβάζω για πρώτη φορά, έχει μια αισθαντική πένα με πλούσια εσωτερική υφή (φωνή), αρκετά δοτική επιχειρώντας το άνοιγμα (ψυχής), γήινη και συναισθηματική. Αν θεωρείτε πως αυτά είναι στοιχεία που συναντάμε γενικότερα στην ποίηση, τότε αξίζει να σταθώ (και) στην εξπρεσιονιστική της ματιά. Αυτή η δημιουργός ξέρει πώς να μεταφέρει την εντύπωση μιας στιγμής –της στιγμής– όχι μόνο ως προς το επιφανειακό κομμάτι (τοπίο, καιρός...) αλλά (κυρίως) ως προς το εσωτερικό κομμάτι (αίσθημα, ψυχολογικό εύρος...).
Σκέπασε την ψυχή σου. Τρέμει.
Τα έργα της αφορούν ως επί το πλείστον στιγμιότυπα: σύντομες εικόνες που ως δυνατές στιγμές εγγράφονται ισχυρά μέσα της κι εκείνη επιχειρεί μια μεταλαμπάδευση προς εμάς. Αυτή, πιθανότατα, είναι η μέγιστη ανάγκη της, αν εξαιρέσουμε τη διατήρηση της μνήμης, ένα ζήτημα που αφορά όλους όσους γράφουν βιωματικά ανεξάρτητα από το είδος και το ύφος.
Δαιμόνιος ο νους, ο έρωτας και η αράχνη γιατί ακατάπαυστα λαβύρινθους υφαίνουν.
Η σκέψη της δομεί συνδυασμούς που θα την εξυπηρετήσουν στο ζητούμενο της κάθε στιγμής-δημιουργίας. Τα ημερολογιακά κείμενα της Αβινιόν, έτσι τοποθετημένα σε χρονολογική σειρά, δημιουργούν (και) μια ιστορία όπου θα μας μιλήσει για την ιδιαίτερη σχέση που αποκτά με έναν άνθρωπο του δρόμου και την πορεία αυτής. Πλούσιες οι σκηνές αστικής συναναστροφής και της αστικής πάλης.
Να μη μ' αφήσεις να ονειρευτώ
εκείνο που ποτέ δεν θα 'ρθει
γιατί θα βουτηχτώ σε ουτοπίες.

Πέταξα στο καπέλο του των δυο ευρώ περιφρόνηση
μιας και δεν τόλμησα να του δώσω μια χούφτα αγάπη.
Με μία λέξη; Είναι ατμοσφαιρική. Διοχετεύει όλη την ατμόσφαιρα μέσα από τις ψαγμένες και προσεκτικά επιλεγμένες λέξεις της και μένει στο ουσιαστικό. Οφείλει να πράξει έτσι τρόπον τινά (θα πουν πολλοί λάτρεις της ποίησης) όμως ας μην ξεχνάμε ότι η μεταμοντέρνα ποιητική ουσιαστικά καταργεί κάθε νόρμα και λειτουργεί χωρίς δεσμά, κανόνες ή «χρέη».
η αναμονή πρέπει να ξέρεις
χρεώνεται με απελπισία.
Συνήθως δεν το κάνω, όμως από αυτό το βιβλίο θα ήθελα να μεταφέρω μια πολύ αγαπημένη μου στιγμή. Το έργο στο οποίο στάθηκα την περισσότερη ώρα γιατί με άγγιξε περισσότερο προφανώς αλλά και επειδή ήθελα να το «χρησιμοποιήσω» ως παράδειγμα σχετικά με το πώς μπορεί ένα απόσπασμα βιβλίου να κρατήσει τη δύναμή του, τις εντάσεις του και όλες του τις αποχρώσεις αποκομμένο κι ανεξάρτητο.
Αβινιόν 11/2

Βρέχει.
Οι παλιές πληγές ρουφούν
σαν τα σφουγγάρια την υγρασία!
Και οι παλιές στιγμές σπαρταρούν
σαν τα αγκιστρωμένα ψάρια
πριν ξεψυχήσουν.
Τίποτα δεν είναι τυχαίο. Για τις φωτογραφίες που βλέπετε στο εξώφυλλο εξηγεί η ίδια η δημιουργός στην εισαγωγή της αλλά, διαβάζοντας, μπορούμε κι εμείς να δούμε την ανάγκη της να φυλακίσει τη στιγμή με λέξεις και με εικόνες, παρόλο που «ποντάρει» στο κείμενο περισσότερο απ' ότι σε οτιδήποτε άλλο. Μια ποιήτρια που υποστηρίζει τη συγγραφική διαδικασία έναντι κάθε άλλου τρόπου.
όσες εικόνες κι αν έκλεψες,
το φως μέσα στις λέξεις βρίσκεται
Γενικότερα, δεν ξέρεις από πού να πρωτοσυγκινηθείς και ποιο να πρωτοξεχωρίσεις. Βάζει ψυχή, καρδιά κι αγάπη. Πολλή αγάπη.