Dogville

Στην απομονωμένη κωμόπολη Dogville της Αμερικής του 1930 έρχεται μια κοπέλα να ζητήσει καταφύγιο και αναστατώνει τη ρουτίνα των απομονωμένων κατοίκων. Ποιος την κυνηγάει και γιατί; Πώς θα κερδίσει την εμπιστοσύνη τους; Τι θα συμβεί που θα αλλάξει τη στάση όλων; Πώς γίνεται η Γκρέις, κυνηγημένη από άγνωστους αρχικά διώκτες, να πέφτει τελικά θύμα εκμετάλλευσης και κακοποίησης;

Η ταινία του Λαρς φον Τρίερ, που συγκλόνισε κοινό και κριτικούς, διασκευάστηκε σε θεατρικό έργο από τον Κρίστιαν Λόλικε και τώρα ανεβαίνει στο θέατρο Νέος Ακάδημος με ένα εκλεκτό επιτελείο ηθοποιών και συντελεστών.

Η Λίλλυ Μελεμέ, που σκηνοθέτησε την παράσταση, κατάφερε να βρει ορισμένα σκηνικά τεχνάσματα που να τοποθετήσουν σωστά τα πολλά σπίτια και τις οικογένειες του έργου στην περιορισμένη για το έργο αυτό σκηνή του υπέροχου θεάτρου Νέος Ακάδημος και να στήσει μια αξιοπρεπή παράσταση με καλές ερμηνείες και υποβλητική ατμόσφαιρα. Χρησιμοποιώντας δύο περιστρεφόμενα μέρη, αριστερά και δεξιά της σκηνής, κατάφερε να αποδώσει την περιήγηση που χρειάζεται και να δείξει πολλές και διαφορετικές εναλλαγές σκηνών που είναι απαραίτητες για την παράσταση. Με λίγα και χρηστικά αντικείμενα, με ένα σκοτεινό και ανύπαρκτο φόντο που κάποια στιγμή φωτίζεται από έναν υπέροχο γαλάζιο ουρανό, ο οποίος όμως σύντομα γκρεμίζεται και μετατρέπεται σε ανηφορικό επίπεδο για κορύφωση του δράματος, δημιουργείται ένα κλειστοφοβικό σύμπαν που αποπνέει αδιέξοδο και αποκλεισμό. Η Γκρέις φτάνει κυνηγημένη σε μια πόλη πεθαμένη, με επαναλαμβανόμενη ρουτίνα, με μίζερους και κλειστούς κατοίκους, και γίνεται κομμάτι της ζωής τους, χάρη στις προσπάθειες του διανοητή Τομ να πείσει τους φίλους και γείτονές του να τη δεχτούν. Τα πράγματα δείχνουν δύσκολα στην αρχή κι όταν καταφέρνει η Γκρέις να κερδίσει ελάχιστα τη συμπάθεια των κατοίκων τα πάντα ανατρέπονται με απάνθρωπο και τραγικό τρόπο. Δράση και αντίδραση, απόπειρα απόδρασης από ένα προδιαγεγραμμένο μέλλον στο οποίο τελικά υποκύπτουμε, εκδίκηση και σκληρότητα, απανθρωπιά και εκμετάλλευση, κακοποίηση είναι στοιχεία που συναποτελούν τους θεματικούς άξονες της παράστασης.

Όλοι οι ηθοποιοί συγκροτούν ένα αρραγές σύνολο και περνούν από διάφορες ψυχικές διακυμάνσεις οδεύοντας προς ένα τέλος γεμάτο σκληρότητα και ανηθικότητα. Ο Βαγγέλης Αλεξανδρής ως δύσπιστος και ακατάδεκτος Τσακ, παντρεμένος με την υποτακτική Βέρα, με την οποία απέκτησαν επτά παιδιά, η Νικολέτα Βλαβιανού ως καιροσκόπος Μαμά Τζίντζερ, η Νίνα Έππα ως Λιζ που περιμένει τον αρραβωνιαστικό της, ο Θοδωρής Κατσαφάδος ως ο τυφλός Τζακ Μακ Κέι, ο Αλέξανδρος Μαυρόπουλος ως ο φιλόσοφος Τομ (θα κάνω ιδιαίτερη μνεία γιατί παίζει τον πιο τραγικό ρόλο, αφού μέχρι και την τελευταία στιγμή αναρωτιέσαι αν είναι κι αυτός κακός ή μεταμορφώνεται σε κάτι που δεν είναι λόγω των συνθηκών), ο Στέλιος Μάινας στον ρόλο του αφηγητή αλλά και του διώκτη, ο Πάρης Λεόντιος ως ο μεγαλύτερος γιος του Τσακ και της Βέρα, ο Ανδρέας Νάτσιος ως φορτηγατζής Μπεν, η Φωτεινή Παπαχριστοπούλου ως η υποτακτική Βέρα που ανέφερα πριν και η Έλλη Τρίγγου ως Γκρέις αποτελούν ένα αλληλένδετο σύνολο ικανοποιητικών ερμηνειών που με έπεισε για τις μεταστροφές στην εξέλιξη του έργου, για τις αποφάσεις που πήραν οι χαρακτήρες που υποδύονται, για τις τιμωρίες που επέβαλαν, για την εκδίκηση που γεύτηκαν.

Είναι ένα σκληρό έργο, χωρίς διλήμματα και ψευτοσυναισθηματισμούς κι έτσι οι ηθοποιοί κατορθώνουν ακριβώς αυτό. Δε συμπαθούμε τους χαρακτήρες τους, τους περιμένουμε να κάνουν κακό, είμαστε σίγουροι πως θα δείξουν και χειρότερο εαυτό και αυτό είναι το πιο δύσκολο: να υποδυθείς κάτι που δε μεταμορφώνεται ούτε αλλάζει αλλά γίνεται βαθύτερο, πιο σκληρό και πιο απάνθρωπο και όλοι τους το καταφέρνουν.

Ο Σταύρος Γασπαράτος με τη μουσική του εντείνει ακόμη περισσότερο την κλειστοφοβική ατμόσφαιρα και ειδικά προς το τέλος, όπου κάποιος προδίδεται και οι ρόλοι αλλάζουν με μοιραίες συνέπειες, ο ρυθμός ανεβαίνει ολοένα και περισσότερο, συναγωνιζόμενος με το καρδιοχτύπι για το επερχόμενο τέλος. Σε αυτό συμβάλλουν και οι φωτισμοί της Μελίνας Μάσχα, με το σκούρο μπλε και σε κάποιες στιγμές το μαύρο να κυριαρχούν ενώ το φως απέχει από τα βδελυρά γεγονότα της σκηνής όσο μπορεί. Τα σκηνικά της Θάλειας Μέλισσα, που περιέγραψα πριν, είναι πρακτικά και ευρηματικά, με τον χρόνο και τον τόπο να αλλάζουν και να μετακινούνται νοητά χάρη σε αυτά τα «εκκυκλήματα» και τα κοστούμια της Βασιλικής Σύρμα είναι σωστά επιλεγμένα και σίγουρα θα τα φορούσαν μίζεροι και φτωχοί άνθρωποι σε μια αγροτική, μονότονη αμερικανική πόλη του 1930. Δεν είναι τυχαίο επίσης που η Γκρέις, κομψή και χαριτωμένη, σύντομα χάνει αυτές τις αρετές όχι μόνο λόγω των εξελίξεων αλλά και του ρόλου που παίζει απρόσμενα από ένα σημείο και μετά ενώ, λίγο πριν την αυλαία, έχει την ίδια ακριβώς εμφάνιση με την οποία εισέβαλε στη ζωή των κατοίκων, κάτι που δημιουργεί έναν πανέξυπνο ενδυματολογικό κύκλο.

Το Dogville του Λαρς φον Τρίερ είναι μια σκοτεινή, σκληρή θεατρική παράσταση γύρω από την τιμωρία και την εκδίκηση, από την απανθρωπιά και την αποκτήνωση όταν δημιουργηθούν οι κατάλληλες συνθήκες και όλα αυτά δίνονται σωστά και κατάλληλα χάρη σ' ένα λαμπρό επιτελείο ηθοποιών που δίνουν όλοι τον καλύτερό τους εαυτό. Διλήμματα και σκέψεις με συντρόφευαν κατά την έξοδο και η εντύπωση που αποκόμισα από τη σκληρή αυτή δουλειά είναι άκρως θετική.

Πάνος Τουρλής

Επιμέλεια - διορθώσεις: Τζένη Κουκίδου

Παίζουν:

Στον ρόλο του αφηγητή ο Στέλιος Μάινας

Στον  ρόλο της Γκρέις η Έλλη Τρίγγου

Οι κάτοικοι του Dogville:

Τζακ: Θοδωρής Κατσαφάδος

Μαμά Τζίντζερ: Νικολέτα Βλαβιανού

Τσακ: Βαγγέλης Αλεξανδρής

Μπεν: Ανδρέας Νάτσιος

Βέρα: Φωτεινή Παπαχριστοπούλου

Τομ: Αλέξανδρος Μαυρόπουλος

Ιάσωνας: Πάρης Λεόντιος

Λίζ: Νίνα Έππα

Συντελεστές:

Συγγραφέας: Lars von Trier

Σκηνοθεσία / Δραματουργική επιμέλεια: Λίλλυ Μελεμέ

Διασκευή για την σκηνή: Christian Lollike

Μετάφραση: Αντώνης Γαλέος

Πρωτότυπη μουσική σύνθεση: Σταύρος Γασπαράτος

Σκηνικά: Θάλεια Μέλισσα

Κοστούμια: Βασιλική Σύρμα

Φωτισμοί: Μελίνα Μάσχα

Επιμέλεια κίνησης: Κική Μπάκα

Φωτογραφία / Trailer: Πάτροκλος Σκαφίδας

Γραφιστική επιμέλεια: Μάριος Γαμπιεράκης (Μαύρα Γίδια)

Βοηθός σκηνοθέτη: Πάρης Λεόντιος

Β' βοηθός σκηνοθέτη: Λίνα Οικονόμου

Βοηθός συνθέτη: Αλεξάνδρα Κατερινοπούλου

Hairstyle & make up: Le Boudoir / Εύα Τόμπρου

Διεύθυνση παραγωγής: Ιωάννης Παντελίδης

Προβολή/Επικοινωνία: Αγλαΐα Παγώνα

Παραγωγή: Happy Productions

Παραστάσεις: Παρασκευή στις 21:30, Σάββατο στις 21:00, Κυριακή στις 18:00, Δευτέρα στις 20:00 και Τρίτη στις 20:00 στο θέατρο ΝΕΟΣ Ακάδημος, Ακαδημίας & Ιπποκράτους 17, Μετρό Πανεπιστήμιο, 2103625119 & 2100080900