Περικλής Γαβριηλίδης

O Περικλής Γαβριηλίδης γεννήθηκε το 1882 και πραγματοποίησε την πρώτη του θεατρική εμφάνιση σε ηλικία είκοσι ετών με τον θίασο του Πλέσσα· οι παραστάσεις δόθηκαν στην Χίο, ενώ η πρώτη του εμφάνιση σε θέατρο της Αθήνας σημειώνεται το 1904. Οι ερμηνείες, που κατέθεσε σε αυτά τα πρώτα του βήματα στον θεατρικό χώρο, κέρδισαν τις εντυπώσεις του κοινού και των κριτικών. Έτσι, λοιπόν, δεν άργησε να τον προσκαλέσει στον θίασο της η σπουδαία ηθοποιός Κυβέλη. Μαζί της βρέθηκε επί σκηνής με το έργο του Μπεφερλέν Η αποχώρησις. Λίγο αργότερα θα προσληφθεί από τον θίασο της άλλης μεγάλης πρωταγωνίστριας της εποχής, της Μαρίκας Κοτοπούλη, και θα λάβει μέρος στο έργο του Γρηγορίου Ξενόπουλου Στέλλα Βιολάντη όπου θα ερμηνεύσει τον ρόλο του Ντάντη (σε πρώτη σκηνική παρουσίαση του έργου).

Εν συνεχεία, και πάλι με την Κυβέλη, που την ένωναν φιλικοί και επαγγελματικοί δεσμοί με τον πολυγραφότατο Ξενόπουλο και θα ανεβάσει –σε πρώτη παρουσίαση– αρκετά από τα έργα του. Έτσι, ο Γαβριηλίδης, από το 1910 και για τα επόμενα τρία χρόνια θα ερμηνεύσει τον Κρίτωνα στον Πειρασμό, τον ρόλο του Λιγερού στο Ψυχοσάββατο, τον ρόλο του Σωτηριάδη στο Χερουβείμ, τον ρόλο του Ντάντου στο Ζευγάρωμα και τον ρόλο του Γρηγόρη Δούκα στην Μονάκριβη. Μετά το τέλος της συνεργασίας του με την αξέχαστη ηθοποιό, αρχίζει την συνεργασία του και με άλλους θιάσους. 

Με την Αγνή Ρόζαν θα συνεργαστούν μαζί στο έργο του Β. Ηλιόπουλου Ο άνανδρος. Το 1919 είναι η χρονιά που θα συνεργαστεί με τον θίασο της Εταιρείας Θεατρικών Συγγραφέων όπου θα ερμηνεύσει τον Εξάγγελο στην τραγωδία του Σοφοκλή Οιδίπους Τύραννος. Η σκηνοθεσία ανήκει στον Φώτο Πολίτη. Με τον κορυφαίο σκηνοθέτη θα δώσει άλλες δύο μοναδικές ερμηνείες, στον ρόλο του Βασσάνη στον σαιξπηρικό Έμπορο της Βενετίας και στον Οθέλλο όπου θα σημειώσει μια αξιομνημόνευτη απόδοση σε έναν από τους δυσκολότερους ρόλους του παγκόσμιου θεάτρου.

Ακολούθως, θα πραγματοποιήσει περιοδεία στην Αλεξάνδρεια στο θέατρο Λούνα Παρκ με το έργο του Κ.Ν. Κωνσταντινίδη Ματωμένο γέλιο. Στη συνέχεια θα συνεργαστεί εκ νέου με την Κυβέλη στα έργα Γαλάτεια του Σπ. Βασιλειάδη, Ψυχοπατέρας του Ξενόπουλου, Ρομάντζο των Ντε Φλερ και Ντε Κρουασέ, Η κυρία με τις καμέλιες του Αλ. Δουμά (στον ρόλο του Αρμάνδου), Το σπίτι της κούκλας του Χένρικ Ίψεν (Χέλμερ)... Ξανά με την Μαρίκα Κοτοπούλη, το 1935, στα έργα Μις Μπα του Ρ. Μπεσιέρ και στο Ισραήλ του Μπερνστάιν.

Στην συνέχεια προσλαμβάνεται από το Εθνικό Θέατρο αλλά και από το Άρμα Θέσπιδος λαμβάνοντας μέρος σε αρκετά έργα από το παγκόσμιο ρεπερτόριο, όπως Λουίζα Μίλερ του Σίλλερ και Αιμιλία Γκαλότι του Λέσινγκ. Θα συνεργαστεί με τον θίασο Μαίρης Αρώνης - Βάσως Μανωλίδου - Δημήτρη Χορν σε αρκετά έργα όπως η Δωδεκάτη νύχτα του Σαίξπηρ. Οι παραστάσεις δίνονται στο θέατρο Πάνθεον.

Επιστροφή στο Εθνικό Θέατρο για να καταθέσει τις πιο ώριμες σκηνικές του αναδημιουργίες στα έργα του Σαίξπηρ Βασιλιάς Ριχάρδος ο Β' και στην Στρίγγλα που έγινε αρνάκι. 

Ένας, ακόμα, μεγάλος του σκηνικός άθλος ήταν η ερμηνεία του ως Έμπορο της Βενετίας.

Ο Περικλής Γαβριηλίδης υπήρξε ένας βαθύτατα προικισμένος ηθοποιός, που είχε όλα τα σκηνικά εφόδια και μπορούσε να υπηρετήσει όλους αυτούς τους ρόλους που λάμπρυνε με την παρουσία του. Γιος του, ο σπουδαίος καρατερίστας της ελληνικής σκηνής και του κινηματογράφου Γιώργος Γαβριηλίδης.

Ο Περικλής Γαβριηλίδης έφυγε από τη ζωή το 1949.

Μάνος Καραβασίλης

Επιμέλεια - διορθώσεις: Τζένη Κουκίδου

Στη συνοδευτική εικόνα βλέπετε φωτογραφίες του Περικλή Γαβριηλίδη από τη σελίδα της Finos Film και του τμήματος παραστατικών τεχνών του ΕΛΙΑ/ΜΙΕΤ [Περικλής Γαβριηλίδης και Κυβέλη ως Αρμάνδος Ντιβάλ και Μαργαρίτα Γκοτιέ στην Κυρία με τις καμελίας – λήψη του Μιχαήλ Καλλιαμπέτσου, 1912].

Οι πληροφορίες αντλήθηκαν από την εγκυκλοπαίδεια του Θεόδωρου Έξαρχου Έλληνες ηθοποιοί: Αναζητώντας τις ρίζες, που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Δωδώνη, καθώς επίσης και από το βιβλίο του έγκριτου ιστορικού θεάτρου Γιάννη Σιδέρη Ιστορία του νέου ελληνικού θεάτρου, που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Καστανιώτη.