Ανδροδικία

Τι γνώμη έχετε για τους νέους θεατρικούς συγγραφείς; Χωρίς να έχει σημασία το είδος του έργου, οι περισσότεροι αναγνώστες του παρόντος θα σκεφτούν είτε ότι δεν έχουν διαβάσει κανένα θεατρικό έργο, είτε ότι όσο πιο παλιά επιστρέφει κανείς τόσο καλύτερα δείγματα βρίσκει. Κάτι παρόμοιο, ας πούμε, με όσα λέγονται για τους ηθοποιούς του παλιού ασπρόμαυρου ελληνικού κινηματογράφου -έχει καταντήσει τόσο κλισέ!- που ήταν τόσο τέλειοι ώστε έγιναν αναντικατάστατοι. Μια λάθος άποψη προφανώς για πολλούς λόγους· δεν είναι λογικό να πιστεύουμε ότι δεν υπάρχει κανένας άξιος εκπρόσωπος της δραματικής τέχνης στην εποχή μας και το ίδιο ισχύει και για τους συγγραφείς -κι εκεί παρατηρούμε συχνά την ίδια παλαιολαγνεία. Από την άλλη, για αυτούς που το ψάχνουν και διαβάζουν σύγχρονο θέατρο, όντως συναντάμε κατακλυσμούς ολόκληρους από άγουρες ιστορίες, μεταμοντέρνες περίεργες ή ακαταλαβίστικες ματιές, μπερδεμένα άστοχα μεταξύ τους διάφορα είδη κ.ά., για να μην αναφέρω παραδείγματα που λείπουν βασικά στοιχεία δομής, όπως το τέλος, η λύση της υπόθεσης και κατάληξη (αντίστοιχα η είσοδος/αρχή/πρόλογος)... ή άλλα όπου απουσιάζει κάθε λογικός συνειρμός, τύπου σουρεαλισμός στο θεατρικό κείμενο ή θέατρο του παραλόγου (που τόσο έχει κακοποιηθεί σε ανεκπαίδευτα χέρια!) κ.ο.κ. Εν ολίγοις, στην Ελλάδα γράφουν πολλοί και πολλά, όμως, πόσοι χειρίζονται επάξια το κείμενο; πόσοι διαθέτουν εφόδια; πόσοι έχουν τις γνώσεις και την εμπειρία; Την κατάρτιση; Σε αυτά τα ερωτήματα, οφείλουμε να είμαστε φειδωλοί γιατί αυτήν την πραγματικότητα έχουμε. Οι λιγοστοί, φυσικά, είναι η απάντηση, μην πω οι ελαχιστότεροι(!) αλλά ΥΠΑΡΧΟΥΝ!


Κι ένας τέτοιος φωτεινός άνθρωπος-συγγραφέας είναι ο Θεοδόσης Παπαδημητρόπουλος που εργάζεται μεθοδικά και ερευνητικά, που μελετάει αδιάκοπα, που διαθέτει εφόδια -και φαίνεται αν τον παρακολουθεί κανείς- και που ξέρει να σέβεται τον αναγνώστη/κοινό του.

Η Ανδροδικία είναι μια τραγωδία γραμμένη πάνω στο πρότυπο της αρχαίας ελληνικής τραγωδίας μα τοποθετημένη στο σήμερα. Το χρονικό πλαίσιο είναι το τώρα και το τοπογραφικό μια σύγχρονη μεγαλούπολη/πρωτεύουσα. Σε αυτήν, εισερχόμαστε σε μια δικαστική αίθουσα όπου επρόκειτο να παρακολουθήσουμε το διαδραματισμό των γεγονότων που οδήγησαν στο βίαιο θάνατο μιας γυναίκας. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι γυναίκα είναι το θύμα, γυναίκα η εισαγγελέας και μια γυναίκα προεδρεύει ενώ, σε αντιδιαστολή, οι τρεις μάρτυρες είναι άντρες. Με την πρώτη ματιά, μια αντιμαχότητα ανάμεσα στα δύο φύλα αναμένεται ενώ και οι ένορκοι είναι ισάτομα χωρισμένοι σε έξι γυναίκες και έξι άντρες.
Στην υπόθεση: ο σύζυγος, το «δεξί του χέρι» και ο πατέρας της αποθανούσης καταθέτουν αναφορικά με το θάνατό της. Μιας και δεν επιθυμώ να σας μεταφέρω στοιχεία της πλοκής κι επεξηγηματικές πληροφορίες, αρκούμαι στο να μιλήσω για το γενικότερο πλαίσιο του έργου και τα κοινωνικά μηνύματα που λαμβάνονται.

Βασικότερο ρόλο στο παραπάνω έχει ο χορός, δηλαδή οι ένορκοι οι οποίοι έχουν και την ευθύνη της ανάλυσης της υπόθεσης και της απόφασης. Στην έξοδο λοιπόν, σημείωσα τη διαπίστωση: γιατί άνθρωπος κ' εσύ / μερίδιο έχεις στα ί δ ι α λάθη, τα δικά μου, ως ένα σοφό προσγειωμένο καταστάλαγμα που περικλείει την θνητή υπόστασή μας, την ταπεινότητα της ύπαρξης και την κατανόηση που οφείλουμε στο ανθρώπινο γένος ως εκπρόσωποί του. Ακολούθως, ως ένα πανανθρώπινο μήνυμα ισότητας, θα διαβάσουμε:

...ας ξαναορκιστούμε

-μαζί γυναίκες κι άντρες, ένα-

στ' όνομα πια της σ υ μ π ό ν ι α ς

κ' ύστερ' ας δικάσουμε -καθώς του πρέπει

μ' υπονομή και σύνεση -ψυχής αγώνα-

τον άνδρα για τις πράξεις του,

όχι σα φύλα δ υ ό του ανθρώπου,

μα μ ί α πια Ανθρωπότητα.

Τα ερωτήματα που προκύπτουν αφορούν στο ποιος είναι ο φταίχτης: μπορεί ο σύζυγος, μπορεί το «δεξί του χέρι», μπορεί η κοινωνία, μπορεί η αδιαφορία... Ίσως να είναι ένας, ίσως περισσότεροι ή μήπως είμαστε όλοι λίγο ή πολύ; Και αν καταφέρουμε να απαντήσουμε σε αυτά, τότε ενδέχεται να απαντήσουμε -αν και οφείλουμε να απαντήσουμε!- και στο ποιος θα πληρώσει/τιμωρηθεί και πώς. Και γιατί!

Τροφή για σκέψη και σύσκεψη εαυτού. Ένα θεατρικό γραμμένο σήμερα, φρέσκο μα κλασικότροπο, με πολλές αναγνώσεις και επίπεδα. Μια τραγωδία που δε συνέβη σε ορισμένο τόπο και χρόνο, μα συμβαίνει συνέχεια, σε όλες τις εποχές και σε όλες τις κοινωνίες. Κι αυτή είναι η δύναμή της.

Το θεατρικό έργο του Θεοδόση Αγγ. Παπαδημητρόπουλου, Ανδροδικία, κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Θεοδόση Παπαδημητρόπουλου.
Ευχαριστώ τον συγγραφέα για τη διάθεση του βιβλίου.
Το παραπάνω περιέχει αποσπάσματα.

Αντί περίληψης:
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ (προς κατηγορούμενο):
Στα δικαστήρια βλέπετε -εδώ-
με λ έ ξ ε ι ς κρίνουμε τις συνειδήσεις.
                                       (Α' επεισόδιο)

Περισσότερα από/για τον Θεοδόση Παπαδημητρόπουλο:
Αμφιτρύων
Προς εαυτούς
Ο ηγεμόνας