Το παγκόσμιο θέατρο χρωστάει πολλά στο ρωσικό. Γιατί από αυτήν τη χώρα ξεπήδησαν μερικοί από τους σημαντικότερους συγγραφείς που άλλαξαν, θεμελίωσαν και εδραίωσαν μια άλλη ατμόσφαιρα και έναν άλλον τρόπο γραψίματος στην παγκόσμια δραματουργία. Αυτό το βλέπουμε να συμβαίνει σε συγγραφείς όπως ο Άντον Τσέχωφ, ο Μαξίμ Γκόρκι και ο Νικολάι Γκόγκολ. Ένα κοινό σημείο ανάμεσα σε αυτούς τους τρεις εμπνευσμένους συγγραφείς είναι ότι παράλληλα με το θέατρο ασχολήθηκαν εκτενώς και με τη συγγραφή μυθιστορημάτων και διηγημάτων.
Ο Νικολάι Γκόγκολ γεννήθηκε το 1809 στην Ουκρανία – τότε Βασιλική Αυτοκρατορία. Το όνειρό του ήταν να γίνει ηθοποιός, δυστυχώς όμως τον απέρριψαν. Παρόλη την πίκρα και την απογοήτευσή του, δεν σταμάτησε να γράφει. Έτσι το 1831 γνωρίζει την μεγάλη αναγνωρισιμότητα και αποδοχή με το διήγημα Βραδινές συντροφιές στο χωριό.
Λίγα χρόνια αργότερα θα γράψει την νουβέλα Το ημερολόγιο ενός τρελού, που θα την συμπεριλάβει στην συλλογή Αραβουργήματα.
Η μεγάλη θεατρική επιτυχία, που θα του χαρίσει μια παντοτινή θέση δίπλα στους μεγαλύτερους θεατρικούς συγγραφείς όλου του κόσμου, δεν θα αργήσει να έρθει, αφού το 1836 θα παρουσιαστεί για πρώτη φορά το κλασικό πλέον έργο του που ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων στην παγκόσμια πρώτη του. Πρόκειται για τον Επιθεωρητή, που με κωμικό τρόπο καταγράφει την εξουσία και τα προσωπικά οφέλη που έχουν οι καλώς βολεμένοι στη χώρα του. Ο τρόπος γραφής του ήταν απαράμιλλος και καυστικός με σκοπό να εξοργίσει πολλούς από αυτούς. Το έργο θεωρείται ένα από τα διαχρονικότερα και σπουδαιότερα έργα για το παγκόσμιο θέατρο.
Επίσης, την ίδια χρονιά, ένα ακόμα έργο του θα παρουσιαστεί για πρώτη φορά σημειώνοντας και αυτό μεγάλη επιτυχία. Οι παίκτες, που περιγράφουν κάποιους επαγγελματίες χαρτοπαίκτες σε ένα στημένο παιχνίδι. Και αυτό το έργο γνώρισε μεγάλη επιτυχία και εξακολουθεί να γνωρίζει, αφού αποτελεί αγαπημένη εκλογή για ένα ακόμα ανέβασμα.
Ένα ακόμα έργο του που θα γνωρίσει και αυτό τον θρίαμβο είναι τα Παντρολογήματα, που έκανε πρεμιέρα το 1842 στην Αγία Πετρούπολη.
Μία ακόμα επιτυχία του είναι ο Τάρας Μπούλμπα, που γράφτηκε αρχικά ως νουβέλα και αργότερα επεκτάθηκε σε μυθιστόρημα.
Ο σημαντικότατος Γκόγκολ θα χαρίσει μια ακόμα επιτυχία του στη Ρωσία αλλά και σε όλον τον κόσμο με την συγκλονιστική νουβέλα του, Το παλτό. Ήταν τόση η επιτυχία του που έκανε ακόμα και τον κορυφαίο της γραφής, τον Ντοστογιέφσκι, να υποκλιθεί στο ταλέντο του. Άλλωστε ο Γκόγκολ –αν και έζησε πολύ λίγο– κατάφερε να προσφέρει πολλά και να υψωθεί το όνομά του μαζί με εκείνο του Ντοστογιέφσκι, του Τσέχωφ, του Γκόρκι, του Τουργκένιεφ και του Τολστόι στην Ρωσία αλλά και σε όλον τον κόσμο.
Δυστυχώς ο σπουδαίος Ρώσος δραματουργός έφυγε νωρίς από τη ζωή και όταν έγινε η εκταφή του, βρέθηκε το πτώμα του μπρούμυτα – από τότε πολλοί είναι οι άνθρωποι που πιστεύουν ότι θάφτηκε ζωντανός.
Στο Ημερολόγιο ενός τρελού και στο Παλτό αν και γράφτηκαν ως νουβέλες, γνώρισαν μεγάλη δόξα και στο θέατρο. Το κοινό με τους ήρωες των παραπάνω έργων είναι ότι έχουν ανάγκη να πάρουν από τη ζωή το κάτι παραπάνω που τόσα χρόνια τους έλλειπε. ΣΤο ημερολόγιο ενός τρελού, από την μεγάλη καταπίεση και από τους ανθρώπους που τον έχουν στο περιθώριο και την απαξίωση, ο ήρωας ζητάει να αγαπήσει (και μάλιστα την κόρη του διευθυντή του), ζητάει να ανέβει κοινωνικά και επειδή αυτό δεν μπορεί να γίνει, τρελαίνεται. Στο Παλτό υπάρχει και εκεί η απουσία της κοινωνικής καταξίωσης, δεν ζητάει όμως αυτό καθαυτό αλλά ένα παλτό. Ίσως αυτό να του είναι αρκετό για να του συμπληρώσει αυτό που του λείπει. Μπορεί να φτάνει ένα ρούχο για να αποκαταστήσει αυτό το όνειρο. Όμως δυστυχώς όταν αποκτάει, μετά από τόσο κόπο και βάσανα αυτό το ρούχο, που τόσο πολύ ποθούσε, εκείνο χάνεται. Κάποιος το έχει κλέψει και είναι εκείνος που είναι σαν να του έκλεψε την ίδια του τη ζωή.
Ο Νικολάι Γκόγκολ έφυγε από τη ζωή το 1852.
Επιμέλεια - διορθώσεις: Τζένη Κουκίδου
Στο συνοδευτικό κολάζ βλέπετε διάφορα πορτρέτα του Νικολάι Γκόγκολ.
Οι πληροφορίες αντλήθηκαν από το ετήσιο περιοδικό Θέατρο του Θεόδωρου Κρίτα και από το περιοδικό Θέατρο του Κώστα Νίτσου.
