Κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Βακχικόν η πρώτη ποιητική συλλογή του Μιχάλη Φιλίππου Χαμένες ανάγκες, που φέρει όλα εκείνα που περιμένει κανείς από έναν Κύπριο δημιουργό (όπως το κυπριακό ιδίωμα) αλλά και από έναν νέο σκεπτόμενο άνθρωπο (όπως ο επηρεασμός του από μεγάλα ειδησεογραφικά θέματα όπως η πρόσφατη τραγωδία των Τεμπών).
Μίλησα για κυπριακό ιδίωμα και θα ήθελα να διευκρινίσω ότι δεν έχουμε μια γενικότερη εμφάνιση ή επικράτησή του, όμως το βρίσκουμε σε κάποια ιδιαίτερα εδάφια του βιβλίου και συγκεκριμένα, κατά κύριο λόγο, στα πεζά μέρη της συλλογής που συνήθως απαντώνται ως επίλογοι των έργων, δηλαδή που κλείνουν τα ποιητικά. Με τα δικά μου μάτια, αυτά τα εδάφια με το κυπριακό ιδίωμα και την πεζή γραφή τους είναι σχολιασμοί που έρχονται από τρίτα πρόσωπα, εκτός του ποιητή ή του αφηγητή των έργων –όπου και αν υπάρχει ένας τέτοιος. Είναι λες και εμβολίζονται «παρεμβάσεις»/σχολιασμοί έτερων ή έτερου οι οποίοι ολοκληρώνουν τις συνθήκες, τα θέματα, τα ζητήματα κ.ο.κ. δίνοντας την οπτική ενός ατόμου έξω από τον γράφοντα.
Γενικά, ο κύριος Φιλίππου εμπνέεται και εφορμά από την κοινωνία και τους πολίτες και σχολιάζει/ασχολείται με τα κακά κείμενα και τις παθογένειές τους – περισσότερο στην πρώτη ενότητα Χαμένες ανάγκες, χαμένες ψυχές όπου συναντάμε και το σιδηροδρομικό ατύχημα της 28ης Φεβρουαρίου 2023. Στην ίδια ενότητα, οι πρόσφυγες δεν θα μπορούσαν να τον αφήσουν ασυγκίνητο ενώ, υφολογικά, έχω να προσθέσω ότι αγαπά τις συνηχήσεις και τις ρίμες.
Στη δεύτερη ενότητα Χαμένες ανάγκες, μοιρασμένοι καημοί οραματίζεται το αύριο με αισιοδοξία ενώ ξεχωρίζει τη διχοτόμηση του νησιού του, την αγανάκτηση του κόσμου, το μίσος και το θέμα των συνόρων.
Προτρέπει με έναν συμβουλευτικό χαρακτήρα να βρεις τη δύναμη της ψυχής σου και να νικήσεις κάθε φόβο. Κι αυτό το γράφω έτσι γιατί έχει μια τέτοια χροιά, ότι δηλαδή δεν αναφέρεται αποκλειστικά προς τους Κύπριους παθόντες αλλά προς κάθε άνθρωπο, προς όλους.
Κάποια από αυτά τα έργα είναι στιχουργήματα και διαβάζονται όπως τα τραγούδια.
Για τις γραμμές των οριζόντων οι άνθρωποι παλεύουνΚι ό,τι απέμεινε στη μνήμη μας το καταστρέφουνΠετάω την ταυτότητα χαράζω τα βήματά μουΑπαξιώ τα σύνορα που περιορίζουν τα όνειρά μου
Στην επόμενη ενότητα του βιβλίου Χαμένα σκοτάδια... Ανήσυχες μέρες μάς φέρνει σε επαφή με πράγματα και συνθήκες που τον έχουν χαρακτηρίσει/βρήκαν, που δεν τα έχει επιλέξει και που τα βιώνει με βαριά την καρδιά του. Ενδεχομένως, σε αυτό το μέρος της συλλογής να συναντάμε μια μεγαλύτερη χρήση του «εγώ» ως λέξη αυτοπροσδιορισμού, που στρέφει το κέντρο προς εκείνον, και σημειώνουμε εκείνα που του έκλεψαν/αφαίρεσαν πράγματα, όπως τις ευκαιρίες.
Στην τέταρτη ενότητα ξεκινώ την ανάγνωση με ένα ερώτημα, καθώς αντικρίζω τον τίτλο με κεφαλαία και δεν μπορώ να αποφασίσω αν εννοεί Χαμένες ανάγκες... Του νου μου οι φυλακές ή οι φύλακες, αλλά συμφωνώ ότι κάνουν και τα δύο. Εδώ τα όνειρα πρωτοστατούν μαζί με τη φαντασία και το ταξίδι. Τα όρια και τα εμπόδια (ίσως και να) μπαίνουν από το μυαλό (εξού και οι φυλακές) ενώ αναζητεί τον εαυτό του.
Γράφει για συναίσθημα, για σχέσεις, σκοτάδια, δυσκολίες, βάσανα... χωρίς να δίνει εικόνες (τοπία, μέρη κ.λπ.), χωρίς να προσδιορίζει χαρακτηριστικά κ.ο.κ. Μια αξιόλογη ανοιχτή προσέγγιση που δεν συγκεκριμενοποιεί τίποτα και γι' αυτόν ακριβώς τον λόγο «κουμπώνει» πάνω σε κάθε αναγνώστη.
Το πιο αγαπημένο μου εδώ είναι το Κραυγή αθάνατη.
Στην επόμενη ενότητα, τη Χαμένες ανάγκες, χαμένοι καημοί ξεχωρίζει ένα άλλο χαρακτηριστικό του ύφους του: η επανάληψη λέξεων ακόμα και μέσα στο ίδιο έργο και, τέλος, στην έκτη, Χαμένες σκέψεις, ανάγκες χαραγμένες ξεχωρίζει ένα ακόμα στοιχείο ύφους: οι ανοργάνωτες ρίμες, οι μη μετρημένοι στίχοι, η μη σταθερή ομοιοκαταληξία ή το μέτρο. Φυσικά, με αυτό το τελευταίο, δεν εννοούμε ότι θα έπρεπε να είναι αλλιώς. Τίποτα δεν πρέπει. Μας αρκεί που η εμπειρία να έχει να προσφέρει.
Ο Μιχάλης Φιλίππου σπούδασε στο Τμήμα Έπιστήμης του Αθλητισμού στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας. Εργάστηκε στον συγκεκριμένο τομέα μέχρι το 2023, ενώ σήμερα δουλεύει στον Alpha Κύπρου. Οι Χαμένες ανάγκες είναι η πρώτη ποιητική συλλογή του.
