koukidaki: Η στήλη του λόγου

Η μετανεωτερική Βαβέλ

Η μετακοινωνία και η μετατεχνολογική φάση εξέλιξης

Μέρος δέκατο τέταρτο [συνέχεια από το προηγούμενο]

Όσον αφορά τώρα τις θεραπευτικές διακοπές κύησης, δεν είναι δυνατόν να εκτιμηθεί ο αριθμός τους, που σημειώθηκε αποκλειστικά και μόνον έπειτα από υπερηχογραφική εξέταση και οι οποίες διαφεύγουν το γενετικό έλεγχο. Η ανακάλυψη μιας ανωμαλίας, έστω και ελάσσονος σημασίας ή μια διφορούμενη διάγνωση, οδηγούν σχεδόν πάντοτε στη θεραπευτική διακοπή κύησης, γιατί οι γονείς φοβούνται μήπως αποκτήσουν μη κανονικό παιδί, ο δε γιατρός φοβάται το λάθος, που θα του απέδιδαν ή ακόμη και τη δίκη, στην οποία θα τον παρέπεμπαν, αν γεννιόταν παιδί με δυσπλασίες. Οι καλύτεροι υπερηχογραφιστές γιατροί στιγματίζουν την έλλειψη υποχρεωτικής εμβρυοπαθολογικής έκθεσης, έπειτα από θεραπευτική διακοπή κύησης. Κι αυτό, γιατί η συγκεκριμένη κατάσταση, η οποία καθιστά αδύνατη κάθε αναδρομική εκτίμηση, μετατρέπει την εν λόγω πρακτική σε μόνη ακίνδυνη επιλογή για τον γιατρό κι ενθαρρύνει με τον τρόπο αυτόν τις καταχρηστικές θεραπευτικές διακοπές κύησης. Αυτό ακριβώς ορισμένοι γιατροί το ονόμασαν «μέγγενη της εμβρυϊκής ιατρικής». Ακόμα και οι προβλεπόμενες από τον νόμο διατάξεις τηρούνται σπάνια. Συχνά το «δελτίο δήλωσης» της θεραπευτικής διακοπής κύησης δεν συμπληρώνεται, δεν ζητείται η γνωμάτευση του ειδικού ή αυτός δεν έχει στην πραγματικότητα τις απαιτούμενες γνώσεις εμβρυϊκής ιατρικής.

Ασφαλώς η εμβρυϊκή ιατρική, που ακόμα μπουσουλάει, θα γίνει κάποτε αποδοτική και θα πετύχει να γεννιούνται φυσιολογικά παιδιά διορθώνοντας ορισμένα ελαττωματικά ή δύσμορφα έμβρυα. Μάλιστα είναι πιθανό ορισμένες θεραπευτικές πράξεις να γίνονται νωρίτερα ακόμη, στην περίοδο που ακολουθεί την εμφύτευση του αβγού. Είναι όμως υπερβολικό να αφήνουμε να πιστεύεται ότι θα διορθώνονται ανωμαλίες μέσα στο αβγό προτού καν εμφυτευτεί στη μήτρα. Το εγχείρημα δεν είναι τεχνικά αδύνατο, αφού πραγματοποιήθηκε ήδη σε αβγά ζώων, αλλά θα συνιστούσε αίρεση, αν εφαρμοζόταν στο ανθρώπινο αβγό. Αν κάποτε καταργηθούν οι ανθρωπογενείς περιορισμοί των θρησκειών, τότε μόνο θα είναι δυνατόν να υλοποιηθεί αυτή η προσπάθεια. Αφότου κατορθώσαμε να εντάξουμε τη γυναίκα στην κατηγορία των πολυωογόνων θηλαστικών, η επισκευή των δύσμορφων αβγών δεν έχει καμία σημασία, αφού κάθε γονιμοποιημένη φουρνιά περιέχει φυσιολογικά αβγά –συνήθως τα περισσότερα– ακόμα κι όταν οι γεννήτορες είναι εξαιρετικά μειονεκτικοί.

Ο Charles Richet, που πήρε το βραβείο Νόμπελ ιατρικής, τονίζει ότι: «Μετά την εξάλειψη των κατώτερων φυλών, το επόμενο βήμα στον δρόμο της επιλογής είναι η εξάλειψη των ανωμάλων.».

Ακολουθώντας όμως τον δρόμο που χάραξε ο Richet, παρατηρούμε ότι η διαλογή των εμβρύων είναι λύση λιγότερο κακή από τη διαλογή των γεννημένων ατόμων, αλλά θέτει σοβαρά προβλήματα στους γονείς, τους γιατρούς και την κοινωνία. Ακόμα κι αν θα ήταν δυνατόν να διορθώσουμε πολλές ανωμαλίες, επισκευάζοντας τα έμβρυα και όχι εξαλείφοντάς τα, οι επεμβάσεις αυτές θα παρέμεναν σοβαρές για την ψυχολογία των ζευγαριών, αλλά και δαπανηρότατες. Ο ευγονισμός κατόρθωσε να εγκαταλείψει τα άτομα και να εστιάσει την προσοχή του στην εγκυμοσύνη, επειδή οι τεχνικές της προγεννητικής διάγνωσης ήταν διαθέσιμες ενώ το ανθρώπινο σώμα είχε κηρυχθεί μη διαθέσιμο, κι επειδή διεθνείς οργανισμοί άρχισαν να εγγυώνται νέους τρόπους προστασίας των ατόμων. Με τον ίδιο τρόπο εμφανίζονται νέες τεχνικές διεύρυνσης των γαμετών και του αβγού, σε μια περίοδο όπου δίνεται αξία στο έμβρυο από τις εκστρατείες των παραδοσιοκρατικών συλλόγων «προστασίας της ζωής», αλλά και από ένα ευρύτερο ρεύμα, που θα μπορούσαμε να το ονομάσουμε προοδευτικό. Η ιδεολογία που καταδικάζει τον ρατσισμό και τον σεξισμό, διακηρύσσει τα ίδια δικαιώματα για όλα τα άτομα που συνθέτουν την ανθρωπότητα και, ακόμα, αποφαίνεται υπέρ ορισμένων ειδικών δικαιωμάτων για τα ζώα, δεν είναι δυνατόν να αισθάνεται άνετα μπροστά στη σφαγή ανθρώπινων εμβρύων. Πάντως το μέλλον της προεμφυτικής διάγνωσης θα παιχτεί στο επίπεδο των παγκόσμιων κανόνων κι είναι απίθανο η απαίτηση ανταγωνισμού να υπερκεραστεί από τις ηθικές επιφυλάξεις, που εκφράζονται εδώ κι εκεί. Ό,τι δεν απαγορεύεται, παραμένει επιτρεπτό. Η κοντόφθαλμη ηθική δεν ξεπερνά τα ορατά τραύματα, που προκλήθηκαν σε φυσικά ή σε εν δυνάμει πρόσωπα και δεν αντιλαμβάνεται την επίπτωση των τεχνολογικών επιλογών στην αυριανή κοινωνία. Επομένως είναι άμεσα απαραίτητη η δημιουργία μίας νέας μακρόπνοης εναλλακτικής ηθικής, που από τη μια μεριά θα σέβεται τον άνθρωπο κι από την άλλη θα συναινεί στο άνοιγμα των οριζόντων της γνώσης.

Αναμφισβήτητα όμως, σε κάθε περίπτωση, εκείνο το σημείο που οφείλουν να προσέξουν οι άνθρωποι, για το δικό τους καλό, είναι οι γνώσεις που αποκτούν να τους οδηγούν στη ζωή και όχι στην καταδυνάστευση, στην καταπίεση και στην καταστροφή. Προσωπικά στέκομαι πάντα με το μέρος της γνώσης, της επιστήμης και της τεχνολογίας, αρκεί οι θεράποντες αυτών να λειτουργούν, να κινούνται και να μεγαλουργούν σεβόμενοι τα ανθρώπινα δικαιώματα, τη ζωή και τις στοιχειώδεις τουλάχιστον αρχές της ηθικής.

Συνεχίζεται...

Παραθέτω σχετικά με το θέμα ποιήματά μου:

ΝΕΟ ΞΕΚΙΝΗΜΑ

Άκου του απείρου την εύθραυστη σιγή

Κοίταξε τα ηχοχρώματα των άστρων,

όταν εκρήγνυνται

Ντύσου με την στολή

του διαστήματος

Πασπάλισέ την με τη χρυσόσκονη

των ονείρων σου

Κρύψε αδιαμαρτύρητα το χθες

στο πιο μυστικό συρτάρι