Πώς γίνεται κάποιος συγγραφέας; Μια αφορμή μπορεί να είναι η αθωότητά του ως παιδί και η τότε καλή προαίρεση ως χαρακτήρας. Συνήθως τότε, το περιβάλλον τον έβαλλε ολούθε. Αυτό συμβαίνει σε αρκετά μοναχοπαίδια που δεν έχουν μάθει να ανταπαντούν και απλώς κλείνονται. Ενδιαφέρων και σύγχρονος, ο Λύρας του βιβλίου και στη δεκαετία του '60 και στο 2010.
Αναπτύσσεται ο τουρισμός κι εμείς, στα μετεμφυλιακά φτωχά χρόνια της φορμάικας, θέλουμε να πάμε Ευρώπη να βγάλουμε χρήματα.
Βέβαια γι' αρκετούς νέους, ειδικά αν δυσκολεύονταν στις σπουδές εκεί ή λόγω αδυναμίας οικονομικής ή λόγω ιδιαιτερότητας ή μετά την άναρχη δημόσια εκπαίδευση (ως επί το πλείστον) στην Ελλάδα που ακύρωσε την προσωπική συγκρότησή τους (παλιομοδίτικο να αναφερόμαστε σε ηθική) υπάρχει και η επιλογή της εύρωστης οικονομικά και επαγγελματικά συντρόφου, Γερμανίδας, Γαλλίδας, Ολλανδέζας ή και Ελληνίδας μετανάστριας από παλιά. Γι' αυτό και τόσοι Nick the Greek και νέοι με διπλή εθνική ταυτότητα.
Εργάσθηκε ως γενικός μάνατζερ σε ξενοδοχείο των Four Seasons.
Ο χαρακτήρας αυτός, σαν κάβουρας γραπώθηκε για δεκαετίες στην Γερμανίδα. Ο διαισθητικός, της εποχής που μεγάλωσε Πανσέληνος, αν το γνωρίζει, έχει έμπνευση από τον Άνθρωπο χωρίς ιδιότητες (ή μάλλον χωρίς qualities, δηλαδή ποιότητες) του Robert Musil.
Έχει επίθετο παρεμφερές, γνωστού εφοπλιστή και μικρό όνομα παρεμφερές με το όνομα συνομήλικου και ομοτράπεζου της εφηβείας του Πανσέληνου, όπως μου ανέφεραν κοινές φίλες για το όνομα Νάσος.
Καταγραφή μιας εποχής και περιοχών της Αθήνας: Λυκαβηττός, Κέντρο Αθήνας, Εξάρχεια, Ευριπίδου, στοά Αρσάκη. Ο τσαγκάρης και το καφενείο στη στοά του Ολύμπια τόπος συνάντησης δικηγόρων, ο μπακάλης πιο κάτω, το υπόγειο με τους λουκουμάδες και το ζαχαροπλαστείο των αδελφών Τσίτα. Το Desiree, η Μασκοτίτσα, ο Μικές.
Ο Νάσος Λύρας, λοιπόν, τώρα που τον διώχνει σιγά σιγά η Ζίγκε, προσπαθεί να θυμηθεί τις λέξεις, ίσως και την αξία τους. Σταματώ στη μέση του δωματίου να θυμηθώ. (Με είχαν υποτιμήσει, είχα κοστούμι από τσελβόλ. Α, μάλιστα σημαίνει ρεγιόν.) Θα γράφει λέξεις, θα τις ψάχνει στα λεξικά, θα ρωτά τους γείτονες.
Θυμηθήκαμε τον Σολωμό, που τον σπούδασε ο άρχοντας στην Ιταλία κι όταν ήρθε νέος στην Ζάκυνθο αγόραζε μία μία τις ελληνικές λέξεις.
Μπαίνουμε στην ψυχοσύνθεση σιγά σιγά του Νάσου. Μας βοηθούν οι της γραφής αναλήψεις δηλαδή αποσπάσματα από παρελθόντα γεγονότα, διάλογοι προλήψεις (όπως μας έμαθε η αφηγηματολογία) δηλαδή τι θα συμβεί σε μεταγενέστερο χρόνο. Βλέπουμε –μας πετά ο συγγραφέας– και κομμάτια από τα γεγονότα του παρόντος του Λύρα.
Ένας συγγραφέας μπορεί να προβλέπει μέσω του κειμένου του μελλοντικά γεγονότα. Γενικώς εκφράζεται με τα κείμενα. Άλλοι πολύ, άλλοι λίγο. Άλλος αποφεύγει ευθύνες και προίκα δημοσιεύοντας την «κρυφή πόρτα».
Πάντως, το παρόν βιβλίο έχει έναν πλήρη χαρακτήρα στην ετερόφωτη πορεία του, στην απόρριψή του από τον χορηγό, αφού παρήλθε η ικανότητά του και η διάθεσή του, ίσως μια κατάθλιψη από εκεί όπου δεν υπήρξε έρωτας ή αγάπη. Μειώνεται η μνήμη, θα γυρίσει στην Αθήνα, θα ψάξει το νησί του, να εγκατασταθεί φτωχικά. Όμως οι λέξεις, οι έννοιες αυτών, ο λόγος έχει εκλείψει με δική του ευθύνη. Σίγουρα και πολιτικοκοινωνικές ευθύνες υπήρξαν στο φόντο, αλλά...
Πάντα ανοίγονταν κι άλλοι οδοί, που απέφυγε. Ευκαιρίες.
Ένα βιβλίο, ένας κόσμος, μια ζωή, μα και κατανόηση των χαρακτήρων.
Συμπέρασμα: Κάποιος με ιδιαιτερότητες, που γράφει αντί να εξηγεί, και που διεκδικεί, μπορεί να γίνει πολύ καλός συγγραφέας. Για πολλούς υπάρχει ελπίδα.
Επιμέλεια - διορθώσεις: Τζένη Κουκίδου
Η νουβέλα του Αλέξη Πανσέληνου Ξεχασμένες λέξεις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Μεταίχμιο
