Τι σας ώθησε να γράψετε αυτό το βιβλίο;
Δήμητρα Γεράση: Με ώθησε η ανάγκη να κατανοήσω όσα με ξεπερνούν όταν τα ζω. Η γραφή λειτουργεί σαν ένας τρόπος να επιβραδύνω τον κόσμο, να δω πιο καθαρά τις λεπτομέρειες που στην καθημερινότητα περνούν σχεδόν αθέατες ή να εκφράσω ένα συναίσθημα που ζητάει χώρο για να ειπωθεί. Με ώθησε φυσικά και η επιθυμία για επικοινωνία. Η γραφή είναι μια συνάντηση που δεν γνωρίζεις ποτέ πού θα οδηγήσει – μια μυστική συνομιλία με έναν άγνωστο αναγνώστη. Η σκέψη ότι κάποιος μπορεί να βρει στις λέξεις μου κάτι που τον αγγίζει, κάτι που τον αφορά, μου δίνει λόγο να συνεχίζω. Και ίσως, τελικά, γράφω γιατί χωρίς τη γραφή, κάτι μέσα μου μένει ανολοκλήρωτο. Είναι ο τρόπος μου να οργανώνω τον κόσμο, να τον αντέχω, αλλά και να τον επινοώ.
Πώς βιώνετε την εμπειρία της ανάγνωσης των έργων σας μετά από ένα χρονικό διάστημα, όταν αυτά έχουν τυπωθεί σε ένα βιβλίο και έχει περάσει καιρός από τη δημιουργία τους; Εξακολουθείτε να συμφωνείτε και να έχετε τον ίδιο ενθουσιασμό;
Δ.Γ.: Όταν ξανασυναντώ ένα κείμενο, που έχω γράψει, και έχει πλέον τυπωθεί μοιάζει λίγο με το να συναντώ μια παλιά εκδοχή του εαυτού μου. Το βλέπω με τρυφερότητα, αλλά και με μια απόσταση. Υπάρχουν σημεία που ακόμα με συγκινούν και μου θυμίζουν ακριβώς γιατί τα έγραψα, κι άλλα στα οποία θα επέστρεφα με διαφορετική ματιά αν τα έγραφα σήμερα. Ο ενθουσιασμός, όμως, δεν χάνεται· απλώς αλλάζει μορφή. Δεν είναι πια ο ενθουσιασμός της δημιουργίας, αλλά της διαπίστωσης ότι ένα κομμάτι δικό μου έχει βρει τη δική του αυτοτέλεια. Κάποιες φορές νιώθω υπερηφάνεια, άλλες στιγμές μια ελαφριά αμηχανία – και οι δύο αντιδράσεις είναι, νομίζω, υγιείς. Σημαίνουν ότι η γραφή μου εξελίσσεται.
Έχετε διαφωνήσει ποτέ με τον δημιουργικό εαυτό σας;
Δ.Γ.: Συχνά. Νομίζω πως η γραφή είναι γεμάτη μικρές εσωτερικές διαφωνίες: ανάμεσα σε αυτό που θέλω να πω και σε αυτό που τελικά αποκαλύπτεται, ανάμεσα στη λογική μου και στη φωνή της ιστορίας που ζητάει κάτι διαφορετικό. Υπάρχουν στιγμές που επιμένω σε μια κατεύθυνση και ο «δημιουργικός εαυτός» μου με τραβά σχεδόν από το χέρι προς μια άλλη, πιο αβέβαιη αλλά συνήθως πιο αληθινή. Αυτές οι διαφωνίες δεν είναι συγκρούσεις· είναι απαραίτητο μέρος της διαδικασίας. Είναι ο τρόπος με τον οποίο δοκιμάζω τα όρια, αναθεωρώ, επανατοποθετούμαι. Κι έτσι, παρά την αμηχανία που μπορεί να φέρνουν, στο τέλος τις εμπιστεύομαι. Είναι σημάδι ότι δεν γράφω μηχανικά, αλλά ότι παραμένω ανοιχτή, σε εγρήγορση, έτοιμη να αφήσω την ιστορία να μου μάθει κάτι καινούργιο.
Υπάρχει κάποιο έργο που να το ξεχωρίζετε και γιατί;
Δ.Γ.: Είμαι βιβλιοφάγος από πολύ μικρή. Διαβάζω τα πάντα. Λατρεύω τους κλασικούς συγγραφείς, οι φίλοι μου με κοροϊδεύουν για την αγάπη μου στον Ντοστογιέφσκι και τη Τζέιν Όστιν, αλλά αγαπώ και σύγχρονους συγγραφείς, όπως τον Καζούο Ισιγκούρο, τον Σαλμάν Ρουσντί κι έχω μεγαλώσει με τον Ιούλιο Βερν, την Άλκη Ζέη και την Πηνελόπη Δέλτα. Η λογοτεχνία του φανταστικού πάντα με ελκύει, όμως διαβάζω πολύ και βιβλία σύγχρονης ιστορίας. Αν έπρεπε πάντως να ξεχωρίσω ένα έργο, θα διάλεγα το «Μοναστήρι της Πάρμας» του Σταντάλ, το πιο αγαπημένο μου εφηβικό ανάγνωσμα, μάλλον γιατί παραμένω αθεράπευτα ρομαντική.
Υπάρχουν στιγμές που σας πυροδοτούν βάζοντάς σας σε δημιουργική κίνηση;
Δ.Γ.: Ναι, και συνήθως εμφανίζονται απροσδόκητα. Μπορεί να είναι μια φράση που άκουσα τυχαία, ένα βλέμμα στον δρόμο, μια λεπτομέρεια σε μια εικόνα ή μια ξαφνική συνειδητοποίηση που διαρκεί μόνο λίγα δευτερόλεπτα. Δεν χρειάζεται να είναι κάτι μεγάλο· πολλές φορές μια μικρή, σχεδόν ασήμαντη στιγμή λειτουργεί σαν σπίθα. Αυτό που με ενδιαφέρει δεν είναι τόσο το γεγονός καθαυτό, αλλά το συναίσθημα που αφήνει πίσω του – μια απορία, μια αδιόρατη θλίψη ή μια αίσθηση ομορφιάς. Αυτές οι στιγμές με κάνουν να θέλω να τις ακολουθήσω, να δω πού οδηγούν. Και συχνά, χωρίς να το επιδιώκω, αυτές οι μικρές πυροδοτήσεις γίνονται ο σπόρος μιας ιστορίας. Δεν τις κυνηγάω, αλλά τις αναγνωρίζω όταν έρχονται. Είναι ο τρόπος με τον οποίο η καθημερινότητα μου υπενθυμίζει ότι η φαντασία μπορεί να ξεκινήσει από το πιο απλό, αρκεί να της αφήσω χώρο.
Κι αντίστοιχα, υπάρχουν στιγμές για τις οποίες δεν θα γράφατε ποτέ τίποτα;
Δ.Γ.: Ναι, υπάρχουν. Κάποια γεγονότα ή εμπειρίες είναι τόσο προσωπικά, τόσο εύθραυστα ή τόσο «ακατέργαστα», που νιώθω πως η γραφή δεν θα τα σεβόταν ακόμα – ή πως εγώ δεν θα ήμουν έτοιμη να τα αγγίξω με τον τρόπο που τους αξίζει. Και επίσης υπάρχουν καταστάσεις που παραμένουν ανεξερεύνητες μέσα μου. Δεν θα έγραφα γι' αυτές μέχρι να μπορώ να τις δω καθαρά, χωρίς να τις εκμεταλλεύομαι ούτε να τις εξωραΐζω. Η γραφή απαιτεί κάποια απόσταση κι εγώ προσπαθώ να τη σέβομαι.
Αν θα έπρεπε να περιγράψετε το εν λόγω πόνημα με μία μόνο λέξη, ποια θα ήταν αυτή;
Δ.Γ.: Συνάντηση. Γιατί κάθε διήγημα είναι μια συνάντηση – με έναν άνθρωπο, μια στιγμή, μια μνήμη, μια δυνατότητα, ένα όνειρο. Και ταυτόχρονα μια συνάντηση του αναγνώστη με τον εαυτό του, μέσα από τις ιστορίες που ανοίγονται μπροστά του.
Αν το βιβλίο σας ήταν/γινόταν ένα κανονικό ταξίδι κάπου στον κόσμο, πού θα πηγαίναμε και πόσες μέρες θα κρατούσε;
Δ.Γ.: Θα ήταν ένα ταξίδι σε μια πόλη που μοιάζει γνώριμη, αλλά κουβαλάει μια ανεπαίσθητη αλλόκοτη ενέργεια, ένα μέρος όπου το πραγματικό και το φανταστικό συνυπάρχουν χωρίς να διεκδικούν ξεχωριστή ταυτότητα. Θα μπορούσε να είναι μια παραθαλάσσια ευρωπαϊκή πόλη τον χειμώνα, με στενά δρομάκια, ήσυχα καφέ, υγρασία στα πεζοδρόμια και εκείνη τη μελαγχολική φωτεινότητα που κάνει τις λεπτομέρειες να λάμπουν περισσότερο απ' όσο περιμένεις.
Και θα διαρκούσε τέσσερις μέρες. Όσο χρειάζεται για να αισθανθεί κανείς ότι κάτι μετακινήθηκε μέσα του, ότι γνώρισε ανθρώπους που μοιάζουν οικείοι και ταυτόχρονα λίγο μυθικοί· όσο χρειάζεται για να αφήσει ένα ίχνος, όχι τόσο ισχυρό ώστε να εξαντλήσει το τοπίο, αλλά αρκετό ώστε να σε κάνει να αναρωτηθείς τι άλλο μπορεί να κρύβει αν επιστρέψεις.
Ποια είναι η γνώμη σας για τη σύγχρονη βιβλιοπαραγωγή στη χώρα μας σε σχέση με την λογοτεχνία; Έχετε αγαπημένους Έλληνες συγγραφείς;
Δ.Γ.: Η σύγχρονη βιβλιοπαραγωγή στην Ελλάδα είναι εντυπωσιακά πλούσια, αλλά συχνά και κάπως χαοτική. Εκδίδονται πάρα πολλά βιβλία, σε σημείο που είναι δύσκολο ακόμα και για τον προσεκτικό αναγνώστη να ξεχωρίσει τις φωνές που πραγματικά έχουν κάτι ουσιαστικό να πουν. Από τη μια αυτό είναι θετικό, γιατί δείχνει ζωντάνια, δημιουργικότητα και ποικιλία. Από την άλλη, η υπερπαραγωγή, κάποιες φορές, πνίγει περισσότερο ήσυχες, τολμηρές ή ιδιόμορφες φωνές που χρειάζονται χώρο και χρόνο για να αναδειχθούν. Πιστεύω ότι αυτό που χρειάζεται δεν είναι λιγότερα βιβλία, αλλά περισσότερη επιμέλεια, πιο στοχευμένη κριτική και μεγαλύτερη διάθεση να στηριχθούν έργα που δεν ακολουθούν απαραίτητα τις τάσεις της αγοράς. Η λογοτεχνία θέλει αναπνοή και θέλει αναγνώστες που να της δίνουν αυτή την αναπνοή.
Όσο για αγαπημένους Έλληνες συγγραφείς, νιώθω ότι κάθε εποχή της ζωής μου με οδηγεί σε άλλες φωνές. Πάντα όμως έχω μια αδυναμία στους κλασικούς Έλληνες συγγραφείς, αγαπώ τα διηγήματα του Βιζυηνού και του Παπαδιαμάντη, τον Καραγάτση, τον Τερζάκη και τον Βενέζη.
Αυτά είπε η Δήμητρα Γεράση, σε μια μικρή συνέντευξη μεγάλων βιβλιοταξιδιών, για –και με αφορμή– το βιβλίο της Η πρώτη συνάντηση που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Βακχικόν.
Πρόκειται για συλλογή με διηγήματα που αμφιταλαντεύονται ανάμεσα στον ρεαλισμό και τη φαντασία, διαθέτοντας και από τα δύο, σε ένα μαγικό κράμα. Κι εντάξει, μπορεί να έχετε ξανασυναντήσει αγάλματα που εκπληρώνουν ευχές ή χριστουγεννιάτικα στολίδια να επεμβαίνουν στη ζωή κάποιου, όπως και για μαγικά δαχτυλίδια ίσως να έχετε ακούσει, όμως έχετε δει μονόκερο, γοργόνα ή χόμπιτ;
Σε αυτό το βιβλίο «βλέπεις» πολλά, όπως νύμφες και τζίνια, μαγεύεσαι από τη βιβλιοθήκη των αδάνειστων βιβλίων –ειδικά αν είσαι φιλαναγνώστης– και από τους ενοίκους της κ.ο.κ. όμως πάντα «ζεις» τη μαγεία. Λίγο είναι αυτό; Ήρωες με προβλήματα όπως τα δικά μας βιώνουν το διαφορετικό, το εξωπραγματικό, το απίθανο...
Και ξέρετε και κάτι ακόμα; Παρόλο που οι γιορτινές χριστουγεννιάτικες ημέρες μάς τραβάνε προς κάτι τέτοιες ιστορίες, το βιβλίο αυτό είναι επίσης κατάλληλο και για τις ζεστές καλοκαιρινές μέρες [το λέω επειδή δεν του φαίνεται] καθώς πολλές από τις αφηγήσεις του συμβαίνουν τότε.
Η συλλογή χαρακτηρίζεται ως young adult ανάγνωσμα όμως, προσωπικά, αν και απέχω πάρα πολύ από αυτή την ηλικιακή ομάδα, πέρασα πολύ όμορφα μαζί του ενώ με έκανε να αναμένω περισσότερα από τη συγγραφέα του ανυπομονώντας για το επόμενο πόνημά της.
Διεκδικήστε το!
Το koukidaki.gr προσφέρει τρία [3] αντίτυπα του βιβλίου σε ισάριθμους τυχερούς αναγνώστες – ένα βιβλίο έκαστος. Συμμετοχή στην κλήρωση, που θα γίνει μετά τις 15 Φεβρουαρίου 2026, σημαίνει αποδοχή των όρων, οπότε διαβάστε τους όρους και κατόπιν κλικάρετε εδώ και συμπληρώστε τη φόρμα επιλέγοντας τον συγκεκριμένο τίτλο από τη λίστα. Τα βιβλία είναι έντυπα και θα αποσταλούν/παραδοθούν από το koukidaki. Αυτή η δωροθεσία είναι παγκόσμια!
