Εγγραφή στο newsletter για να μη χάνετε τίποτα! *** Φωνή τέχνης: Έχουμε πρωτιές! *** Δωρεάν διπλές προσκλήσεις! *** Κατεβάστε ΔΩΡΕΑΝ e-books ή διαβάστε λογοτεχνικά κείμενα σε πρώτη δημοσίευση ΕΔΩ! *** Αν σας αρέσει το θέατρο –παρακολουθείτε όλα τα είδη– ή έχετε άποψη για μουσικά άλμπουμ ή για ταινίες ή διαβάζετε λογοτεχνικά έργα κτλ. και επιθυμείτε να μοιράζεστε τις εντυπώσεις σας μαζί μας, επικοινωνήστε με το koukidaki. Αρθρογράφοι, κριτικογράφοι, άνθρωποι με ανάλογη κουλτούρα ζητούνται! *** Δείτε τις ημερομηνίες των προγραμματισμένων κληρώσεων στη σελίδα των όρων.
ΚΕΡΔΙΣΤΕ ΒΙΒΛΙΑ ακολουθώντας τους συνδέσμους. Μυθoπλασίες: Υπόσχεση * Οι Μαζαράκηδες, Ιουλιανός ο Παραβάτης, Τα πέντε φαντάσματα * Το αίμα είναι για να χύνεται * Έξι τίτλοι πεζογραφίας των εκδόσεων Ελκυστής * Το χάλκινο νησί: Η δημιουργία των ανθρωποειδών * Labirinto * Επτά τίτλοι από τις εκδόσεις Ελκυστής * Το παιχνίδι της νύχτας: Η αφύπνιση των θρύλων * Το αγόρι ** Διηγήματα: Η ενδεκάτη εντολή * Για όλα φταις εσύ * Η Κιμ ξέρει και άλλες ιστορίες * Στην πιο όμορφη χώρα του κόσμου * Στιγμές ζωής ** Ποίηση: 62 ποιήματα * Ανατέλλουσα ψυχή * Ονειρεύτηκα τη Διοτίμα και άλλα εφήμερα ειδύλλια * Τριθέκτη Ώρα *** Μουσικό άλμπουμ: The 12 Kalikatzari of Christmas *** Δοκίμιο: Εν αρχή ην ο λόγος

Άγιος Νεόπλουτος

Διάλογος με τον Πεσσόα
Απέναντι στο βιβλίο της ανησυχίας

Γιάννη Σμίχελη

Πίνακας Θανάση Λάλα

Μπορεί να ήρθε ξαφνικά όλη η αλήθεια με μιας, ολόκληρα ολάκερη και να τρόμαξα. Τόσο τεράστια, απλή και εναρμονισμένη με την πραγματική φύση του είναι και με συγκλόνισε συθέμελα. Σαν να ήταν ένα αόρατο ρεύμα με μια απίστευτη ώθηση, που μ' έστειλε ταυτόχρονα από το τώρα στο πριν και μετά, μες στο σπίτι του Κορυδαλλού, η προσωποποίηση του πόνου, η θεία μου η Ελένη και το ανομολόγητο ενοχικό μυστικό του Μάνου σε συνάντηση κορύφωσης της ύπαρξής μου, σαν να μου έδιναν μια άγνωστη συσκευή της ψυχής, αόρατης κι άυλης, που να με καθοδηγεί πέρα από την επιφάνεια και πίσω από την συνείδηση σ' ένα σύμπαν υπαρκτό αλλά που το παράλογο, ασυνείδητο, απόκρυφο, μυστηριακό δεν αρκούν να το περιγράψουν κι εγώ να συναντώ ακριβώς αυτή την αλήθεια στο ίδρυμα όπου τώρα εργάζομαι και φροντίζω ανθρώπους με αναπηρίες, εξαιτίας της σκλήρυνσης κατά πλάκας, εγκεφαλικού ή ατυχήματος. Πόνος ανθρώπινος, καθαρός πόνος, αυθεντική οδύνη, άλγος δίχως τέλος, άνευ παρηγοριάς, απλά μεγάλες μπουκιές που κατεβαίνουν με το σάλιο και τις καταπίνω δίχως να χωνεύονται, μήτε ν' αποβάλλονται, ούτε να γίνονται εμετός αλλά να συγκεντρώνονται με τρόπο εκστασιακό, για να μου περιγράψουν το μεγαλείο του ανθρώπου. Και σε όλα αυτά να στέκει ο Ρουκούνης, με τα μαύρα ρούχα του, και να μου γελά με μια απίστευτη παλικαριά, γλυκύτητα και καθαρό βλέμμα που με πείθει να τον ακολουθήσω μέχρι τέλους. Σαν να είναι η Frida Kahlo, ασθενής της πολιομυελίτιδας, ένα κεντρικό πρόσωπο σε μια πολύ προσωπική μου ιστορία που ακόμη δεν γνωρίζω και οφείλω, επιθυμώ, ωθούμαι ν' ακολουθήσω, εξερευνήσω, αναζητήσω ώστε να φτάσω σε μια άγνωστη πληρότητα που μόνο με θρησκευτικότητα και αφοσίωση είναι δυνατό να επιτευχθεί. Όταν δεν βγαίνει λέξη και όλα μοιάζουν ένας λασπώδες πολτός και δεν γίνονται καν μούστος αλλά ούτε και χαρμάνι για χτίσιμο, παραμένουν κάτι συγκεχυμένο, αόριστο και άμορφο, τότε ο πόνος με κατακλύζει, γίνεται ένα χάος άλγος, δίχως λόγο, δεν επιδέχεται απάντηση, καμία δεν ταιριάζει, μήτε η σιωπή, ακόμα και η σίγηση της εσώτερης φωνής δεν φτάνει, το ότι ο ασύρματος δεν ανταποκρίνεται δεν περιγράφεται με την απελπισία, ένα αλγεινό χάος, δεν μπορεί η ζητιανιά να το απαλύνει, η τρέλα όσο θηριώδη κι αν γίνεται, αυτό στέκει μπρος της ατάραχο, αμετακίνητο, αμετάπειστο. Τρέχουν τα μάτια δάκρυα και όλες οι αφορμές του κόσμου, του αδικημένου, του βάναυσου, του μοιραίου, του γαμημένου ντουνιά, δεν φτάνουν. Είναι δικαιολογίες αλλά το δικό του δικαίωμα το αντλεί από το άπειρο και μόνο η φύση μπορεί να το τιθασεύσει, αλλά η άγνωστη κατάστασή της, η ανεξερεύνητη διάστασή της, η ανύπαρκτη υπόσταση, που θα γίνει υπαρκτή μόλις συλληφθεί από την ίδια την αυθυπαρξία της. Καμία τεχνητή νοημοσύνη δεν μπορεί να αντιμετωπίσει αυτή την οδύνη, γιατί είναι η έκφραση του άγνωστου είναι μας στο άγνωστο σύμπαν και είμαστε ακόμη το νεογέννητο που μπουσουλάει στο ανοίκειο αφού πια ο προστατευτικός μανδύας του σκοταδιού της μήτρας έχει εξαφανιστεί.

Ξυπνάω το πρωί και χασμουριέμαι όπως ένας ροφός που καθώς ανοίγει το στόμα του να τινάξει πάνω απ' το κορμί του τον βαθύ ύπνο, μαύρα πουλιά πετάγονται κι εξαφανίζονται στο σκοτάδι του διαστήματος. Μένει μια άρπα κι ένα φλάουτο χωρίς οργανοπαίκτη στη σιωπή να περιμένει το κοτσύφι, το ένα και μοναδικό, το πιο γενναίο και με δυνατή φαντασία το άπειρο να διασχίσει την αρμονία στην τωρινή στιγμή, ν' αφουγκραστεί και να πετύχει την επιστροφή με τη μελωδία της στο σώμα του. Κάθε βάρδια, στο κάθε ίδρυμα με ανίατες ασθένειες, είναι μια ευθύνη δίχως υπεκφυγές και στο ταπεινό φως της αντοχής. Τα δέντρα έχουν το νόημα των πονεμένων ανθρώπων και τα κοράλλια φυτρώνουν στην υγρασία της απελπισίας σαν νησίδες υπόγειας απαντοχής στον βυθό του ωκεανού, του πιο σκοτεινού και ατόφια άγριου. Τα μηνύματα των παιδιών δεν έχουν λόγια και οι γκριμάτσες τους ακατανόητα σημάδια του ίδιου του κενού. Το άδειο μπορεί και επικοινωνεί με το γεμάτο με την ελκτική δύναμή του να αφοπλίζει τις αιχμές των σαγονιών που δεν ανήκουν σε καρχαρίες, αλλά στο απύθμενο του πόνου. Η λογική, αυτή η τίμια εργάτρια, πλένει τα πατώματα των διαδρομών του λαβυρίνθου των φοβιών, μα τα στίγματα από το ανεξήγητο ρίζωμα των τελευταίων μόνο με την τέχνη τιθασεύονται και εκφράζονται. Όμως, για ποιο τύπο αυτού του είδους της δημιουργίας μιλάμε όταν το ανέφικτο με την αοριστία του φωλιάζει στα κύτταρα των πράξεων, υπονοούμενων με τρόπο υπονομευτικό; Τα πανωφόρια της εξάντλησης έχουν μορφές ραγισμένων χειλιών, θολών ματιών, με συσπάσεις των ινών τους στον αγκυλωμένο ρυθμό των ανούσιων αποτινάξεων. Έχουν μια ωχρή λάμψη ενός εξαντλημένου φωτισμού των στοών της απομόνωσης. Ποια τέχνη εννοούμε λοιπόν; Δεν έχει νόημα να παρηγορεί αφού δεν στοχεύει στη θεραπεία σωμάτων παρότι θα μπορούσε εφόσον κι αν, αλλά η αναλγησία της μοίρας, η κυνικότητα της ατυχίας, το ασυγχώρητο λάθος, η άσπλαχνη συνήθεια, η ύπουλη ευάλωτη φύση έχουν ανεξίτηλα ορίσει έναν δρόμο σ' ένα παράλληλο σύμπαν που είναι δίπλα μας, μέσα μας, όμως απίστευτα άγνωστο και τρομακτικό ώστε να μην ξέρουμε αν είναι άγονο ή παραγωγικό και γι' αυτό φαντάζει τόσο απόμακρο, ακριβώς λόγω της απώθησης που προκαλεί η φρίκη μας.

Από ένα σημείο και μετά αντιλήφθηκα την καρμική μου σχέση με ανθρώπους που κουβαλούν το σημάδι της αυτοκαταστροφής. Όλοι έχουμε την πτυχή της φθοράς μέσα μας, αλλά κάποιοι έχουν στίγμα που υποδηλώνει την έφεση στην μοιραία κίνηση της εξαΰλωσης ή του αυτοτραυματισμού. Λες και έχουν διαβεί το σύνορο ζωής θανάτου, πριν συμβεί ο δεύτερος, πολύ πριν, αλλά δίχως να είναι φανερή η αιτία που προξένησε μια τέτοια ροπή. Η σάλα ενός εστιατορίου, και δη λαϊκού, ώστε ο καθένας να νιώθει σαν την κουζίνα του σπιτιού του που τρώει παρέα με αγνώστους επισκέπτες αλλά τόσο οικείους στον ψυχισμό του σε βαθμό που να μπορεί να εκφράζεται ανεπιτήδευτα και να εκδηλώνει και τα πιο μύχια της προσωπικότητάς του, ήταν η θεατρική σκηνή όπου κάποιοι ηθοποιοί έμεναν ή επέστρεφαν σ' αυτήν σαν να είναι σταθερά μέρη της, η ζωντανή της προέκταση στον κοινωνικό της περίγυρο. Οι περισσότεροι από αυτούς είχαν αυτή την κλίση στον θάνατο. Το κύριο χαρακτηριστικό τους ήταν ότι εξέπεμπαν μια ακτινοβολία σώματος που δεν αφορούσε τα εγκόσμια αν και φυσική. Έτσι, λοιπόν, η πιο μεγάλη αξία για μένα σ' εκείνο το παραδοσιακό μαγειρείο της οικογένειάς μου έγκειται ακριβώς στο ανεξίτηλο των επιδράσεων αυτών των ανθρώπων που συνάντησα. Καθοριστικά συνέλαβαν να συνειδητοποιήσω πως φέρω το ίδιο σημάδι, μόνο που ακόμα διαθέτω αρκετά όπλα και μεθόδους ώστε ν' ακροβατώ στο σύνορο της ζωής και του θανάτου με τρόπο δημιουργικό για να ξεδιπλώνω μια ποίηση που να ανοίγει πάντα δρόμους και προς τις δυο κατευθύνσεις, που είναι όμως δύσκολα εντοπίσιμες. Η σκόνη, η αδιαφορία, η λάσπη, τα ξερά φύλλα, η εγκατάλειψη, η λήθη έχουν σχηματίσει το αόρατο πέπλο της παραλλαγής τους σ' ένα χαμένο τοπίο. Για να τους περιγράψω χρειάζομαι τη φαντασία της αναπνοής μου στην αχρονία. Μπορώ να στέκομαι και με διεισδυτικότητα διαίσθησης τους ανακαλύπτω και εξερευνώ δίχως προϋποθέσεις, με μόνο προαπαιτούμενο τη χρήση λέξεων άνευ της πάγιας σύνταξης προτάσεων δοκιμασμένων και καθιερωμένων. Γνωρίζω πως είμαι ασύμβατος, όχι από εκκεντρικότητα αλλά ακριβώς εξαιτίας αυτής της ώθησης του σώματός μου να κινείται στο περιθώριο της ζωής, στο κατώφλι του θανάτου με τρόπο νοηματοδοτικό για την δίκη μου ύπαρξη. Όσο μπορώ και τραβώ προς αυτή την κατεύθυνση θα ζω. Όταν γράφω βρίσκομαι σε μια εσωτερική πληρότητα, κατά την οποία, οι αντιθέσεις και αντιφάσεις, όλα τα δίπολα υπερβαίνονται σε μια διάσταση παντελώς πρωτόγνωρη. Δεν με σκάβω, μήτε μεγεθύνω, ούτε ερμηνεύω, με βιώνω βιωματικά, ζω μέσα στη ζωή μου ζώντας, ταυτίζομαι με την ταυτότητα της ταυτότητάς μου, είμαι ολόκληρος στο όλον μου και περιλαμβάνονται όλα των όλων με την ιδιότητα όλο και νέες άγνωστες ολότητες να δημιουργούνται. Δημιουργώ δημιουργώντας μες στη δημιουργία μου και είμαι ο εαυτός του εαυτού μου αιώνια, δίχως να νιώθω αλλοτρίωση, ούτε καν απόσταση, δεν τον παρατηρώ από έξω και δεν έχω καμία τάση φυγής.

Σχίζεται το σώμα μου μα δεν διχάζεται, σκίσιμο δίχως αμφισημία, μια βαθιά βαθύτερη σχισμή χωρίς αντίφαση. Άνευ ψαλιδιού, όπως και δίχως χρήση μαχαιριού, κι όμως κόβομαι, μα δεν επέρχεται διαμελισμός, μια συνεχή κοπή μα ο τεμαχισμός δεν υφίσταται, σαν να είμαι μια ενιαία κοπή με τα κομμένα στην ενότητα που δεν κομματιάζεται. Δεν μιλάω για αυτοκλωνοποίηση, απλά με κόβει ο ίδιος μου ο εαυτός και γίνομαι ξανά ολόκληρος αλλά διαφορετικά και όμοια αλλιώς. Διότι πολύ απλά σε κάθε κόψιμό μου υπεισέρχονται οι χωροχρονικές διαστάσεις στην συγκεκριμένη στιγμή και σε γόνιμη επαφή με το άπειρο σκοτεινό είναι μου γεννούν ένα νέο πλάσμα που είναι αυτόνομο αλλά με φέρει, δεν μου ανήκει μα είναι ο εαυτός μου. Τι πίκρα η αγωνία για ένα λάθος και την τρίχα του άλλου να πειράξω μια βαθιά θλίψη, ακριβώς γιατί μ' έχουν πονέσει τόσο πολύ που συμπάσχω σ' όποιον κινδυνεύει από την ορμή, τον παραλογισμό, το ακαταλόγιστό μου, το επικίνδυνο παράλογό μου. Τόση ενοχή, Θεέ μου, πριν καν να γεννηθώ και μια συνεχή διακύμανση στα ύψη και βάθη ενός τίποτα, κυριολεκτικά ενός nichts, που με συνθλίβει, τσακίζει, μα δεν μπορεί να με καταστρέψει. Σαν να είμαι από ανθεκτικό υλικό διείσδυσης σε όλα τα επικηρυγμένα της συνείδησης και τα διαπερνώ βιωματικά με στόχο ένα προς ένα. Αυτό το ένα του ενός, το μοναδικό ένα του ενός, το πιο ατόφιο και απαράμιλλο ένα πάντα του αποκλειστικά ενός, για να φτάσει κι όχι απλά καταλήξει στο όλον, το συνολικό και καθολικό όλον της ολότητας, της πληρέστερης ενιαίας και πλουσιότερης καθολικότητας, ώστε ακόμα και το τίποτα, το κενό, το άδειο και το ανύπαρκτο να είναι εντός της. Ακριβώς αυτό προσπάθησε ο στενός μου κύκλος να περιορίσει, κι όταν δεν μπορούσε να συλλάβει την σημασία του επιτέθηκε ν' αφανίσει, να σκοτώσει, ύπουλα, πισώπλατα, γιατί όποτε του φαινόταν χρήσιμο για τα χαμερπή του συμφέροντα κι επιδιώξεις το εκμεταλλευόταν, μα δεν μπορούσε να το σεβαστεί, γιατί το χωράφι, το μαγαζί, η καρέκλα, το σπίτι, το αυτοκίνητο είναι κομμάτια αποκομμένα από την πραγματικότητα στην νοοτροπία του, το ιδιωτικό οριζόταν ως η μόνη αντικειμενικότητά του, το τομάρι του ως η απόλυτη υποκειμενικότητα και οι αισθήσεις απλά αδιαφορούσαν σε βαθμό αυτοπεριορισμού για κάθε τι κοινωνικό εκτός από μια αυτοφυλάκιση για εξασφάλιση της ασφαλισμένης ασφαλείας, ακριβώς όπως μόνο ο αδελφός μου τόσο ψευδαισθησιακά, μάταια και ρομαντικά μού ξεδίπλωνε στους καυγάδες μας, τόσο καταθλιπτικά αυτοκαταστροφικά και σε έξαρση της ιδεοληψίας του ματαιοπονώντας να χτίσει το οχυρό τού πιο οχυρωμένου, άτρωτου οικογενειακού εγώ και το οποίο γέμιζε αναπόφευκτα με καρκινώματα. Όταν το σώμα δεν ταυτίζεται με το όλον του αλλά μόνο με το συμφέρον που η εγωιστική πρόθεσή του, ούτε καν η εγωσυνείδησή του, το ορίζει ως τέτοιο, τότε η φύση του εξοργίζεται και γεννά ως αμυντικός μηχανισμός στην απαξίωση της ουσίας της τους κακοήθεις όγκους γιατί οι καλοήθεις όταν προκύπτουν σημαίνει πως η άμυνα είναι αυτοπροστασία και το πνεύμα της ελευθερίας συγκεντρώνει τα εν δυνάμει τοξικά επικίνδυνα στοιχεία σε μια ουδέτερη κατάσταση, αλλά όταν η αυτοσκλαβιά επιβάλλεται τότε ο ανελεύθερος οργανισμός παράγει ασυναίσθητα όλα τα καρκινώματα που θα λυτρώσουν το είναι του από την αλλοτριωμένη, διαστρεβλωμένη αυτοαντίληψη. Ο αδελφός μου φανταζόταν πως μπορούσε να κτίσει το κάστρο της ταπεινής εγωιστικής μονάδας του με τρόπο απόρθητο νομίζοντας πως έτσι θα ζει αιώνια. Όμως η μονάδα είναι η μικρότητα του ενός του συνόλου και το είναι βρίσκεται στο ενιαίο ένα σύνολο της καθολικότητας, γι' αυτό η μονάδα για να επιβιώσει δεν μπορεί να είναι τμήμα, μέρος, όργανο, κομμάτι, μέλος, αλλά πρώτα από όλα ταύτιση με τον εσωτερικό εαυτό της που φέρει το ολόκληρο του όλου των όλων για να μπορεί να διαμελίζεται παραμένοντας ενιαία. Την εγωπαθητική ιδεολογία του αδελφού μου είχε αυτή η μικρή μας πόλη, αν και ένας μέτριος πολίτης της, ακριβώς για τον λόγο αυτό την αντιπροσωπεύει ως αυτό που θα έλεγε ο Max Weber ιδεοτυπικά – τόσο ευλαβικά δοσμένος στην μίζερη νοοτροπίας της είναι. Όμως, ενώ δήθεν όλοι αυτοί νοιάζονται για τις οικογένειές τους και τα παιδάκια τους, λιβανίζοντας τα με το τροπάριο της υψίστης αξίας των οφελών της φαμίλιας, καταστρέφουν την πόλη τους, τη φύσης της, στο όνομα του άμεσου κέρδους και μόνο φυσική πια δεν είναι μια έστω τόσο μικρή πόλη, γιατί στον καπιταλισμό, κυρίως δε σε γενικευμένη κρίση του, η τάση του είναι να συγκεντρώνουν με παντοίους πολεμικούς και καταστροφικούς τρόπους τον πλούτο οι πιο πετυχημένοι, δηλαδή κυνικοί, ανάλγητοι και μαφιόζικοι τζογαδόροι. Κεφαλαιοκρατία σημαίνει ανάλγητος φιλελευθερισμός, στημένο παιχνίδι επενδύσεων σε ανώνυμες αξίες σκλαβοποίησης.

Τα αυτοάνοσα επίσης είναι μια ψυχοπαθολογική διαδικασία αυτοκαταστροφής ακριβώς γιατί ο ασθενής συνειδητά και ασυνείδητα δεν έχει λάβει υπόψιν του τον ίδιο τον σωματικό εαυτό και τον έχει εγκλωβίσει σε μια ανούσια κατάσταση έτσι ώστε η δίκη του ουσία να απαξιώνεται και να μην βρίσκει άλλη διέξοδο πέρα από τον αυτοτραυματισμό ως υγιή αντίδραση προς ένα σώμα που δεν αναπτύσσεται και γι' αυτό δεν βρίσκει λόγο ύπαρξης στη ζωή. Σε αυτή τη μορφή των ασθενειών ενεργοποιείται το ανοσοποιητικό ενάντια στον οργανισμό που ανήκει γιατί τον αντιμετωπίζει ως ξένο. Είναι κάτι σαν αυτοαλλοτρίωση. Φαίνεται σαν οι φύλακες μιας πόλης, που εγγυώνται την ασφάλεια και ειρηνική ζωή στο εσωτερικό της, να επιτίθενται εκτός από τους εγκληματίες και παραβάτες στους ίδιους τους νόμιμους πολίτες που προστατεύουν. Ομοιάζει με πραξικόπημα. Ο αμυντικός μηχανισμός της πολιτείας, στρατός, αστυνομία, σώματα ασφαλείας επιτίθονται στην ίδια αξιολογώντας την ως εχθρική. Ο σύγχρονος αστικοφιλελεύθερος τρόπος ζωής δεν προσφέρει υγιείς συνθήκες για την ανάπτυξη ενός σφριγηλού σώματος αφού όλα είναι μολυσμένα –νερό, αέρας, έδαφος– και κατά συνέπεια η κοινωνία και η ψυχή. Κι ας καμώνεται ο δυτικός πολιτισμός πως κοιτίδα του είναι η αρχαία Ελλάδα και το ρητό «νους υγιής εν σώματι υγιεί» το κοινά αποδεκτό μότο του. Μπούρδες. Ο σύγχρονος δυτικός ψευδοπολίτης δεν είναι παρά ένας ιδιώτης, δηλαδή ένα απολίτικο ον –και άρα ηλίθιο– κι ας αυτοθαυμάζεται στον διαστρεβλωμένο καθρέπτη της αστικής δημοκοπικής ψευδοδημοκρατίας του. Όσο ο αστικός καπιταλισμός εξελίσσεται τόσο και ο κίνδυνος αυτοκαταστροφής του ανθρώπινου είδους αυξάνεται, αφού οι δύο Παγκόσμιοι Πόλεμοι δεν αρκούσαν για να βάλουμε μυαλό· τουναντίον, ανακαλύφθηκε η ατομική βόμβα, που εξελίχθηκε σε πυρηνικά όπλα και πια παίζουμε με τηλεχειρισμό εξ αποστάσεως τον θάνατό μας έτσι ώστε να τρέφουμε το εγωπαθές εγώ μας και να μην αντιλαμβανόμαστε εγκαίρως τις συνέπειες των σχεδίων και επιδιώξεών μας.

Μία καθοριστική πλευρά της μικροαστικής και αστικής νοοτροπίας αφορά τον γρήγορο και ασφαλή πλουτισμό με τον ελάχιστο κόπο. Και αυτή είναι η κυριότερη πηγή της παθογένειας που αντανακλά και την παρακμή του ευρωπαϊκού καπιταλισμού, ο οποίος από το εβδομήντα και μετά, εντός της σημερινής Ευρωπαϊκής Ένωσης, στρέφει τις επενδύσεις του στις υπηρεσίες ώστε οι χώρες-μέλη της να υπόκεινται σε διαδικασία αποβιομηχάνισης και συρρίκνωσης της αγροτικής παραγωγής. Το κύριο ιδεολόγημα των ευρωπαίων καπιταλιστών και πολιτικού προσωπικού τους ήταν η ανωτερότητα του τραπεζικού κεφαλαίου με το ευρώ και η ευρωπαϊκή τεχνολογική υπεροχή για την επικράτησή τους παγκόσμια αφού θα έδιναν ένα ξεροκόμματο στα αναπτυσσόμενα κράτη του τρίτου κόσμου για να παράγουν πρώτες ύλες, μεταποιημένα προϊόντα και τροφές. Μάλιστα με την πτώση του υπαρκτού σοσιαλισμού αυτό έγινε δόγμα, αφού επιβεβαιώθηκε η ανωτερότητα της δυτικής Ευρώπης, βέβαια υπό το πέπλο της αμερικανικής ηγεμονίας. Έτσι ο τουρισμός αναδείχθηκε ένας από τους κορυφαίους επενδυτικούς και παραγωγικούς τομείς και οι Αγιονικολιώτες αυτοβαυκαλίστικαν καταβροχθίζοντας αυτή την παράκρουση αφού μέσα σε μια νύχτα από ψαροχώρι ο τόπος τους έγινε ένα φημισμένο κέντρο του ευρωπαϊκού τουρισμού. Όλα λοιπόν στον βωμό του πλουτισμού και αφού τα πάντα διατιμούνται αρκούσε η τιμή να είναι ικανοποιητική κερδοσκοπικά ως προς το φαντασιακό της χλιδάτης ζωής τους. Σαφέστατα υπήρξαν μειονότητες και λαμπρές εξαιρέσεις αλλά προς επιβεβαίωση του κανόνα, σε σημείο αυτή η περίφημη αειφόρος ανάπτυξη του σοσιαλιστικού κόμματος το ογδόντα κι ενενήντα, με το πελατειακό δίκτυο λερναία κρεατομηχανή, να αλέθει συνειδήσεις, να τις εξαγοράζει για μια εξυπηρέτηση και να τις υποτάσσει στο σχέδιο κανιβαλισμού του κοινωνικού κράτους και του κράτους δικαίου που οδήγησε στη χρεοκοπία του 2010 και στις μνημονιακές πολιτικές μέχρι σήμερα. Για δε την ελληνική δεξιά, το μόνο που έχω να σημειώσω είναι πως πριν τον Παπαδόπουλο, από τον πατέρα Ράλλη και μετά, εφεύρε το αυτοάνοσο στην πολιτική. Αυτό που θεωρούσε πως της ανήκει δικαιωματικά, το έθνος-κράτος, επειδή είχε αποκτήσει απίστευτη ευεξία με το πανελλαδικό, πανεθνικό κίνημα μέτωπο του ΕΑΜ-Ε.Λ.Α.Σ. –το 70-80% του πληθυσμού είχε ενταχθεί σ' αυτό– έκρινε πως ήταν προτιμότερο να το αντιμετωπίσει ως ξένο, εχθρικό κι άρρωστο σώμα και να στρέψει εναντίον του το ανοσοποιητικό σύστημα που αποτελείτο από τα πίστα στρατεύματα στην Αίγυπτο, τους συνεργάτες των Ναζί και τους Βρετανούς – μην ξεχάσω και αρκετούς ποινικούς κρατούμενους. Δηλαδή πριν η Χούντα του πουλιού εφαρμόσει την θεραπευτική μέθοδο του γύψου, η αστική πολιτική ηγεσία της χώρας υιοθέτησε τη θεραπεία του ασθενή στον εύρωστο και για να δούμε το μέγεθος της διαστροφής, ο υποτιθέμενος μετέπειτα Γέρος της δημοκρατίας, ο πάτερ φαμίλιας των Παπανδρέου, συμπεριφερόταν ακροδεξιά, καλώντας όπως έγινε κάποτε με τους σταυροφόρους, τους απελευθερωτές λαοσφάγους. Έτσι η χώρα έγινε νατοϊκός χώρος και η Κρήτη οικόπεδο γωνίας στην κεντρική πλατεία της ανατολικής Μεσογείου. Σε μια από τις πιο ειρηνικές θάλασσες του κόσμου. Χαχαχα Το μείζων ερώτημα που τίθεται είναι πώς ο λαός με την πιο ηρωική, μακροχρόνια και αποτελεσματική αντίσταση στους κατακτητές του, που τους νίκησε πριν αποχωρήσουν ηττημένοι, που έλεγξε το μεγαλύτερο μέρος της επικράτεια της χώρας με παρόντες τους εισβολείς σ' αυτήν –έστω κι αν αυτοί εφάρμοζαν βάναυσες, απάνθρωπες τακτικές εκτελέσεων, μπλόκων, υποχρεωτικής μετανάστευσης, αναγκαστικής εργασίας, προγκρόμ κατά του εβραϊκού πληθυσμού και των τσιγγάνων– παραμορφώθηκε σε έναν πληθυσμό με πλήρη και αφασιακή απάθεια σε σημείο να γίνεται προαγωγός του τομαριού του και να έχει ξεπουλήσει ήδη τα πάντα. Μετά από ογδόντα χρόνια, η σημερινή Ελλάδα βρίσκεται πια σε συνθήκες πριν του 1821. Μόνο που δεν είναι η υψηλή πύλη που στέλνει τα φιρμάνια στους δημογεροντίες, προκρίτους, κλήρο και φαναριώτες, αλλά οι διεθνείς οργανισμοί, όργανα της παγκοσμιοποιημένης ελίτ, όπου στην ελλαδική περιοχή εφαρμόζεται το νέο χαρμάνι των πολιτικών τους. Τιμή μας και καμάρι μας θα πουν κάποιοι, οι θιασώτες των νεοφιλελέδων συνταγών, της διαρκούς απορρύθμισης, της απτόητης λιτότητας και της εξαθλίωσης των μαζών. Έτσι, δεν γίναμε Συρία, Λιβύη, Αφγανιστάν, Ιράκ, Ουκρανία, Γεωργία. Και γω απαντώ πως δεν χρειάζεται, διότι αυτός ο ατομικιστής, φανφαρόνος, υπερόπτης, μωρόδοξος Ευρωπαίος απλά σε είκοσι χρόνια, στην συντριπτική του πλειονότητα, θα βρίσκεται στην τρίτη και τέταρτη ηλικία ενώ σε πενήντα χρόνια δεν θα υπάρχει. Ειλικρινά αναρωτιέμαι πότε θα έρθει η δικαίωση για ανθρώπους σαν τον καπετάνιο, τους συντρόφους και συναγωνιστές του, για όλο αυτό το κίνημα της αποτίναξης των ζυγών και της ελεύθερης αυτοργάνωσης κι αυτενέργειας. Τελικά, ίσως το νήμα να ξεκινά από την Ισπανία του '36, να περνάει από την Ελλάδα του '40 και να φτάνει στην Χιλή του '70, τρία παραδείγματα όπου οι πόθοι και θυσίες της συντριπτικής πλειονότητας πνίγηκαν, όχι απλά στο αίμα, μα στη δόλια πολιτική γενοκτονία. Στα τρία αυτά πεδία όπου συντελείτο η κορυφαία σύγκρουση μεταξύ του λαϊκού ανθρωπισμού, του παλλαϊκού κινήματος της αυτοδιάθεσης και αυθυπαρξίας και της χειραγωγημένης, κυνικής, ετεροπροσδιορισμένης, συμφεροντολογικής realpolitik των αλληλεξαρτημένων ανισοκατανεμημένων δυνάμεων ισχύος. Ήταν αδύνατον να επιτρέψει ο αποικιοκράτης Τσόρτσιλ την εδραίωση του ΕΑΜ-Ε.Λ.Α.Σ. γιατί αντιτασσόταν πλήρως στην κατακτητική λογική της ιμπεριαλιστικής δύναμης, αλλά και στον οικονομικό επεκτατισμό της ανερχόμενης πρώτης δύναμης των ΗΠΑ, ακριβώς διότι δεν εξυπηρετούσε την ευθυγράμμιση με τον επερχόμενο νατοϊκό σχεδιασμό και, τέλος, δεν θα συμμορφωνότανε ούτε με το σταλινικό δόγμα εδραίωσης της Σοβιετικής Επανάστασης πρώτα στην Ρωσία, με την αμυντική αρχιτεκτονική ενός αμυντικού προστατευτικού κλοιού από δορυφορικά κράτη. Κι έτσι, ο παλιός κόσμος καταρρέει από την μισαλλοδοξία των ελίτ ενάντια στην αρχή, την ιδέα και το περιεχόμενο της ελευθερίας. Η Ευρώπη και η βόρεια Αμερική γερνάνε γιατί αυτοπαγιδεύτηκαν στη ματαιότητα του νικητή και αφού επιδιώκουν να διατηρήσουν την παγκόσμια κηδεμονία τους με τους μηχανισμούς της στυγνής εκμετάλλευσης, δεν βρίσκουν πια νόημα στη ζωή αλλά στην επιβολή και γι' αυτό αντί για παιδιά γεννάνε όπλα. Οπότε, για να διαιωνίσουν την εξουσία τους θα πρέπει να καταστρέψουν όλους τους άλλους ή να τους εξαθλιώνουν εσαεί. Αλλά ένα τόσο ζοφερό άμεσο μέλλον αποτρέπει τους ίδιους να σπέρνουν τέκνα. Οπότε οδηγούνται με νομοτελειακή ακρίβεια στη φυσική εξαφάνιση, κάτι που σημαίνει πως η παράδοση των εαμιτών θα καρπίσει από τους μετανάστες και πρόσφυγες των κατεστραμμένων κοινωνιών του δυτικού συστήματος παγκόσμιας εκμετάλλευσης. Είναι σαν να λέει το νεογέννητο ω, τι άσχημος κόσμος μπαμπά και ο γονέας να ρίχνει την ευθύνη στα πτώματα που προέκυψαν από τη χρήση των ανώτερων οπλικών συστημάτων του.


Copyright © Γιάννης Σμίχελης All rights reserved
Πρώτη δημοσίευση
Επιμέλεια - διορθώσεις: Τζένη Κουκίδου
Στη συνοδευτική εικόνα βλέπετε πίνακα του Θανάση Μυλωνά.
Σημ. επιμ.: Η λέξη nichts της γερμανικής σημαίνει «τίποτα».
Το πεζογράφημα αποτελεί απόσπασμα του βιβλίου του Γιάννη Σμίχελη Άγιος Νεόπλουτος: Διάλογος με τον Πεσσόα - Απέναντι στο βιβλίο της ανησυχίας, που δημοσιεύτηκε σε 42 μέρη στο koukidaki.gr από τις 25 Απριλίου 2025 και κάθε Παρασκευή. Ξεκινήστε την ανάγνωση από εδώ ή συνεχίστε στο επόμενο.