Εγγραφή στο newsletter για να μη χάνετε τίποτα! *** Φωνή τέχνης: Έχουμε πρωτιές! *** Δωρεάν διπλές προσκλήσεις! *** Κατεβάστε ΔΩΡΕΑΝ e-books ή διαβάστε λογοτεχνικά κείμενα σε πρώτη δημοσίευση ΕΔΩ! *** Αν σας αρέσει το θέατρο –παρακολουθείτε όλα τα είδη– ή έχετε άποψη για μουσικά άλμπουμ ή για ταινίες ή διαβάζετε λογοτεχνικά έργα κτλ. και επιθυμείτε να μοιράζεστε τις εντυπώσεις σας μαζί μας, επικοινωνήστε με το koukidaki. Αρθρογράφοι, κριτικογράφοι, άνθρωποι με ανάλογη κουλτούρα ζητούνται! *** Δείτε τις ημερομηνίες των προγραμματισμένων κληρώσεων στη σελίδα των όρων.
ΚΕΡΔΙΣΤΕ ΒΙΒΛΙΑ ακολουθώντας τους συνδέσμους. Μυθoπλασίες: Οι Μαζαράκηδες, Ιουλιανός ο Παραβάτης, Τα πέντε φαντάσματα * Έξι τίτλοι πεζογραφίας των εκδόσεων Ελκυστής * Το χάλκινο νησί: Η δημιουργία των ανθρωποειδών * Labirinto * Επτά τίτλοι από τις εκδόσεις Ελκυστής * Το παιχνίδι της νύχτας: Η αφύπνιση των θρύλων * Το αγόρι * Έξι τίτλοι των εκδόσεων Ελκυστής * Ασμοδαίος ** Διηγήματα: Η ενδεκάτη εντολή * Στην πιο όμορφη χώρα του κόσμου * Στιγμές ζωής * Ακατάσχετη ψυχορραγία ** Ποίηση: 62 ποιήματα * Ανατέλλουσα ψυχή * Ονειρεύτηκα τη Διοτίμα και άλλα εφήμερα ειδύλλια * Τριθέκτη Ώρα * Οδυσσέας * Ναι, αρνούμαι *** Μουσικό άλμπουμ: The 12 Kalikatzari of Christmas *** Δοκίμιο: Εν αρχή ην ο λόγος

Νικόλαος Λάσκαρης

Φωτογραφία του Νικόλαου Λάσκαρη από το Ημερολόγιον του Σκόκου (1895). Σκίτσο του Γεώργιου Ροϊλού

Ξεχωριστή μορφή, ο αλησμόνητος Νικόλαος Λάσκαρης, για το θέατρο που τίμησε και υπηρέτησε για δεκαετίες μέσα από την πολυσχιδής δράση του. Υπήρξε μία ιδιαίτερη περίπτωση για την εξέλιξη των πραγμάτων στα θεατρικά πράγματα της χώρας μας.

Γεννήθηκε το 1868 και ενώ διέθετε όλα τα προσόντα για μια πετυχημένη καριέρα στην νομική (υπήρξε γιος συμβολαιογράφου και η μητέρα του καταγόταν από εύπορη οικογένεια) εντούτοις, παράτησε το επάγγελμα του δικηγόρου ενώ είχε σπουδάσει στην νομική σχολή στην Αθήνα αλλά και στο Παρίσι... Όμως κατά την παραμονή του στο Παρίσι, που κράτησε δύο χρόνια, του δόθηκε η ευκαιρία να παρακολουθήσει πολύ θέατρο και αυτό καλλιέργησε το πάθος και τον φανατισμό του για την τέχνη του. Έτσι, επιστρέφοντας στην Αθήνα, εγκαταλείπει οριστικά κάθε δεσμό με την νομική και αποφασίζει να υπηρετήσει το θέατρο με όλες του τις δυνάμεις. Πράγμα το οποίο κάνει με όλη του την ψυχή, δίνοντάς του όλη του την ενέργεια.

Η πρώτη του υπηρεσία για το θέατρο ήταν από τη θέση του μεταφραστή, στο γαλλικό έργο Οι δύο κλειθροποιοί του Φελίξ Πια. Η συγκεκριμένη μετάφραση –που δεν γνωρίζουμε αν ήταν παραγγελία– χρησιμοποιήθηκε από τον μεγάλο ηθοποιό της εποχής Διονύσιο Ταβουλάρη και τον θίασο του, που είχε την επωνυμία Μένανδρος. Το έργο το ανέβασε στο θέατρο Ολύμπια, το καλοκαίρι του 1885. Η μετάφραση σημείωσε ιδιαίτερη επιτυχία, από τις πρώτες μέρες κιόλας των παραστάσεων και δεν αργεί ο Ταβουλάρης να του ζητήσει και άλλη μια μετάφραση, για άλλο έργο του Φέλιξ Πια με τον τίτλο Οι δύο χειρονάκται.

Η επιτυχία των δύο μεταφράσεων γεμίζει χαρά τον σπουδαίο Νικόλαο Λάσκαρη που η ζωή του θα είναι για πάντα το θέατρο. Έτσι, το 1886, θα γράψει κάτι σαν επιθεωρησιακό νούμερο ενώ ακόμα οι άνθρωποι του θεάτρου δεν είχαν ανακαλύψει την επιθεώρηση! Επρόκειτο για το έμμετρο κείμενο με την ονομασία Αφοπλίσου που γνώρισε μεγάλη επιτυχία. Για τη δράση του Λάσκαρη και για την επιθεώρηση υπάρχει κάτι που ο αξέχαστος και έγκριτος ιστορικός θεάτρου Γιάννης Σιδέρης αναφέρει σχετικά: «Η πρώτη επιθεώρηση που παίχτηκε ήταν το Λίγο απ' όλα του Μίκιου Λάμπρου, ενώ η πρώτη που γράφτηκε ήταν η Αι υπαίθριοι Αθήναι που έγραψαν ο Νικόλαος Λάσκαρης με τον Ηλία Καπετανάκη.».

Η θεατρική συγγραφή κερδίζει τον Λάσκαρη και αρχίζει να την υπηρετεί. Γράφει το Κακό συναπάντημα και το έργο Ο Μίδας και ο κουρεύς. Το δεύτερο έργο θα το ανεβάσει ο Διον. Ταβουλάρης το 1887 στο θέατρο.

Αποχωρεί για το Παρίσι και επιστρέφει το 1890. Την εποχή δηλαδή που εγκαταλείπει την νομική και δίνεται ολοκληρωτικά στο θέατρο. Συνεχίζει να γράφει θεατρικά έργα, κάποια από τα οποία παίζονται ακόμα: Η παλιογλώσσα, Πικ-νικ, Ενοικιάζεται, Μαλλιά κουβάρια, Ντροπαλός έρωτας, Αντιπεθερίνη, Στα παραπήγματα κ.α.

Ο Νικόλαος Λάσκαρης ως ιστορικός θεάτρου
Με την ιδιότητα του ιστορικού θεάτρου, ο Λάσκαρης, έγραψε με την ανυπέρβλητη γνώση του και την εντιμότητά του τα βιβλία για τα θεατρικά γινόμενα της ελληνικής σκηνής Μαθήματα ιστορίας του αρχαίου ελληνικού θεάτρου (τρίτομο), Ιστορία του αρχαίου ρωμαϊκού θεάτρου και την τετράτομη Ιστορία του νεοελληνικού θεάτρου.

Ο πνευματικός άνθρωπος, που υπηρέτησε το θέατρο από πολλές θέσεις, υπήρξε μία από τις μεγαλύτερες προσωπικότητες που πέρασαν από αυτό. Υπήρξε ένας ολοκληρωμένος καλλιτέχνης που υπηρέτησε το θέατρο ως κριτικός θεάτρου, θεατρικός συγγραφέας, μεταφραστής, καθηγητής στην σχολή του Εθνικού Θεάτρου, διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου, συντάκτης σε περιοδικά και εφημερίδες και ιστορικός θεάτρου. Ο πρώτος που –επίσημα τουλάχιστον– άρχισε την ιστορική καταγραφή για το ελληνικό θέατρο. Ακολούθησε ο Γιάννης Σιδέρης.

Οι μεταφράσεις του Λάσκαρη έχουν γίνει σε γαλλικά έργα των Μολιέρου, Φεϊντό, Γκοντινέ, Μπισόν και Λαμπίς.

Ο Νικόλαος Λάσκαρης έφυγε από τη ζωή το 1945.



Επιμέλεια - διορθώσεις: Τζένη Κουκίδου
Οι πληροφορίες αντλήθηκαν από το ετήσιο περιοδικό Θέατρο του Θεόδωρου Κρίτα, από το περιοδικό Θέατρο του Κώστα Νίτσου, από το περιοδικό Νέα Εστία, από το βιβλίο Νικόλαος Λάσκαρης: Η ζωή και το έργο του, που έγραψε για αυτόν μεταθανάτια ο Γιάννης Σιδέρης, καθώς και από το βιβλίο του τελευταίου Ιστορία του νέου ελληνικού θεάτρου, που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Καστανιώτη.