Από πού κι ως πού Έλλη;

Κι αφού τελειώσαμε με τις (ελληνικές) πρωτεύουσες, πρώην πρωτεύουσες και συμπρωτεύουσες ας πάμε σε κάτι πιο επίκαιρο.

Στις 15 Αυγούστου του 1940 στις 08:25, εν καιρώ ειρήνης, το ιταλικό υποβρύχιο Delfino εξαπόλυσε 3 τορπίλες εναντίον του ελληνικού καταδρομικού Έλλη, που ήταν αγκυροβολημένο στο λιμάνι της Τήνου. Η μία από τις τορπίλες προκάλεσε έκρηξη στο μηχανοστάσιο και εκτίναξη των δεξαμενών με αποτέλεσμα να σκοτωθούν 9 μέλη του πληρώματος, υπαξιωματικοί και ναύτες και να τραυματιστούν άλλα 24.

Από πού κι ως πού, όμως, Έλλη;

Τα στοιχεία που ακολουθούν είναι από τις Βικιπαίδειες Ελλάδας, Αγγλίας, Τουρκίας και Γαλλίας. Σας τα μεταφέρουμε αυτούσια πιστεύοντας ότι έτσι θα έχετε μια ολοκληρωμένη και πιο ουδέτερη εικόνα για τα γεγονότα ώστε να βγάλετε τα δικά σας συμπεράσματα.

Από την ελληνική Βίκι:

Το φθινόπωρο του 1912 ο ελληνικός στόλος, υπό τις διαταγές του ναυάρχου Παύλου Κουντουριώτη, κρατώντας επιθετική στάση, απελευθέρωνε ένα ένα τα νησιά του Αιγαίου. Αφού απελευθέρωσε την Ίμβρο και την Τένεδο, έφτασε απέναντι από τα στενά των Δαρδανελίων όπου βρισκόταν προστατευμένος ο τουρκικός στόλος, υπό τις διαταγές του Ραμίζ Μπέη, με οδηγίες να κρατήσει αμυντική στάση και να μην ανοίξει πυρ.

Από την αγγλική Wiki:

Ο Κουντουριώτης αντικρίζοντας τον οθωμανικό στόλο κρυμμένο στα Δαρδανέλια έστειλε ένα προκλητικό τηλεγράφημα στον Ραμίζ Μπέη: «Καταλάβαμε Τένεδον. Αναμένουμε έξοδο του στόλου σας. Αν επιθυμείτε κάρβουνο προτίθεμαι να σας εφοδιάσω.».

Από την τουρκική Viki:

Οι Έλληνες υστερούσαν σε αριθμό πλοίων, 8 έναντι 9, υπερίσχυαν όμως σε δύναμη πυρός καθώς τα τουρκικά πλοία ήταν παλιά και κακοσυντηρημένα. Το σημαντικότερο μειονέκτημα του ελληνικού ναυτικού ήταν η εκπαίδευση του προσωπικού. Ωστόσο, η μάχη ήταν άνιση από την αρχή, μιας και το υπερσύγχρονο θωρηκτό Αβέρωφ (κατασκευής 1910) ήταν κατά 9 κόμβους ταχύτερο από κάθε άλλο πλοίο συμπεριλαμβανομένων και των ελληνικών.

Από την γαλλική Wiki:

Αρχικά έγινε μια προσπάθεια των Οθωμανών να σπάσουν τον ελληνικό κλοιό υποστηριζόμενοι από το πυροβολικό των οχυρών τους που φύλαγαν την είσοδο των στενών. Εξοργισμένος από την βραδύτητα των υπόλοιπων θωρηκτών του (Ύδρα, Σπέτσες και Ψαρά) ο Κουντουριώτης ανύψωσε στο Αβέρωφ την σημαία Ζ, που σημαίνει ανεξάρτητη δράση, και άρχισε να κυνηγάει μόνος του τον εχθρό. Πέρασε ανάμεσα από τον σχηματισμό του αντίπαλου στόλου βάζοντας τον ανάμεσα σε δύο εχθρικά πυρά και αναγκάζοντάς τον τελικά να υποχωρήσει ατάκτως. Δύο ημέρες αργότερα, μια νέα προσπάθεια εξόδου των Οθωμανών κατέληξε πάλι σε αποτυχία.

Από την τουρκική Viki:

Η μάχη έληξε στρατιωτικά ασαφής, με ελάχιστες απώλειες (1 Έλληνας νεκρός, 5 Τούρκοι) και τις δύο πλευρές να διεκδικούν τη νίκη. Οι Έλληνες πάντως διατήρησαν την κατάσταση προς όφελός τους στο Βόρειο Αιγαίο.

Από την ελληνική Βίκι:

Η ναυμαχία έληξε με βαριές ζημιές στην τουρκική ναυαρχίδα, 2 νεκρούς Έλληνες και 58 Τούρκους. Ωστόσο, ο παράτολμος ελιγμός του Κουντουριώτη θεωρήθηκε ασυλλόγιστος ηρωισμός. Ακόμα και ο βασιλιάς Γεώργιος ο Α' του τηλεγράφησε συστήνοντάς του σύνεση και ψυχραιμία. Το Αβέρωφ ήταν η ισχυρότερη μονάδα του στόλου και πιθανή απώλειά του θα ανέτρεπε τον συσχετισμό δυνάμεων μεταξύ των δύο στόλων.

Η ναυμαχία πέρασε στην ιστορία ως Ναυμαχία της Έλλης (στα τουρκικά Μάχη της Ίμβρου) και έδωσε το όνομά της στο καταδρομικό Έλλη, το οποίο ναυπηγήθηκε το 1913 στις ΗΠΑ (κατόπιν παραγγελία της Κίνας που το είχε πρωτο-ονομάσει Fei Hung) και αγοράστηκε από την ελληνική κυβέρνηση το 1914.

Γιώργος Ζώτος

Επιμέλεια - διορθώσεις: Τζένη Κουκίδου

Πρώτη δημοσίευση

Η ευθυμογραφική σειρά του Γιώργου Ζώτου Από πού κι ως πού; δημοσιεύτηκε στο koukidaki.gr κάθε Κυριακή από τις 13 Ιουλίου 2025. Ξεκινήστε από την αρχή ή συνεχίστε στο επόμενο.

Στη συνοδευτική εικόνα βλέπετε πίνακα Θανάση Λάλα [Εndurance of the heart, metal and plexi glass]