Είναι ανθρώπινη ανάγκη να διαβάζουμε λογοτεχνία όπως και να μας έχουν παράδειγμα τα παιδιά και οι νέοι για να διαβάζουν λογοτεχνία.
Το μυθιστόρημα αυτό αναφέρεται στους ανθρώπους και την συμπεριφορά τους, τα διλήμματα και τις αποφάσεις τους την εποχή του Εμφυλίου όπως και το Ορθοκωστά του Θανάση Βαλτινού. Το ίδιο θέμα όμως εδώ για την Ήπειρο ενώ ο Βαλτινός γράφει για την Πελοπόννησο.
Ο Δημητρίου ξύνει τις πληγές λίγο πιο βαθιά. Η χρήση της τοπικής διαλέκτου συντελεί στην ενσυναίσθηση προς τους χαρακτήρες, τον φόβο και την απόγνωσή τους από τις συκοφαντίες και τις ψευδείς καταγγελίες που κάνουν συμπατριώτες για συμπατριώτες και συμπατριώτισσες, δίχως να τους νοιάζει αν θα ορφανέψουν παιδιά.
Ούτε καν σκέφτονται την κατάρα του άδικου που θα τους κατατρέχει ως τον θάνατό τους. Και παράλληλα, η φύση γύρω που παίζει σημαντικό ρόλο άλλοτε με την ομορφιά της –κατανοούμε τον λόγο που παρέμειναν και στήσαν τη ζωή τους εκεί– και άλλοτε με την άγρια γη και την πρόκληση να την καλλιεργήσουν ή να γίνουν κτηνοτρόφοι.
Μας αφορά; Και πόσο;
Μας αφορά επειδή ζούμε σε μια κοινωνία που τα παιδιά μεγαλώνουν σαν σε στρατόπεδο, με τις αξίες του Τουίτερ και του ΤΙΚ ΤΟΚ, χωρίς το σχολείο ή τη γειτονιά να τους εμφυσούν να συνεργαστούν με τους άλλους συνομήλικούς τους για εποικοδομητικό στόχο και σκοπό. Και στο πρώην γυμνάσιο κορασίδων ή αρρένων και στο μοντέρνο μικτό ή ιδιωτικό αναπαράγονται οι επιφανειακές συμπεριφορές. Πόσο μάλλον σε όσες γειτονιές αντιμετωπίζουν θέμα επιβίωσης. Εκεί τα παιδιά εξαρτώνται από τα επιδόματα και οι έφηβοι εργάζονται στο μαγαζί της οικογένειας ή και σε γειτόνων για να εξασφαλίσουν τα προς το ζην, ενώ γύρω στραφταλίζει το καταναλωτικό μοντέλο. Αν η οικογένεια κουβαλά και από τον Εμφύλιο ίσως ψηφίσει και κάποιο προοδευτικό κόμμα χωρίς να νοιάζεται να δει τα λάθη της ιστορίας του. Αν είναι και μέλος του, θα χτυπήσει με προσβολές και συκοφαντίες τους πρώην συντρόφους λόγω κάποιας διάσπασης. Και οι ψυχαναλυτικές μέθοδοι του Λακάν, η Γκεστάλτ κ.λπ. μακριά από μας, μη και μάθουν οι γνωστοί μας ότι χρειαζόμαστε συμβούλευση ή διαχείριση.
Ίσως να μη σχετίζεται ο χούλιγκαν, ο γυναικοκτόνος και η σχολική βία... είναι όμως τυχαία γεγονότα; Αγέλες μικρών λύκων ή μοναχικοί λύκοι;.. αν και οι μικροί –οι πραγματικοί– λύκοι μεγαλώνουν και μαθαίνουν από τους μεγάλους. Και δεν διαβάζουμε Βαλτινό ή Σωτήρη Δημητρίου για ν' αποφύγουμε να κατανοήσουμε την ιστορία, με τα καλά και τα λάθη, αλλά μήπως δούμε πραγματικά τις αιτίες που μας κάνουν να συνεχίζουμε να αναπαράγουμε διχασμούς.
Επιμέλεια - διορθώσεις: Τζένη Κουκίδου
Το μυθιστόρημα του Σωτήρη Δημητρίου Ουρανός απ' άλλους τόπους κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Πατάκη
