Έχω απ' τα μεσάνυχτα πνιγεί χίλια μίλια περ' απ' τις Εβρίδες.
Έγραφε ο Νίκος Καββαδίας στο ποίημά του Πούσι. Το πούσι είναι, σα να λέμε, η ομίχλη και ο θαλασσόλυκος κάτι θα ήξερε. Δασκαλεμένοι λοιπόν εμείς είπαμε να μην το ριψοκινδυνεύσουμε και μείναμε σ' αυτές· δεν επιχειρήσαμε να εξερευνήσουμε πιο μακριά. Ούτε καν στα νησιά St. Kilda –τα δυτικότερα του συμπλέγματος που βρίσκονται μόλις 35 ναυτικά μίλια παραέξω– δεν πήγαμε, για σιγουριά. Καλό μας έκανε, από κάθε άποψη, δεν μπορώ να πω. Χάσαμε όμως την μοναδική ίσως ευκαιρία να δούμε τα περίφημα puffins (θαλασσοψιττακούς), τα παχουλά ασπρόμαυρα πουλιά με τα κόκκινα ράμφη.
Οι Εβρίδες είναι ένα σύμπλεγμα νησιών ή αρχιπέλαγος δυτικά της Σκωτίας, στην οποία ανήκουν διοικητικά. Βρίσκονται δηλαδή στον Βόρειο Ατλαντικό Ωκεανό. Ήταν, κατά συνέπεια, υπό την επιρροή των Νορβηγών Βίκινγκς για αιώνες, όπως ήταν και τα ανατολικά νησιά της. Είναι αναμενόμενο να έχουν αφήσει και τα ανεξίτηλα ίχνη τους. Όπως συνηθίζεται πάντως δεν είχαν γίνει όλα ειρηνικά. Ανάλογα με την απόστασή τους από την «ηπειρωτική» χώρα διαιρούνται σε εσωτερικές (inner) και εξωτερικές (outer). Σε μία από τις εσωτερικές, το νησί Skye, πας από γέφυρα, στις υπόλοιπες και στις εξωτερικές μόνο με καράβι ή κολύμπι! Αν βέβαια δεν είσαι πολύ της περιπέτειας υπάρχει και το αεροπλάνο! Τρεις από τις εσωτερικές φημίζονται και για το ουίσκι τους. Αυτές είναι τα νησιά Skye, Jura και Islay. Όχι πως υστερεί και η υπόλοιπη Σκωτία δηλαδή, αλλά άμα σου βγει τ' όνομα! Οι εξωτερικές έχουν, όπως θα δούμε, άλλου είδους χάρες. Μην φανταστείτε βέβαια ότι δεν μπορείς να τις συνδυάσεις με αυτό το ποτό ή τις ντόπιες μπίρες· κάθε άλλο!
Στα νησιά περιπλανηθήκαμε κάποιον Αύγουστο αρκετά χρόνια πριν. Η επίσκεψη ήταν μέρος μίας εκδρομής στα δυτικά highlands της Σκωτίας. Ορμητήριο η Γλασκώβη, στην οποία πηγαίναμε συχνά λόγω οικογενειακών δεσμών. Την ανάμνηση υποδαύλισε ένα cd που είχαμε φέρει πίσω κι έτυχε να το ακούσω πρόσφατα. Βρήκα λοιπόν τις σημειώσεις από το ημερολόγιό μου, τις φωτογραφίες, τα βίντεο, τις μουσικές και τα βιβλία και σκέφτηκα να περπατήσουμε –που λέει ο λόγος– ξανά εκεί πάνω, μαζί.
Στο σημείο όπου βρίσκονται το κλίμα τους επηρεάζεται από το «ρεύμα του κόλπου», κάτι που σημαίνει ότι είναι πιο ήπιο για τα βόρεια αυτά μέρη. Ανάλογα βέβαια τι αντιλαμβανόμαστε ως πιο ήπιο. Έβρεχε συχνά πυκνά και τίποτα δεν θύμιζε την δικιά μας ξεραΐλα του Αυγούστου. Από αέρηδες όσους θέλετε, το μπουφανάκι ήταν απαραίτητο βραδινό αξεσουάρ και πρωινό κάποιες φορές.
Είχα, πολλές φορές, αναρωτηθεί γιατί ο Homo Sapiens εγκαταστάθηκε, από την μεσολιθική τουλάχιστον περίοδο στα νησιά αυτά, δεδομένου ότι και η πρόσβαση πρέπει να ήταν εξαιρετικά δύσκολη με τα μεταφορικά μέσα που διέθετε. Σήμερα, όπως είπαμε, πας και με αεροπλάνο αν θέλεις. Εμείς πάντως επιλέξαμε το βαπόρι και το αυτοκίνητο· προαιώνιο μέσο μεταφοράς το πρώτο, του 20ού αιώνα το δεύτερο.
Ξεκινήσαμε από το νησί Skye, λόγω της γέφυρας. Στη διαδρομή θυμήθηκα την δικιά μας έκφραση «ήλιος και βροχή, παντρεύονται οι φτωχοί». Γι' αυτό λένε ότι η Σκωτία είναι φτωχή· έχουν φυσικά άδικο. Από παντρειές δεν ξέρω τι γίνεται.
Μία διαδρομή που μας ξεναγεί στο μοναδικό τοπίο των highlands, μέσα από κοιλάδες (glens), γεμάτες λίμνες (lochs), τριγυρισμένες από βουνά (bens). Περνάμε τη γέφυρα, τέλος τα highlands. Εσωτερικές Εβρίδες, νησί Skye. Μας καλωσορίζουν τα απειλητικά υψώματα Cullinghills, ντυμένα μ' ένα διάφανο πέπλο ομίχλης. Σύντομα φτάνουμε στο Portree, ένα συμπαθητικό μικρό λιμανάκι και πρωτεύουσα του νησιού.
Η μεγαλύτερη περιπέτεια στο Portree –τον Αύγουστο μόνο, υποθέτω– ήταν το φαγητό. Ορδές πεινασμένων τουριστών ζητιανεύαμε στα λιγοστά φαγάδικα για ένα τραπέζι και λίγο φαΐ. Χρειαζότανε όμως υπομονή. Υποθέτω ότι τελικά όλοι φάγανε, αλλά πότε; Όποτε κι εμείς που μπήκαμε σε λίστα αναμονής για «συσσίτιο», φαντάζομαι. Πάντως, σε αντίθεση με τις δυσοίωνες προβλέψεις μου, φάγαμε και ήπιαμε καλά. Είχε και ντόπια μουσική live. Κατά τα άλλα μέναμε σε δωμάτιο δίπλα στη θάλασσα, τη μισή μέρα λόγω της παλίρροιας. Την άλλη μισή αποτραβιότανε πολλές δεκάδες μέτρα μακριά μας. Πάντως, μόνο πρωί και βράδυ ήμαστε εκεί, λόγω τουριστικών υποχρεώσεων!
Την επόμενη ημέρα μας καλωσόρισε ήλιος χωρίς βροχή! Γυρίσαμε με το αυτοκίνητο το βόρειο μέρος του νησιού. Δύσκολο να πεζοπορείς όταν έχεις δύο μέρες να δεις ένα αρκετά μεγάλο νησί και πολύ ενδιαφέρον, όχι μόνο φυσιολατρικά. Στον δρόμο συναντήσαμε το αποστακτήριο Talisker. Σας λέει τίποτα; Διάσημο malt φυσικά. Μας ξενάγησαν στις εγκαταστάσεις, μας δίδαξαν την σημασία του νερού για τη ζύμωση και των βαρελιών για την παλαίωση. Για να τα εμπεδώσουμε μας κέρασαν κιόλας. Μετά το μάθημα ψωνίσαμε ένα μπουκάλι το οποίο «περιποιηθήκαμε» αργότερα, λόγω οδήγησης.
Συνεχίσαμε λοιπόν, οι περισσότεροι δρόμοι είχαν μία λωρίδα και κάποια σημεία για να χωρέσουν δύο αυτοκίνητα. Είχε πλάκα όταν συναντούσαμε κάποιον κι έπρεπε να γίνουν οι αμοιβαίες μανούβρες, όλο ευγένειες πάντως, όχι σαν κάπου αλλού. Το τοπίο απίθανο, όπως και η θέα. Δυτικά οι εξωτερικές Εβρίδες να φαίνονται πεντακάθαρα με τα σύννεφα να τις στεφανώνουν· το κάτι άλλο! Αύριο θα πηγαίναμε εκεί για την συνέχεια.
Κάποτε φτάσαμε στο «μουσείο ζωής» του νησιού. Ένας οικισμός από λίγα πέτρινα σπίτια με αχυρένιες (thatched) σκεπές, μουσείο τώρα, κάτι σαν λαογραφικό. Πού και πώς ζούσαν οι κάτοικοι μέχρι πριν από λίγο καιρό δηλαδή – μπορεί και σήμερα μερικοί.
Μακρόστενα κτίσματα, με τζάκια στις δύο άκρες μερικά. Για θέρμανση χρησιμοποιούσαν ποάνθρακα, τύρφη δηλαδή, πολύ χαμηλής θερμαντικής αξίας ορυκτό το οποίο αφθονεί στα μέρη αυτά. Ακόμα το χρησιμοποιούν πάντως. Το εξάγουν από το υγρό υπέδαφος και το στεγνώνουν φτιάχνοντας μικρές πυραμίδες στο έδαφος. Το πώς στεγνώνει με τόση βροχή δεν κατάλαβα ποτέ – κάτι θα ξέρουν πάντως.
Στη συνέχεια γυρίσαμε την βορειοανατολική πλευρά του νησιού με θέα την ηπειρωτική Σκωτία. Περίεργοι σχηματισμοί βράχων, λόφοι χαμένοι μέσα στα σύννεφα... απίθανη θέα.
Το βράδυ ακολουθήσαμε τις ίδιες ορδές για να φάμε. Σταθήκαμε όμως τυχεροί, άδειασε ένα τραπέζι για δύο. Οι πολυπληθέστερες παρέες περιμένανε και μας κοίταζαν ζηλόφθονα.
Σήμερα στο Portree βρέχει από το βράδυ και θα βρέχει μέχρι το άλλο βράδυ εκεί που θα πάμε. Τώρα που τα γράφω αυτά το ξέρω. Τι να κάνουμε; Τίποτα ή μάλλον επίσκεψη στο εμπορικό κέντρο της πόλης, κυρίως για να μην βρεχόμαστε. Πήραμε κάτι αναμνηστικά, μεταξύ των οποίων κι ένα κρεμαστό κέλτικο τρισκελές (triquerta) που φοράω ακόμα.
Στις 2:00 μ.μ. επιβιβαστήκαμε στο φέρι της Caledonian McBrayne. Τόπος επιβίβασης το μικρό και συμπαθές λιμάνι του Uig. Προορισμός το λιγότερο μικρό αλλά εξ ίσου συμπαθές λιμάνι Tarbert, πρωτεύουσας της νήσου Harris των εξωτερικών Εβρίδων. Υποθέτω ότι αν δεν είχε σύννεφα παντού και βλέπαμε τίποτα η διαδρομή θα ήταν ωραία. Τέλος πάντων, σε λιγότερο από δύο ώρες φτάσαμε. Η βροχή να πέφτει με το τουλούμι. Παρ' όλα αυτά και μόνο το γεγονός ότι από το νοτιοανατολικό άκρο της ηπειρωτικής Ευρώπης βρέθηκα στο νησιωτικό βορειοδυτικό με ενθουσιάζει. Από τον ανελέητο ήλιο στην ανελέητη βροχή. Bright and breezy. Έτσι προέγνωσε τον καιρό η παρουσιάστρια στην τηλεόραση. Κούνια που την κούναγε. Η βροχή καταρρακτώδης κατά περιόδους κι αν δεν είχες κάπου να κρυφτείς ο αέρας μπορεί και να σ' έπαιρνε. Αυτό δεν εμπόδισε τη συμβία μου να βάλει τα πόδια της στη θάλασσα! Η οποία πάντως ήταν λιγότερο υγρή από τη στεριά. Μια μέρα στο αυτοκίνητο λοιπόν για να στεγνώνουμε και να προχωράμε ή στην ύπαιθρο για να βρεχόμαστε και να αεριζόμαστε.
Ας ξανακάνουμε λοιπόν τη διαδρομή κι ας ξαναδούμε τα αξιοθέατα...
Κατ' αρχάς, σήμερα επισκεφτήκαμε το νησί Lewis. Αυτό το νησί δεν χωρίζεται από θάλασσα ή οποιοδήποτε υγρό στοιχείο από το νησί Harris αλλά είναι δύο διαφορετικά νησιά! Κάτι σαν την Αϊτή και την Δομινικανή Δημοκρατία που μοιράζονται το νησί Ισπανιόλα στην Καραϊβική, Απ' όσο μπορούσαμε να δούμε η διαδρομή ήταν φανταστική ή καλύτερα ακροβατούσε μεταξύ μύθου και ιστορίας.
Η ακροβασία μάς οδήγησε στο Calanais ή Calannish σε πιο μοντέρνα διάλεκτο. Το απαρτίζουν κέλτικοι κύκλοι από όρθιες πέτρες, με πολλές ερμηνείες. Υπάρχουν τουλάχιστον δέκα αλλά το Νο. Ι είναι άπαιχτο: σε σχήμα κέλτικου σταυρού με τον κύκλο κάπου στη μέση. Πιστεύεται ότι είναι δημιουργήματα της Νεολιθικής εποχής (5.000 χρόνια πριν) και είχαν λατρευτικό –ίσως και αστρονομικό– χαρακτήρα. Παρά τη ριμάδα τη βροχή και τον απίστευτο αέρα το περιηγηθήκαμε. Πάντως άξιζε όλα τα λεφτά κι όχι μόνο τα σημερινά. Αφού αισθανθήκαμε δέος εμείς, φαντασθείτε εκείνοι. Στο νησί Great Bernera υπάρχουν σπίτια της εποχής του σιδήρου λίγα μέτρα από τη θάλασσα. Αυθαίρετα θα τα λέγαμε σήμερα ή καταπάτηση αιγιαλού. Ένα είναι αναστηλωμένο αλλά ήταν κλειστό λόγω Σαββάτου.
Επισκεφθήκαμε και τον κόλπο Uig όπου είχαν βρεθεί οι περίφημοι Νορβηγοί σκακιστές τους οποίους θα συναντήσουμε παρακάτω.
Το Carloway Broch είναι ένας πέτρινος πύργος, σε σχήμα κόλουρου κώνου, κτισμένος κι αυτός μια πολύ μακρινή εποχή. Έχει τοίχους πλάτους τριών μέτρων. Το είδαμε από το αυτοκίνητο όμως, δεν αντέχαμε άλλη βροχή.
Στο Gearrannan blackhouse village ένας κύριος μας έδειξε τον αργαλειό που φτιάχνουν τα περίφημα tweed. Πήραμε κι ένα μικρό κομμάτι για ενθύμιο. Τέσσερα από τα σπίτια έχουν γίνει πλέον ξενώνες. Το Blackhouse museum ήταν κλειστό κι αυτό.
Ν' ανοίξω μία από τις παρενθέσεις που συνηθίζω για να πω ότι τα blackhouses πήραν το όνομά τους από το γεγονός ότι δεν είχαν καμινάδα κι ο καπνός έβγαινε από την αχυρένια σκεπή. Μέχρι να βγει όμως μαύριζε το σπίτι.
Στην πρωτεύουσα Stornoway μείναμε ελάχιστα. Κακώς βέβαια αλλά ήμαστε βρεγμένοι και κουρασμένοι. Στο δρόμο για το Tarbert καταιγίδα. Αυτή τη φορά πάντως ήμαστε στο αυτοκίνητο.
Την επόμενη μέρα προορισμός ήταν το νησί North Uist. Αναχωρήσαμε από το Tarbert και ο καιρός ήταν καλός. Σχεδόν λιακάδα με συννεφιά και βροχή κάπου κάπου· ή μάλλον συννεφιά με κάπου κάπου λιακάδα. Πρώτα κάναμε μια ωραία διαδρομή στο βόρειο Harris προς τον πύργο Amhuinnsuidhe που είναι πια πολυτελές ξενοδοχείο. Μετά πήγαμε στο νότιο Harris με τις ωραίες παραλίες (Scarista, Luskentyre beach, Western beaches). Εδώ η συμβία μου έκανε μπάνιο! Εγώ χάζευα τα κάτασπρα πρόβατα με μαύρα κεφάλια· πιο συνετός φαντάζομαι.
Στην μικρή πόλη Rodel βρίσκεται η επιβλητική εκκλησία-πύργος St Clemens, κτισμένη από τον άγνωστο στον λοιπό κόσμο αρχηγό Alexander MacLeod. Μάθαμε όμως ότι ήταν μέλος μίας εκ των δύο τρανών οικογενειών (clans) των νησιών. Η άλλη –αν ενδιαφέρεστε– ήταν η οικογένεια MacDonald και φαγωνόντουσαν μεταξύ τους για αιώνες. Μετά επιβιβαστήκαμε στο καράβι Loch Portain, των ίδιων γραμμών, για μια διαδρομή με ζιγκ ζαγκ από Leverburgh σε Borve. Αυτό για να αποφύγουμε τους ύφαλους, μας είπαν. Ευτυχώς ο καπετάνιος ήξερε τι έκανε.
Σήμερα ταξιδεύουμε από το βορρά στο νότο. North Uist, Benbecula, South Uist, Eriskay και επιστροφή. Διασχίζουμε τα δύο πρώτα νησιά και το South Uist με τις ωραίες παραλίες. Ο καιρός θαυμάσιος, λιακάδα! Σχεδόν όλη μέρα.
Πριν γράψω τίποτα άλλο να πω ότι αυτό που κάνει εντύπωση στο νησί είναι η σχεδόν απόλυτη έλλειψη δέντρων. Το νησί είναι πράσινο, γεμάτο πρόβατα και αγελάδες και σχεδόν επίπεδο. Λίμνες, λίμνες, λίμνες και κάτι λοφίσκοι κάπου κάπου. Συνοπτικά κάναμε τη διαδρομή Lochmaddy, Benbecula, South Uist μέχρι τα νότια, μέχρι Lochboisdale και Eriskay. Επιστρέψαμε μέσω Loch Druidibeg με τα ελεύθερα πόνι γύρω γύρω σε όλη τη διαδρομή και τα midges, αυτά τα απίθανα μικρά και αιμοβόρα πλάσματα. Τύφλα να 'χουν οι δικές μας σκνίπες, γίναμε κεντήματα. Δεν είχαμε προμηθευτεί τις ειδικές στολές που πουλάνε στους χαζοτουρίστες. Η ίδια η λίμνη ήταν πολύ ωραία επίσης. Στη διαδρομή πολλά roundhouses: στρογγυλά, πέτρινα σπίτια κτισμένα προς το τέλος της νεολιθικής περιόδου. Τα μισά μέσα στην άμμο πια.
Δεν φτάσαμε μέχρι το νησί Barra, το νοτιότερο κατοικημένο του συμπλέγματος.
Την τελευταία μέρα βρέχει καρεκλοπόδαρα πάλι. Κάνουμε το γύρο του North Uist. Λέμε να περπατήσουμε μέχρι έναν ακόμα κύκλο με πέτρες και βρέχει... και βρέχει... Ούτε φωτογραφίες δεν πήραμε για να μην βραχούν οι μηχανές. Ευτυχώς φορούσαμε αδιάβροχα, αλλά τι να σου κάνουν; Τον γύρο τον κάναμε αλλά από το αυτοκίνητο βγήκαμε λίγο. Το απόγευμα αναχωρούμε με το πλοίο Hebridies για το Uig. Μιας και είχαμε πάει και σε άλλο, ρωτήσαμε και μάθαμε ότι στα αρχαία νορβηγικά σημαίνει κόλπος. Λίγη τρικυμία έχει, ψιλοπράγματα. Στη διαδρομή της επιστροφής βρέχει συνέχεια. Όταν αφήνουμε το Isle of Skye και μπαίνουμε στα highlands το τοπίο είναι πάλι απερίγραπτο. Ο δρόμος είναι μέσα στα έλατα, η λίμνη Lochcarnon αριστερά, τα σύννεφα από πάνω.
Επιστρέψαμε από εκεί με πολλές εικόνες και αναμνήσεις. Αλλά και με δύο cds (υπήρχαν ακόμα!). Flying Fiddles είναι ο τίτλος του ενός, bi beò: beò an dùil του δεύτερου. Στη συνέχεια, μετά τον ενθουσιασμό μας, η εκεί οικογένεια μας έκανε δώρο το ωραιότατο άλμπουμ Stefan Grasse Callanish. Όπως επίσης και τα πολύ ενδιαφέροντα Skipinnish Atlantic Roar και Runrig A long distance.
Το Flying Fiddles, όπως μας προδιαθέτει ο τίτλος του, κατακλύζεται από τον ήχο ενός μικρού συνόλου βιολιών τα οποία, εκτός από τα κύματα και τη βροχή, συνοδεύουν συχνά –αλλά διακριτικά– φωνή, κιθάρα, πιάνο και γκάιντα. Όσο έγραφα το άρθρο πληροφορήθηκα ότι είναι ακόμα διαθέσιμο για αγορά ή ακρόαση. Αν σας αρέσει η μουσική αυτή –όχι τα ντάπα ντούπα δηλαδή– αξίζει να επιχειρήσετε μία ακρόαση. Προέρχονται από τα Uist που, όπως είπαμε, είναι δύο νησιά σε αντίθεση με τα Lewis και Harris που είναι ένα.
Το beò an dùil θα μπορούσα να το χαρακτηρίσω folk rock (χωρίς όμως το rock εκτός από ελάχιστες εξαιρέσεις). Οι Bin Beo, που προέρχονται κι αυτοί από τα Uist, παίζουν και κάτι περίεργα όργανα όπως το αναγεννησιακό cittern ή το γιαπωνέζικο shakuhachi, εκτός από τις κιθάρες, τα τύμπανα και τις φωνές, φυσικά. Τα λόγια είναι σχεδόν αποκλειστικά στην τοπική διάλεκτο. Άλμπουμ που, αν ενδιαφέρεται κανείς να πάει, έστω και μουσικά πιο μακριά, αξίζει την ακρόαση.
Το Atlantic Roar είναι κι αυτό ένα folk rock άλμπουμ· μην ανησυχείτε πάντως η μουσική του δεν έχει σχέση με βρυχηθμούς, το αντίθετο θα έλεγα! Οι Skipinnish χαρακτηρίζονται ως συγκρότημα των Highlands και των Islands, οπότε χωράνε σ' αυτό το άρθρο. Σ' αυτούς ξαναβρίσκουμε τον συνδυασμό βιολιού και ακορντεόν που είχαμε συναντήσει σε προηγούμενο άρθρο για τον Aly Bain. Κατά τα υπόλοιπα μου θυμίζουν τους θρυλικούς Fairport Convention. Όπως και να το κάνουμε αυτοί έχουν ιδρύσει σχολή. Εδώ και πενήντα χρόνια οργανώνουν, επίσης, το τριήμερο αυγουστιάτικο μουσικό φεστιβάλ Fairport's Cropredy Convention στο οποίο συμμετέχουν –εκτός από τους ίδιους– και πολλοί επίγονοί τους, όπως για παράδειγμα το συγκρότημα στο οποίο αναφερόμαστε.
Αν ενδιαφέρεστε υπάρχει και μάρκα ουίσκι με την ετικέτα Skipinnish.
Οι Runrig προέρχονται από το νησί Skye. Χαρακτηρίζονται ως Celtic rock μπάντα. Το άλμπουμ A long distance είναι –όπως υποδηλώνει ο τίτλος– μία ανθολογία της πολύχρονης καριέρας τους. Πολλά τραγούδια τους αποδίδονται στην τοπική γαέλικη διάλεκτο, γεγονός που δεν εμπόδισε την επιτυχία τους. Το πολυφωνικό An Ubhal as Airde για παράδειγμα έγινε επιτυχία και στην Αγγλία παρά το γλωσσικό –και όχι μόνο– χάσμα.
Τελευταίο άφησα το υπέροχο Callanish Modern Folk Fantasies. Εδώ κυριαρχούν η κιθάρα και το φλάουτο. Πάνω απ' όλα βέβαια δεσπόζει ο μυστικισμός του προϊστορικού κέλτικου κυκλικού μνημείου στο οποίο έχουμε ήδη αναφερθεί. Οι συνθέσεις οφείλονται σε σύγχρονους Σκοτσέζους μουσικούς. Δεν συνηθίζω να υπερβάλλω, γι' αυτό και δεν μακρηγορώ· τι θα μπορούσα άλλωστε να πω παραπάνω; Είμαι σίγουρος όμως ότι θα σας αρέσει. Όσο με αφορά, κάθε φορά που το ακούω θυμάμαι τη βροχή και τους αέρηδες που μας ξεναγούσαν την ημέρα που το επισκεφθήκαμε. Από κάποια άποψη, ιδανικές μυστικιστικές συνθήκες.
Να σημειώσω εδώ ότι δεν ξέρω πόσα από αυτά τα σχήματα είναι ακόμα ενεργά. Χρησιμοποιώ πάντως τον ενεστώτα μιας και ακούω τα άλμπουμ τους ακόμα.
Η επίσκεψη είχε όμως και λογοτεχνικές αλυσιδωτές αντιδράσεις. Την εποχή που ήμαστε εκεί είχε συμπωματικά κυκλοφορήσει το πρώτο μέρος της τριλογίας του Σκοτσέζου συγγραφέα Peter May The Lewis Trilogy. Σε όλα πρωταγωνιστεί ο επιθεωρητής Finley ή Fin Macleod. Ήταν γεννημένος στο νησί και είχε πάει στο Εδιμβούργο να σπουδάσει. Τελικά έγινε αστυνομικός και τον είχαν στείλει πίσω για μια υπόθεση. Αυτές έγιναν πολλές και γίνονται διάφορα κακά πράγματα που καλείται να διερευνήσει. Όπως είναι φυσικό το παρόν αναμειγνύεται με το παρελθόν του εκεί: τις αναμνήσεις, τους φίλους, τα τραυματικά ή ευχάριστα γεγονότα της νεανικής του ηλικίας.
Αυτό ήταν το βιβλίο The Black House (2009). Έχει κυκλοφορήσει στα ελληνικά από τις εκδόσεις Κέδρος το 2012 με τίτλο Οι κυνηγοί των Χάιλαντς (ποτέ δεν κατάλαβα γιατί του άλλαξαν τον τίτλο). Μέρος της δράσης του εκτυλίσσεται στο παρελθόν σ' ένα βραχονήσι όπου παραδοσιακά κυνηγούσαν τα gannets (σούλες ή γάνες), κάτι πανέμορφα πουλιά. Οι κυνηγοί μένουν σ' ένα «μαύρο σπίτι», κάποιος βρίσκεται νεκρός στα βράχια και στη συνέχεια μεταφερόμαστε στο αδυσώπητο τώρα. Αυτό αποκαλύπτει μυστικά θαμμένα για χρόνια.
Αργότερα κυκλοφόρησαν τα αμετάφραστα, απ' όσο ξέρω, στη γλώσσα μας:
The Lewis Man (2011): Ένα πτώμα ανακαλύπτεται σ' έναν τυρφώνα. Σ' αυτούς, λόγω του περιβάλλοντός τους, διατηρούνται οργανικά υλικά ακόμα και πτώματα! Έτσι ξεκινάει η πλοκή του μυθιστορήματος, γιατί το πτώμα βρίσκεται εκεί πολλές δεκαετίες. Στη συνέχεια γίνονται φυσικά πολλά και διάφορα αλλά εξιχνιάζονται από τον Fin. Το παρελθόν πάντως είναι πάντα παρόν.
The Chessmen (2011): Οι περίφημοι σκακιστές που βρέθηκαν στις αρχές του 19ου αιώνα στον κόλπο Uig του νησιού Lewis δεν θα μπορούσαν να λείπουν από την τριλογία. Πιστεύεται ότι είναι νορβηγικής προέλευσης (12ος αιώνας) και είναι κατασκευασμένα από χαυλιόδοντες θαλάσσιων ίππων. Μόνο ο Θωρ θα ξέρει πώς τα βρήκανε μέσα στην άμμο μετά από τόσους αιώνες. 82 από τα 94 πιόνια βρίσκονται στο Βρετανικό Μουσείο κι οι Σκοτσέζοι γκρινιάζουν. Σας θυμίζει τίποτα;
Δεν πρωταγωνιστούν αυτά βέβαια στην ιστορία, αλλά άλλο ένα πτώμα και πολλές ακόμα αναμνήσεις του Fin, ο οποίος έχει πλέον μόνιμα επιστρέψει στη γενέτειρά του. Τι ήθελε και γύρισε;
Το τέταρτο μέρος της τριλογίας! The Black Loch (2024), δεν το έχω διαβάσει ακόμα.
Πλούσια γεωγραφική, μουσική και λογοτεχνική συγκομιδή. Τι λέτε;
Επιμέλεια - διορθώσεις: Τζένη Κουκίδου
