Οδυσσέας: Το πιο πετυχημένο μάρκετινγκ έβερ

Αναφέρεται πάντα στις λίστες των καλύτερων λογοτεχνικών έργων της σύγχρονης εποχής και σε εκείνες με τα βιβλία που πρέπει να διαβάσεις, ειδικά αν είσαι φιλαναγνώστης ή βιβλιοφάγος – ή θέλεις να είσαι. Ο Οδυσσέας του James Joyce, που διάβασα και που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Κάκτος, μου κράτησε συντροφιά για πολλές μέρες. Ο όγκος του και οι ιδιαιτερότητές του απαιτούν χρόνο κι εγώ του τον αφιέρωσα. Κι εδώ, παρακάτω, γράφω όλες τις σκέψεις μου, το πώς μου φάνηκε, πώς πέρασα και τι πιστεύω προσωπικά για το πόνημα.

Τα Χριστούγεννα της Πραλίνας

Μικροί μου φίλοι, όταν οι εκδόσεις Παρισιανού μού έστειλαν το βιβλίο που θα σας παρουσιάσω σήμερα. Δεν είχα την υπομονή να περιμένω να έρθει η σειρά του για να το διαβάσω, γιατί και μόνο από τον τίτλο του γέμισα αγωνία.

Ποια είναι η Πραλίνα και πόσο διαφορετικά θα είναι τα Χριστούγεννά της;

Να είναι σοκολατένια;

Να είναι γλυκά ή κάτι άλλο κρύβεται πίσω από τον τίτλο;

Άρχισα να κάνω σενάρια στο μυαλό μου και γρήγορα γρήγορα ξεκίνησα να διαβάζω την ιστορία της Στέργιας Κάββαλου, ένα σύντομο βιογραφικό της οποίας θα βρείτε στο τέλος του άρθρου.

Οβερτούρα

Η Ελένη Τζαγκαράκη ανήκει στη γενιά των δημιουργών που κινούνται ανάμεσα στις τέχνες, μεταφέροντας την ευαισθησία του θεάτρου και της μουσικής στον λόγο. Γεννημένη στην Αθήνα, με ρίζες από το Ρέθυμνο, φέρει μέσα της τη διπλή ταυτότητα του αστικού πολιτισμού και της κρητικής ψυχής, μια ένωση που καθρεφτίζεται έντονα στο έργο της.

Σπούδασε θεατρική τέχνη στη σχολή του Πέλου Κατσέλη, όπου μυήθηκε στην έννοια της ερμηνείας και της σκηνικής παρουσίας, και παράλληλα στο Εθνικό Ωδείο, όπου εκπαιδεύτηκε στο κλασικό τραγούδι. Οι δύο αυτοί δρόμοι –του θεάτρου και της μουσικής– έθρεψαν τη βαθιά της σχέση με τον ρυθμό, τη φωνή και τη σιωπή, στοιχεία που αποτελούν και τον πυρήνα της ποιητικής της γραφής.

Θέλω να σου κρατάω το χέρι

Θέλω να σου κρατάω το χέρι, στο θέατρο Άλφα, σε σκηνοθεσία και μουσική επιμέλεια Θάλειας Ματίκα με την ίδια και τον σύζυγό της Τάσο Ιορδανίδη στη σκηνή, ο οποίος έγραψε το κείμενο εμπνευσμένος από το τραγούδι των Beatles που κυκλοφόρησε το 1964 στη Βρετανία με τίτλο I want to hold your hand.

Η στήλη του λόγου

Πλάσματα λατρείας

Ο παγκόσμιος κύκλος των ιερών ζώων

Η κατανόηση της ζωολατρίας από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα

Μέρος 4ο [συνέχεια από το προηγούμενο]

Άλλοτε πάλι το θηρίο γίνεται άγαλμα και στέκει ως φρουρός. Παρόμοια λειτουργία είχε και η αιγυπτιακή Σφίγγα, στις ποικίλες μορφές της. Αρχαιολογικά ευρήματα παρουσιάζουν τους Αιγύπτιους φαραώ να στέκονται ή να κάθονται ακριβώς μπροστά από μια σφίγγα, η οποία είχε ρόλο προστατευτικό. Ακόμη, μικρά ομοιώματά της θάβονταν μαζί με τους νεκρούς για να γίνουν οδηγοί και φύλακές τους στον Άλλο Κόσμο.

Το πιο γνωστό λιοντάρι δεν είναι άλλο από την περίφημη Σφίγγα, δίπλα στις πυραμίδες της Γκίζας στην Αίγυπτο. Έχει το κεφάλι ενός φαραώ, του Χεφρήνα, κατά την επικρατέστερη άποψη, κοντά στην πυραμίδα του οποίου βρίσκεται. Στο κεφάλι φέρει τον ουραίο, την ιερή κόμπρα. Το γιγάντιο άγαλμα (20 μ. ύψος και περίπου 60 μ. μήκος) σκαλίστηκε σε ένα μεγάλο κομμάτι ασβεστόλιθου, το οποίο είχε ήδη πάρει κάποιο σχήμα από τη διάβρωση του ανέμου, κατά τη βασιλεία του φαραώ Χεφρήνος (2529-2504 π.Χ.). Ατενίζει προς την ανατολή, προς το σημείο όπου ο ήλιος αναδύεται στο ηλιοστάσιο.

Ο Γιάννης Τσιτσίμης και Ο άνεμος χορεύει ανάμεσα στις καλαμιές

Τι σας ώθησε να γράψετε αυτό το βιβλίο;

Γιάννης Τσιτσίμης: Ο δοσιλογισμός και οι συνεργάτες του φασισμού στη χώρα μας που δεν δικάστηκαν ποτέ, αντιθέτως διέπρεψαν και ο απόγονοί τους δημιούργησαν τις βάσεις για το οργανωμένο έγκλημα στη χώρα μας.

Πώς βιώνετε την εμπειρία της ανάγνωσης των έργων σας μετά από ένα χρονικό διάστημα, όταν αυτά έχουν τυπωθεί σε ένα βιβλίο και έχει περάσει καιρός από τη δημιουργία τους; Εξακολουθείτε να συμφωνείτε και να έχετε τον ίδιο ενθουσιασμό;

Γ.Τ.: Όλα μου τα βιβλία (και τα 8) είναι παιδιά μου, επομένως μπορεί ένας πατέρας να αρνηθεί ή να μη συμφωνεί στο τέλος με τα παιδιά του (ακόμη κι αν παραστράτησαν κάπου...);

Έχετε διαφωνήσει ποτέ με τον δημιουργικό εαυτό σας;

Γ.Τ.: Με τον εαυτό μου διαφωνώ καθημερινά σε πολλά πράγματα και επιλογές, αυτό είναι το μυστικό για να έχεις εσωτερική αρμονία και ισορροπημένο δρόμο...

Γεωγραφικός, μουσικός και λογοτεχνικός περίπατος στις Εβρίδες

Έχω απ' τα μεσάνυχτα πνιγεί χίλια μίλια περ' απ' τις Εβρίδες.

Έγραφε ο Νίκος Καββαδίας στο ποίημά του Πούσι. Το πούσι είναι, σα να λέμε, η ομίχλη και ο θαλασσόλυκος κάτι θα ήξερε. Δασκαλεμένοι λοιπόν εμείς είπαμε να μην το ριψοκινδυνεύσουμε και μείναμε σ' αυτές· δεν επιχειρήσαμε να εξερευνήσουμε πιο μακριά. Ούτε καν στα νησιά St. Kilda –τα δυτικότερα του συμπλέγματος που βρίσκονται μόλις 35 ναυτικά μίλια παραέξω– δεν πήγαμε, για σιγουριά. Καλό μας έκανε, από κάθε άποψη, δεν μπορώ να πω. Χάσαμε όμως την μοναδική ίσως ευκαιρία να δούμε τα περίφημα puffins (θαλασσοψιττακούς), τα παχουλά ασπρόμαυρα πουλιά με τα κόκκινα ράμφη.

Οι Εβρίδες είναι ένα σύμπλεγμα νησιών ή αρχιπέλαγος δυτικά της Σκωτίας, στην οποία ανήκουν διοικητικά. Βρίσκονται δηλαδή στον Βόρειο Ατλαντικό Ωκεανό. Ήταν, κατά συνέπεια, υπό την επιρροή των Νορβηγών Βίκινγκς για αιώνες, όπως ήταν και τα ανατολικά νησιά της. Είναι αναμενόμενο να έχουν αφήσει και τα ανεξίτηλα ίχνη τους. Όπως συνηθίζεται πάντως δεν είχαν γίνει όλα ειρηνικά. Ανάλογα με την απόστασή τους από την «ηπειρωτική» χώρα διαιρούνται σε εσωτερικές (inner) και εξωτερικές (outer). Σε μία από τις εσωτερικές, το νησί Skye, πας από γέφυρα, στις υπόλοιπες και στις εξωτερικές μόνο με καράβι ή κολύμπι! Αν βέβαια δεν είσαι πολύ της περιπέτειας υπάρχει και το αεροπλάνο! Τρεις από τις εσωτερικές φημίζονται και για το ουίσκι τους. Αυτές είναι τα νησιά Skye, Jura και Islay. Όχι πως υστερεί και η υπόλοιπη Σκωτία δηλαδή, αλλά άμα σου βγει τ' όνομα! Οι εξωτερικές έχουν, όπως θα δούμε, άλλου είδους χάρες. Μην φανταστείτε βέβαια ότι δεν μπορείς να τις συνδυάσεις με αυτό το ποτό ή τις ντόπιες μπίρες· κάθε άλλο!

Ποιος φοβάται την Βιρτζίνια Γουλφ

Το θέατρο Ζίνα φιλοξενεί ένα υπέροχο κλασικό έργο με τίτλο Ποιος φοβάται την Βιρτζίνια Γουλφ του Έντουαρντ Άλμπι, που είναι επί της ουσίας ένα δράμα που ακροβατεί ανάμεσα στην κωμωδία και στο θρίλερ.

Το 1966, για πρώτη φορά, παρουσιάστηκε η ταινία με λαμπρούς πρωταγωνιστές την Ελίζαμπεθ Τέιλορ και τον Ρίτσαρντ Μπάρτον καθώς και τους Τζορτζ Σιγκάλ και Σάντι Ντέιβις συγκεντρώνοντας πολύ καλές κριτικές και δύο Όσκαρ, του πρώτου γυναικείου ρόλου στην Τέιλορ και του δεύτερου στην Ντέιβις, αλλά και δύο βραβεία BAFTA, ένα για την καλύτερη ταινία και ένα για τον καλύτερο Βρετανό ηθοποιό, στον Μπάρτον.

Αγία Ιωάννα

Ένα έργο από τον Ιρλανδό Τζορτζ Μπέρναρντ Σω, έναν από τους καλύτερους συγγραφείς της παγκόσμιας λογοτεχνίας, με τίτλο Αγία Ιωάννα που αναφέρεται στην αμφιλεγόμενη προσωπικότητα της Γαλλίδας χωριατοπούλας Ζαν ντ' Αρκ που έσωσε την Γαλλία από τους Βρετανούς επιδρομείς και ένωσε τους Γάλλους. Ήταν μια εθνική ηρωίδα ή όργανο από κάποιους για να παρασύρει τους Γάλλους να πιστέψουν στην θεϊκή ιδιότητα της χωριατοπούλας για τα δικά τους σχέδια;

Φιλοκτήτης

Ο Φιλοκτήτης του Σοφοκλή θεωρείται από τους μελετητές του αρχαίου δράματος τραγωδία συμφιλίωσης. Η φύση του μύθου κινείται σε ρεαλιστικά επίπεδα χωρίς όμως να είναι μια από τις ρεαλιστικότερες τραγωδίες στον τομέα του αρχαίου δράματος. Όπως συνέβη και στις τραγωδίες του Ευριπίδη (Ανδρομάχη, Άλκηστις, Ελένη, Ίων κ.α.). Εδώ οι στίχοι τείνουν να είναι ένας πολυδιάστατος ρόλος, ο Φιλοκτήτης είναι περήφανος, νιώθει ελεύθερος παρόλο το πρόβλημα που υπάρχει και τον κατατρώει. Όμως, πολλές φορές νιώθει λύπη για τον εαυτό του ή καλύτερα πάντα λυπάται για την ατυχία του.