Η αραβική κατάκτηση και οι Μαμελούκοι
Φίλες και φίλοι,
Οι Άραβες εισέβαλαν στην Αίγυπτο το 639 και κατέκτησαν χωρίς ιδιαίτερη αντίσταση την υπάρχουσα βυζαντινή φρουρά της. Δύο χρόνια αργότερα, ο Πατριάρχης Κύρος παρέδιδε την Αλεξάνδρεια στον στρατηγό Αμρ Ιμπν ελ-Ας και το επόμενο έτος (642) οι βυζαντινές δυνάμεις υποχρεώθηκαν να αποσυρθούν από ολόκληρη την αιγυπτιακή επικράτεια. Οι Βυζαντινοί επιχείρησαν να ανακαταλάβουν την Αλεξάνδρεια το 645, αλλά δεν τα κατάφεραν.
Η πρώτη περίοδος της αραβικής κατάκτησης δεν επηρέασε την καθημερινότητα των Αιγυπτίων. Οι Άραβες δεν βιάστηκαν να προχωρήσουν σε εξισλαμισμό∙ αντίθετα, άφησαν τις χριστιανικές εκκλησίες να λειτουργούν, ενώ ανεγέρθηκαν κι άλλες. Το βυζαντινό φορολογικό σύστημα παρέμεινε ως είχε και η είσπραξη των φόρων ανατέθηκε στους Κόπτες.
Αυτό που άλλαξε ήταν η πρωτεύουσα. Επιλέχθηκε μια νέα τοποθεσία, πάνω στην στρατηγικής σημασίας κορυφή του Δέλτα του ποταμού Νείλου (θέση της βυζαντινής Βαβυλώνος) και ονομάστηκε Φοστάτ. Στην Φοστάτ επικράτησε το αραβικό στοιχείο, όπως ήταν αναμενόμενο, και στάθηκε πρωταγωνίστρια στον αργόσυρτο εξαραβισμό της Αιγύπτου.
Η Αλεξάνδρεια πέφτει σε μαρασμό, αν και παρέμεινε σημαντικό λιμάνι και τα ναυπηγεία της παρήγαγαν τον νέο αιγυπτιακό στόλο που διαδραμάτισε σπουδαίο ρόλο στην επέκταση του αραβομουσουλμανισμού.
Στα χρόνια της δυναστείας των Φατιμιδών (969-1171) πρωτεύουσα της Αιγύπτου έγινε το Κάιρο (αραβικά Ελ Καχίρα) με επίνειο το ισχυρό λιμάνι της Φοστάτ. Η Αίγυπτος σταδιακά μετατράπηκε σε εμπορική γέφυρα ανάμεσα στην ισλαμική Ανατολή και τον χριστιανικό κόσμο.
Από τα χρόνια του Ιμπν Τουλούν, ιδρυτή της δυναστείας των Τουλουνιδών (868-905) οι δούλοι στρατιώτες αποτελούσαν σημαντικό τμήμα του στρατού της Αιγύπτου. Ωστόσο, μετά τον θάνατο του Αλ Σαλίχ Αγιούμπ, του τελευταίου της δυναστείας των Αγιουμπιδών (1171-1250) οι Μαμελούκοι - αρχικά υποτελείς στρατιώτες, ενισχυμένοι σε αριθμό εκείνο τον καιρό- ανακήρυξαν σουλτάνο έναν δικό τους, εγκαινιάζοντας εν αιθρία την περίοδο των Μαμελούκων.
Οι Μαμελούκοι κυριάρχησαν τα επόμενα 264 χρόνια με 45 σουλτάνους και μια σειρά πολεμικών επιτυχιών. Στην εποχή τους η Αίγυπτος αναδείχτηκε σε πολιτικό, οικονομικό και πολιτιστικό κέντρο του μουσουλμανικού κόσμου με εδραιωμένον τον εξαραβισμό.
Η δύναμη και ο προκλητικά μεγάλος πλούτος που είχε συγκεντρωθεί στα χέρια των χριστιανών Κοπτών και οι θέσεις εξουσίας τους περιορίστηκαν σημαντικά, φθάνοντας στο κλείσιμο όλων των εκκλησιών.
Η ναυτική δύναμη της Αιγύπτου κυριαρχούσε στη Μεσόγειο κατά τον 13 ο αιώνα, με ορμητήριο και πάλι την Αλεξάνδρεια. Όμως, τον 14ο αιώνα αντιμετώπισε και πάλι την παρακμή λόγω της πολυετούς εξάπλωσης της πανώλης, της επικράτησης του Ταμερλάνου στη Συρία και της εμφάνισης των Πορτογάλων στο σκηνικό, οι οποίοι παίρνουν στα χέρια τους τον έλεγχο του εμπορίου, ταξιδεύοντας ως την Ινδία και την Άπω Ανατολή.
Η ώρα των Οθωμανών σήμανε το 1517 και η Αίγυπτος προσκυνά την Υψηλή Πύλη, πέφτει σε παρακμή και ο αιγυπτιακός πολιτισμός χάνει την αίγλη του.
Μ’ αυτά, φίλες και φίλοι, σας χαιρετούμε με αύρες καλοκαιρινές και δίνουμε ραντεβού τον Σεπτέμβριο. Να περνάτε καλά και να χαμογελάτε: η ζωή είναι ωραία!
