Το θέατρο γεννήθηκε στην Αττική και ξεκίνησε με την θεματολογία του να είναι θρησκευτικού περιεχομένου. Με την πάροδο όμως του χρόνου –και με την τότε εξέλιξη– πρόσθεσε και άλλα στοιχεία που αντανακλούσαν ποικιλόμορφα θέματα από τη ζωή των πολιτών. Οι παραστάσεις δινόντουσαν για να τιμήσουν τους Θεούς. Αν και στην αρχή ξεκίνησαν με θεολογικά θέματα, λίγο αργότερα εμφάνισαν ιστορικά στοιχεία και έκτοτε η θεματολογία τους απλώθηκε σε όλα τα θέματα που απασχολούν τον άνθρωπο.
Τον πρώτο καιρό, που το θέατρο έκανε την εμφάνισή του στην Αθήνα, τέσσερις μέρες κρατούσαν αυτές οι πρώτες παραστάσεις και γινόντουσαν μια φορά τον χρόνο. Η διαδικασία όμως για να γίνουν αυτές οι παραστάσεις μαζί με τις πρόβες απαιτούσαν αρκετούς μήνες. Ήταν κάτι που το ήθελαν όλοι, γιατί με αυτόν τον τρόπο οι πολίτες θα γινόντουσαν σκεπτόμενοι και οι ισχυροί σκόπευαν να τους διαπαιδαγωγήσουν μέσα από την τέχνη του θεάτρου.
Στους διαγωνισμούς αυτούς, ο ποιητής, που θα πρότεινε τραγωδία, θα έπρεπε να γράψει τρεις και ένα σατιρικό δράμα ενώ ο κωμωδιογράφος θα έπρεπε να παρουσιάσει μία κωμωδία του. Από την αρχή της μέρας, οι θεατές θα είχαν την ευκαιρία να δούνε τις τρεις τραγωδίες, που λόγω της θεματολογίας τους θα τους έφερνε αντιμέτωπους με τα ισχυρά συναισθήματά τους και η μέρα τους θα έκλεινε με ένα σατιρικό δράμα.
Για να μπορέσει το έργο να ανέβει, θα έπρεπε να έχει κάποια στοιχεία που να το κάνουν σημαντικό για τους πολίτες όπως, λόγου χάρη, να είναι άρτια δομημένο στους χαρακτήρες του και οι διάλογοί του να είναι θεατρικότατοι. Ένα άλλο στοιχείο που είχε ιδιαίτερη σημασία για την επιλογή του έργου ήταν σίγουρα και η προσωπικότητα του ενδιαφερόμενου ως πολίτη.
Οι θεατρικές αυτές παραστάσεις ήταν κάτι που τις ήθελαν όλοι. Γινόντουσαν για το γενικό καλό της πόλης. Ήταν όμως δύσκολο να γίνουν πράξη αν δεν υπήρχαν τα χρήματα, για αυτόν ακριβώς τον λόγο, θα ήταν αδύνατον η ύπαρξη των παραστάσεων αυτών χωρίς τους χορηγούς οι οποίοι ήταν ισχυρά οικονομικοί άνθρωποι που θα μπορούσαν να συνεισφέρουν σε όλο αυτό. Δικό τους κέρδος, η προσωπική τους προβολή. Οι χορηγοί θα έπρεπε να πληρώσουν τους υποκριτές-ηθοποιούς, τον αυλητή και τον χοροδιδάσκαλο. Στα έξοδα επίσης του χορηγού ήταν και το ενδυματολογικό κόστος. Θα έπρεπε όμως η συνεισφορά τους να μην είναι μόνο οικονομική αλλά και να βρουν τους υποκριτές-ηθοποιούς, τον αυλητή και τον χοροδιδάσκαλο.
Αν και το επάγγελμα του σκηνοθέτη έρχεται είκοσι τρεις αιώνες αργότερα, ο ρόλος του διδασκάλου είχε πολλά κοινά σημεία με αυτό.
Μέσα στο πέρασμα των χρόνων, το θέατρο γνώρισε την μεγάλη επιτυχία και το τεράστιο ενδιαφέρον του κοινού. Αυτή η τέχνη εξελίχθηκε όσο καμία άλλη, γέννησε μεγάλους καλλιτέχνες και στη γραφή αλλά και στην σκηνική απόδοση. Ας δούμε κάποια θεατρικά είδη που βγήκαν από την αρχαιότητας ως τώρα και που απέκτησαν του δικό τους κοινό γνωρίζοντας αλματώδη εξέλιξη.
Πέρα από τις αρχαίες τραγωδίες και τις αρχαίες κωμωδίες ήρθε και η ρωμαϊκή τραγωδία, το δράμα, η κομεντί φρανσέζ, η κομέντια ντε λάρτε και το ελισαβετιανό θέατρο με κύριο εκπρόσωπό του τον Ουίλιαμ Σαίξπηρ, ο οποίος θαυματούργησε στην Αγγλία αλλά και σε ολόκληρο τον κόσμο. Το επικό θέατρο, με ιδρυτή του τον σπουδαίο Γερμανό δραματουργό Μπέρτολτ Μπρεχτ, το θέατρο του παραλόγου με σπουδαίους εκπροσώπους του τον Ιονέσκο και τον Μπέκετ, η όπερα, η οπερέτα, η επιθεώρηση –στο μουσικό θέατρο αυτά–, η παντομίμα, το χοροθέατρο. Κάποια από αυτά τα θεατρικά είδη γεννήθηκαν σε άλλες χώρες, είναι δημιουργήματα του θεάτρου όμως το θέατρο γεννήθηκε στην Ελλάδα.
Για να επιστρέψουμε στο θέατρο της αρχαίας Ελλάδας, μας πληροφορεί ο αξέχαστος Κώστας Γεωργουσόπουλος στην ημερίδα φιλολόγων Αυγουλέα - Λιναρδάτου για τη γέννηση του θεάτρου και τον τόπο του: «Το θέατρο γεννήθηκε στην Αθήνα. Συγκεκριμένα. Ούτε στην Θήβα, ούτε στα Μέγαρα.».
Και από την Αθήνα, το θέατρο έφτασε και κατέκτησε όλη την ανθρωπότητα. Δημιουργήθηκαν πολλά είδη θεάτρου με σπουδαίους εκπροσώπους, που τίμησαν κατά την πορεία τους το θέατρο και την ευεργετική του δράση.
Επιμέλεια - διορθώσεις: Τζένη Κουκίδου
Οι πληροφορίες αντλήθηκαν από το ετήσιο περιοδικό Θέατρο του Θεόδωρου Κρίτα όπως και από το περιοδικό Θέατρο του Κώστα Νίτσου. Επίσης, από την Ιστορία του νέου ελληνικού θεάτρου του έγκριτου ιστορικού θεάτρου Γιάννη Σιδέρη.