Η μοναδική σωζόμενη τραγωδία που έγραψε ο Αισχύλος και που αποτελείται από τον Αγαμέμνονα, τις Χοηφόρες και τις Ευμενίδες, που έχουν παιχτεί αυτόνομες κατά το παρελθόν. Από το Εθνικό Θέατρο ανέβασε ο Φώτος Πολίτης τον Αγαμέμνονα, ως εναρκτήριο έργο, και το ίδιο έκανε και ο Αλέξης Μινωτής, το1965· ο Κάρολος Κουν ανέβασε τις Χοηφόρες και ακόμα πολλοί θίασοι παρουσίασαν μία τραγωδία από την τριλογία.
Τι είχε προηγηθεί πριν ο Αισχύλος γράψει την Ορέστεια
Ο νομοθέτης Σόλωνας πίστευε ότι για να δικάσει κάποιος, που σε περίπτωση ενοχής η καταδίκη σημαίνει θάνατο, θα έπρεπε να έχει μεγάλη εμπειρία από τη ζωή, να χαρακτηρίζεται από εντιμότητα και να έχει κάποιο αξίωμα, π.χ. έφορος. Επίσης, να μην είχε ποτέ ο δικαστής κάποια δικαστική περιπέτεια. Ο Εφιάλτης δεν ενστερνιζόταν την αντίληψη του Σόλωνα και ήταν της γνώμης πως ο καθένας μπορούσε να γίνει δικαστής. Αυτή η αντιπαράθεση είχε ως αποτέλεσμα να δολοφονηθεί ο Εφιάλτης και ο Αισχύλος γράφει πάνω σε αυτό το θέμα.
Αγαμέμνων
Είναι η έναρξη για τις δολοφονίες που θα γίνουν, με πρώτη του Αγαμέμνονα από την σύζυγό του Κλυταιμνήστρα. Πάνω στο κόκκινο χαλί έχει σχεδιάσει τη δολοφονία του αντρός της εδώ και χρόνια η γυναίκα του. Μετά από απουσία δέκα ολόκληρων ετών, επιστρέφει ο Αγαμέμνονας και πέφτει θύμα από την ίδια του τη γυναίκα. Είναι η εποχή που δεν έχει ακόμα ιδρυθεί ο Άρειος Πάγος και οι άνθρωποι καλούνται να ερμηνεύσουν –πολλές φορές λάθος– τα μηνύματα των θεών. Ο λόγος που την οδήγησε να κάνει το έγκλημα είναι ότι ο άντρας της και βασιλιάς, προτίμησε το σκήπτρο αντί για το παιδί του.
Χοηφόρες
Η λέξη προέρχεται από τις χοές, τιμές δηλαδή που έκαναν οι γυναίκες στους κεκοιμημένους και περιλάμβανε κρασί, νερό, λάδι και κάποιες φορές και μέλι. Η Κλυταιμνήστρα βλέπει στον ύπνο της έναν εφιάλτη και στέλνει τις γυναίκες αυτές, από τύψεις, για να ευφράνουν την ψυχής του Αγαμέμνονα. Τις βλέπει όμως ο Ορέστης και ο Πυλάδης που έχουν έρθει με επικεφαλής την Ηλέκτρα και ακολουθεί η στιγμή της αναγνώρισης. Ο Ορέστης έχει έρθει με εντολή του Απόλλωνα για να σκοτώσει την μάνα του, την Κλυταιμνήστρα, με δόλο και το πραγματοποιεί· εάν δεν το έκανε θα δεχόταν την σκληρή τιμωρία του θεού Απόλλωνα.
Ευμενίδες
Η λέξη αναφέρεται στις Ερυνίες που τιμωρούσαν τους δολοφόνους και αυτούς που σκόπιμα διέπρατταν το κακό. Ο Αισχύλος, θέλοντας να τις ευμενίσει και να τις κάνει πιο διαλεκτικές, τις έδωσε το όνομα αυτό. Ο θυμός των Ερυνίων είναι μεγάλος για τον Ορέστη, ο Απόλλωνας όμως παίρνει το μέρος του. Το φάντασμα της Κλυταιμνήστρας ζητάει όπως τιμωρήθηκε η ίδια για τον σύζυγό της, να τιμωρηθεί και ο Ορέστης για τον δικό της φόνο. Αποφασίζεται η τύχη του Ορέστη με ψηφοφορία αλλά υπάρχει ισοψηφία. Αυτό δυσαρεστεί πολύ τις Ερυνίες όμως η Αθηνά τις υπόσχεται θυσίες από τους πολίτες για να μην κυβερνηθούν από το μίσος κατά των πολιτών. Στο τέλος, οι Ερυνίες δέχονται.
Με αυτόν τον τρόπο, ο τραγικός ποιητής Αισχύλος, καταπιάνεται με θέματα όπως το άδικο, η τιμωρία, η δικαιοσύνη και έχουμε για πρώτη φορά στην ιστορία του παγκόσμιου θεάτρου την ένταξη του Αρείου Πάγου. Εκεί όπου οι άνθρωποι, και όχι οι θεοί, αποφασίσουν για τον κατηγορούμενο.
Επιμέλεια - διορθώσεις: Τζένη Κουκίδου
Οι πληροφορίες αντλήθηκαν από το ετήσιο περιοδικό Θέατρο του Θεόδωρου Κρίτα καθώς επίσης και από το περιοδικό Θέατρο του Κώστα Νίτσου.
Στη συνοδευτική εικόνα βλέπετε έκδοση της Ορέστειας από την Εστία.
