Ένας τραγουδοποιός στο λυκόφως της Αμερικής
Το 1989 ήταν η χρονιά που ο Τεξανός τραγουδοποιός James McMurtry παρουσίασε στο κοινό το ντεμπούτο του album – κι από τότε, η γη, που αποκαλεί πατρίδα του, έχει αλλάξει δραματικά μέσα σε αυτά τα 36 χρόνια που μεσολάβησαν.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες υπήρξαν σταθερή πηγή έμπνευσης για τον McMurtry, όχι ως ρομαντικό τοπίο, αλλά ως τόπος σκληρός, σημαδεμένος από αδικία, πολιτική διαφθορά και κοινωνικές πληγές. Το πιο πρόσφατο album του, το Black Dog and the Wandering Boy, δεν αποκλίνει από αυτή τη γραμμή, αλλά αντιθέτως, φαντάζει πιο επιτακτικό και διαπεραστικό από ποτέ, ιδίως υπό το φως των πρόσφατων εικόνων από πόλεις όπως το Los Angeles. Με έναν ήχο που αντλεί από τα θεμέλια του roots rock, ο McMurtry, καταθέτει έναν δίσκο που εστιάζει στη βασανισμένη ιστορία της πατρίδας του, από το μετατραυματικό σοκ της 11ης Σεπτεμβρίου έως τη διάβρωση του αμερικανικού ονείρου. Κάθε τραγούδι –αν και δομημένο πάνω σε απλές blues, folk και country φόρμες– κρύβει μια βαθιά πολυπλοκότητα, έναν κώδικα που αντανακλά τις ρωγμές της σύγχρονης Αμερικής. Αρκετά τραγούδια του album είχαν ήδη κάνει την εμφάνισή τους σε ζωντανές εμφανίσεις του McMurtry εδώ και χρόνια, μα εδώ αποκτούν μια νέα, οδυνηρή επικαιρότητα.
Το South Texas Lawman, για παράδειγμα, ίσως ακουστεί στην αρχή ως ένα ακόμα λαϊκό αφήγημα από τον Νότο, όμως, πίσω από την επιφάνεια ξετυλίγεται μια πολυεπίπεδη κριτική πάνω στον ρόλο της αστυνομίας σήμερα – ένα πορτρέτο ενός άνδρα που νοσταλγεί τους «παλιούς καιρούς», τότε που η εξουσία δεν χρειαζόταν άλλοθι. Το Sons of the Second Sons επιτίθεται ευθέως στις πολιτικές της διακυβέρνησης Trump ενώ παράλληλα καταγράφει τη σκοτεινή προέλευση του αμερικανικού κράτους. Γενοκτονία, δουλεία και μια ιστορία που σπάνια διδάσκεται όπως πρέπει. Κι όμως, παρ' όλη την αγανάκτηση που διαπερνά τον δίσκο, αυτό που αναδύεται δεν είναι κυνισμός, αλλά μια βαθιά –αν και πληγωμένη– μορφή πατριωτισμού. Η πίστη πως η ελευθερία αξίζει ακόμα να τη διεκδικείς, και παρόλο που η θεματολογία είναι άρρηκτα δεμένη με την αμερικανική πραγματικότητα, ο δίσκος προσφέρει πολλά και σε έναν διεθνή ακροατή. Η φωνή του McMurtry είναι η φωνή της αντίστασης, αλλά και της τέχνης. Τραγούδια στιβαρά, ειλικρινή, που κουβαλούν μέσα τους μια οικουμενική οργή και ευαισθησία. Είναι σχεδόν αδύνατον να αμφισβητήσει κανείς την αξία του έργου του και το Black Dog and the Wandering Boy στέκει ως μια από τις πιο μεστές, συγκινητικές καταθέσεις της καριέρας του.
The Black Dog and the Wandering Boy track by track:
Laredo
Από την πρώτη κιόλας νότα, ο McMurtry στήνει το σκηνικό και αποκαλύπτει τα κίνητρα του δίσκου. Βασισμένο στην πόλη Laredo του Texas, στα σύνορα με το Mexico, το τραγούδι είχε ακουστεί ήδη σε πολλές συναυλίες του. Εδώ, αποκτά μια συγκλονιστική επικαιρότητα.
South Texas Lawman
Οι «άνθρωποι του νόμου» απασχολούν συχνά τα αμερικανικά πρωτοσέλιδα – σπάνια με θετικό πρόσημο. Ο McMurtry σκιαγραφεί έναν Τεξανό σερίφη, ποτισμένο στο αλκοόλ, την απιστία και μια βαθιά ροπή προς τη βία, νοσταλγώντας (όχι ο McMurtry, αλλά ο σερίφης) την εποχή όπου η εξουσία σήμαινε ασυλία.
The Color Of Night
Μια ήπια, πεντάλεπτη μπαλάντα που όσο εξελίσσεται, τόσο περισσότερο σε κρατάει. Παράδειγμα της υπόγειας, συναισθηματικής δύναμης που χαρακτηρίζει τη γραφή του McMurtry.
Pinocchio In Vegas
Ένα τραγούδι για την ενηλικίωση, την απώλεια και την αρρενωπότητα, ντυμένο με ορχηστρική μεγαλοπρέπεια. Όμως ο στίχος His dick grows when he lies αποδυναμώνει τη σοβαρότητα του εγχειρήματος (δική μου γνώμη, φυσικά).
Annie
Με τη συνοδεία της Sarah Jarosz, ο McMurtry αναστοχάζεται τα γεγονότα της 11ης Σεπτεμβρίου και δεν διστάζει να στοχεύσει για άλλη μια φορά κατά του George W. Bush.
The Black Dog and the Wandering Boy
Όπως αναμενόταν, το ομώνυμο τραγούδι του δίσκου στέκεται στο ύψος του τίτλου: πλούσιο σε στίχους, δυνατό στις κιθάρες, και στιβαρό ως σύνθεση.
Back To Coeur D’Alene
Με επίκεντρο την πόλη Coeur D’Alene του Idaho, το τραγούδι είναι γεμάτο εικόνες από τοπία και σύμβολα τυπικά αμερικανικά: camaros και freeways, μαζί με μια μελαγχολία που θυμίζει γουέστερν.
Sons Of The Second Sons
Μια κραυγή ενάντια στην ιστορική λήθη. Από τα πιο πολιτικά φορτισμένα κομμάτια του album, μας θυμίζει πως το έθνος χτίστηκε πάνω σε πτώματα κι ότι ο φασισμός δεν είναι σκιά του παρελθόντος, αλλά είναι το παρόν στην καρδιά των πόλεων.
Sailing Away
Καθώς το album πλησιάζει στο τέλος, η διάθεση γίνεται πιο στοχαστική και τρυφερή. Η μελαγχολία του McMurtry συνυπάρχει με μια ρομαντική ανάγκη για διαφυγή.
Broken Freedom Song
Ένα τραγούδι-μανιφέστο για την ελευθερία και την απώλεια, μια τελευταία υπενθύμιση πως η τέχνη μπορεί ακόμα να εμπνεύσει και να παρακινήσει, ότι η μάχη για το μέλλον παραμένει ανοιχτή.
ΥΓ.: Ο McMurtry δεν τραγουδάει για να παρηγορήσει. Οι ήρωές του σπάνια λυτρώνονται και τα τοπία του ξερά, σκονισμένα, διακεκομμένα από αστυνομικές σειρήνες και αργόσυρτες εξομολογήσεις– δεν προσφέρονται για καρτ-ποστάλ. Κι όμως, μέσα από τη σκληράδα τους αναβλύζει μια παράξενη ανθρωπιά. Σαν να μας λέει πως όσο υπάρχουν ακόμα φωνές, που λένε την αλήθεια, όσο υπάρχουν τραγούδια που δεν σηκώνουν σημαίες αλλά κατεβάζουν μάσκες, υπάρχει ελπίδα. Όχι μεγάλη, αλλά αρκετή. Το συστήνω σε όσους αγαπούν τα παλιά, ταλαιπωρημένα φορτηγάκια, τα καρό πουκάμισα και τα δικαιώματα της εργατικής τάξης.
Επιμέλεια - διορθώσεις: Τζένη Κουκίδου
Στη συνοδευτική εικόνα βλέπετε φωτογραφία της Mary Keating-Bruton
