Το κίτρινο του χρόνου

Το κίτρινο του χρόνου, Ακύλας Γ. Παπαδομανωλάκης

Ένα πολύ λακωνικό βιογραφικό σημείωμα, τρεις φράσεις όλο κι όλο, κι αυτό το εντόπισα στο διαδίκτυο μέσα από αναζητήσεις και λέει ότι ο Ακύλας Παπαδομανωλάκης γεννήθηκε στα Χανιά. Σπούδασε Οικονομικά στην Ανωτάτη Εμπορική. Μένει και εργάζεται στην Αθήνα. Τελεία και παύλα. Πουθενά δε βρήκα κάτι παραπάνω, πέρα από την εργογραφία του φυσικά, ενώ στο ίδιο το βιβλίο της ποιητικής συλλογής -η αφορμή για τούτες τις αράδες- δεν υπάρχει η παραμικρή αναφορά.
Καλύτερα. Όταν ο ποιητής έχει να πει με την πένα του, τα υπόλοιπα είναι πλεονάζουσες γιρλάντες και δε χρειάζονται -αντιθέτως, θα έχετε συναντήσει κι εσείς εκτεταμένα βιογραφικά τυπωμένα σε βιβλία που δεν είχαν να πουν πολλά, για να (λες και θα) αντισταθμίσει το «βαρύ» βιογραφικό το «ελαφρύ» έργο.

Ο Ακύλας Γ. Παπαδομανωλάκης δε χρειάζεται φιοριτούρες· δε θα του ταίριαζαν. Εξάλλου, οι στίχοι του είναι στη διάθεση κάθε φιλαναγνώστη λάτρη της ποίησης και τα χρόνια της ενασχόλησής του αρκετά. Παρακάτω, θα προσπαθήσω να σας μεταφέρω το βίωμα μου από τη συγκεκριμένη συλλογή, να τη σκιαγραφήσω τρόπον τινά ή κατά το δυνατό και να σημειώσω τα στοιχεία που με εντυπωσίασαν.

Σε τούτα τα έργα, αναγνωρίζει κανείς έναν ώριμο δημιουργό. Έναν άντρα με εμπειρία ζωής, με καταστάλαγμα που ξέρει να δομεί τα κείμενά του για να εξυπηρετήσει τον, κατά περίπτωση, σκοπό του. Κι έτσι, σε κάποια αλλάζει τις θέσεις των λέξεων -την αναμενόμενη από τους κανόνες του συντακτικού- ενεργοποιώντας έτσι τους νευρώνες σου, αφού παράγει ένα ξάφνιασμα στις αισθήσεις (όπως το «Παγκάκι στον σιδηροδρομικό σταθμό») και αλλού γράφει σα χείμαρρος, χωρίς στίξη, χωρίς κεφαλαία... ρέουσα αφήγηση που «τρέχει» σκοπίμως (όπως στο «Σπουδαίο γεγονός η απογοήτευση»).

οι παύσεις των ηλικιών ανάμεσά μας πάλι / ρυμουλκούμενες υποσχέσεις

τα γιασεμιά αντισκέκονται στους βέβηλους περιπατητές

Συνήθως χρησιμοποιεί ελεύθερο στίχο. Δε γνωρίζω αν θα συμφωνούσε ο ίδιος με το ακόλουθο αλλά αισθάνομαι τη γραφή του ως απελευθερωμένη δεσμών, κανόνων ή στυλ -όπως θα χαρακτηρίζαμε κάποια πιο μεταμοντέρνα κείμενα. Πάντως μιλάμε για ποίηση δεύτερης και τρίτης ανάγνωσης με έναν τρόπο που σε προ(σ)καλεί να ξαναδιαβάσεις, να επιμείνεις, να αφιερώσεις περισσότερο χρόνο, να εισπράξεις όλες τις «αποχρώσεις», να δεις όλες τις οπτικές ή να εμβαθύνεις αποκρυπτογραφώντας πτυχώσεις.

σκονισμένα ράφια / εσαεί / ξεφλουδίζουν τις ώρες

ημερολόγια εκ των προτέρων γραμμένα / θα λες

στη μέση του πουθενά / κυριαρχεί το απόλυτο άπαν / ακριβώς πριν από τη δημιουργία των ήχων.
[τρία αποσπάσματα από το «Σπουδαίο γεγονός η απογοήτευση»]

Μια αίσθηση απουσίας πλανάται εδώ κι εκεί -ή και παντού- και μια αίσθηση ασφυξίας, σχεδόν κλειστοφοβίας.

Ερειπώνουν κατά καιρούς τις ψυχές / Με εκδορές πλάι στον φρεσκοσκαμμένο αγρό

Παντού σκιές. Έχουν κυρίαρχο λόγο, ρόλο και σκοπό. Όπως και οι απουσίες τους.

Ατημέλητες ελπίδες τα κρινάκια της αμμουδιάς..τον δεκαπενταύγουστο σε ένα νησί.

Η μοναχικότητα και η μοναξιά διακρίνονται ευδιάκριτα.

Μοναχική συντροφιά η τσικουδιά

Η σκάλα τρίζει στο παλιό σπίτι / Οσμή μούχλας και υγρασίας / Οι αντιλήψεις

Ομορφιά λέξεων. Αισθαντικός λόγος. Ξαναγύρισα πίσω, κοίταξα γράφει σΤο κίτρινο του χρόνου, και θαρρείς ότι αυτό κάνει σε όλη την έκταση: γυρίζει πίσω και κοιτάει, καταγράφει μετά το παρελθόν· το παρελθόν που πολλές φορές κιτρινίζει στο χρόνο που μεσολαβεί. Ένα κίτρινο, πολύ όμοιο με την ώχρα που αγαπάει. Και μια συγκίνηση υποβόσκει εκεί για ό,τι πέρασε με μια απολογητική χροιά για όσα δεν κερδήθηκαν.

Δεν αλλάζει το παρελθόν, / Δεν έχουν φτερά οι άνθρωποι

Παίρνεις έναυσμα να δημιουργήσεις εικόνες, ανθρώπους, συνθήκες, ιστορίες...

Χωρίς το ζητούμενο δεν υπάρχει πρόβλημα

...σταματώ στα μάτια / Εκεί φωλιάζουν οι αλήθειες

Με κάνει να αναρωτηθώ τι σημαίνει αρμοζμαρί κι αν το έχω συναντήσει νωρίτερα κάπου· φαντάζομαι λουλούδι/-α.(;) Φορτίζομαι όταν γράφει η λογική μικραίνει την αγάπη καθώς όλοι καταλαβαίνουμε ότι αυτό είναι ορισμός σαν αξίωμα -το αποδέχεσαι θες δε θες, είναι αδιαμφισβήτητο ενώ δεν επιδέχεται απόδειξης- και ενθουσιάζομαι όταν θα πει: Αν υπάρχει κάτι που μεγαλώνει τη διάρκεια / της ζωής μας, / είναι η ποίηση. Άραγε μόνο η γραπτή φόρμα ή και με την ευρύτερη έννοια, εκείνη της δημιουργίας;
Υπέροχος! Ποιητής! Λογοτέχνης! Άνθρωπος με αξία, πένα με ουσία.

Μπερδεύεται το μπλε του ουρανού / Με της θάλασσας / Σαστίζεις / Δεν ξέρεις αν πρέπει να κολυμπήσεις / Ή να πετάξεις

...η ζωή είναι ένα δώρο πολύτιμο / Το περιτύλιγμα του οποίου πρέπει να ξετυλίξεις / Με μεγάλη επιμέλεια... / Ύστερα είναι πολύ αργά!

Κάπως έτσι
Διαβάστε το, οπωσδήποτε!
Κλικ για περισσότερα της Τζένης Κουκίδου
Η ποιητική συλλογή του Ακύλα Γ. Παπαδομανωλάκη, Το κίτρινο του χρόνου, κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Βακχικόν.
Ευχαριστώ τον εκδότη για τη διάθεση του βιβλίου.
Το παραπάνω περιέχει αποσπάσματα.