Κάνοντας μια μικρή έρευνα στο έργο του σπουδαίου θεατρικού συγγραφέα Χάρολντ Πίντερ μπορεί κανείς εύκολα να διαπιστώσει τον λόγο που τα έργα του έχουν σημαντική παρουσία στην ελληνική αλλά και στη διεθνή σκηνή. Όμως η δράση του δεν περιορίστηκε στο θέατρο, αφού έγραψε πάνω από είκοσι σενάρια για τον κινηματογράφο, έργα για το ραδιόφωνο αλλά και ποίηση. Βραβεύτηκε πολλές φορές, όπως με το βραβείο Ολίβιε και με το βραβείο Νόμπελ. Το βραβείο όμως του σπουδαίου θεατρικού συγγραφέα ήταν κάτι που το έχει κερδίσει εδώ και πολλά χρόνια...
Ο Χάρολντ Πίντερ γεννήθηκε το 1930. Το Δωμάτιο ήταν το πρώτο έργο του, ακολούθησε μετά το περίφημο Πάρτι γενεθλίων, που στην αρχή δεν γνώρισε καθόλου την επιτυχία – με την πάροδο όμως του χρόνου γνώρισε πολλά ανεβάσματα και την ποθούμενη θεατρική επιτυχία. Την ίδια χρονιά με το Πάρτι (1957) έγραψε και το Βουβό γκαρσόνι. Ξεχωρίζει το αμέσως επόμενο έργο του, ο Ασήμαντος πόνος, ενώ το 1959 καταθέτει την μεγαλύτερη ίσως επιτυχία του, τον Επιστάτη. Το Νυχτερινό σχολείο, Οι νάνο, Η συλλογή, Η επιστροφή, Το υπόγειο, Το τοπίο, Η σιωπή, Οι παλιοί καιροί, Η νεκρή ζώνη και ένα έργο του που ξεχωρίζει με την άψογη δραματουργία του, η περίφημη Προδοσία, που ανήκει στα μεγάλα έργα του κορυφαίου δραματουργού (1978). Θα γράψει, στη συνέχεια, τις Οικογενειακές φωνές, τους Άλλους τόπους, το Ένα είδος Αλάσκα, τον Σταθμό Βικτόρια, το Ένα ακόμα και φύγαμε, τη Βουνίσια γλώσσα, το Φεγγαρόφωτο και τα πιο γνωστά Τέφρα και σκιά και την Επέτειο.
Κάποια από τα έργα του αυτά παίχτηκαν πολλές φορές –και εξακολουθούν– με μεγάλη προσέλευση από το θεατρόφιλο κοινό. Ο επιστάτης, η Προδοσία, η Νεκρή ζώνη, το Πάρτι γενεθλίων είναι κάποια από τα πιο πολυπαιγμένα έργα του. Ακολουθούν το Φεγγάροφωτο, η Νεκρή ζώνη, η Επέτειος και ο Γυρισμός.
Αν και ξεκίνησε ως ηθοποιός, κάνοντας συνεργασίες με περιοδεύοντες θιάσους, την καταξίωση την γνώρισε μέσα από τη συγγραφή.
Στα πρώτα έργα του υπήρχε το στοιχείο από το θέατρο του παραλόγου. Κάποιες φορές και ο ελλειπτικός διάλογος ήταν αναπόσπαστο μέρος της δραματουργίας του, όπως στους Παλιούς καιρούς. Επίσης, σε αρκετά από τα έργα του οι ρόλοι ήταν τρεις. Στον σπουδαίο Επιστάτη τα δύο αδέλφια και ο ρακένδυτος που προσπαθούσε να αποκτήσει ό,τι τους ανήκε. Στην Προδοσία έχουμε ένα ερωτικό τρίγωνο κοιτάζοντας την ιστορία από το τέλος στην αρχή. Σε αρκετά από τα έργα του υπάρχει το μυστήριο για πρόσωπα και καταστάσεις, όπως στο Πάρτι γενεθλίων με τους άγνωστους που προσπαθούν να μετατρέψουν σε κόλαση τη ζωή του Στάνλεϊ, το οποίο είναι από τα λίγα έργα του Πίντερ που έχουν περισσότερους ρόλους (έξι).
Πολλές φορές οι ήρωες του Πίντερ μιλάνε και γεμίζει η σκηνή με ομιλίες που φαινομενικά δεν έχουν λόγο ύπαρξης. Είναι σαν να λένε πράγματα αυτονόητα ή ακόμα και πράγματα που δεν έγιναν. Πιστεύουν όμως σε αυτά που λένε οι ίδιοι, σαν να επρόκειτο για ιστορίες πραγματικές που μπορεί και να είναι...
Η ρητορεία σε αρκετά έργα των πιντερικών ηρώων απουσιάζει ή έρχεται με τη μορφή ενός μονολόγου για να κάνει την εξομολόγηση-λύτρωση για τον χαρακτήρα, αλλά ίσως και αυτό να μην είναι αρκετό να μας πείσει (όπως λόγου χάρη συμβαίνει στους Παλιούς καιρούς). Στον μονόλογο όμως του Άστον στο τέλος της πρώτου μέρους, του Επιστάτη, υπάρχει σίγουρα η λύτρωση.
Ο Πίντερ ήταν ενεργός στα πολιτικά πράγματα που συνέβαιναν ανά τον κόσμο. Το 1985 μαζί με τον ομότεχνό του Άρθουρ Μίλερ συμπαραστάθηκαν στα πολλά θύματα της πολιτικής καταπίεσης στην Τουρκία. Επίσης για τον βομβαρδισμό της Σερβίας, για την αμερικανική εισβολή στο Αφγανιστάν και για την εισβολή στο Ιράκ υπήρξε πολέμιος αυτής της πολιτικής κατάστασης.
Όπως είχα αναφέρει και στην αρχή, ο Χάρολντ Πίντερ είχε γράψει και τα σενάρια για αρκετές ταινίες. Από τις πιο γνωστές είναι η ταινία Παιχνίδια μυαλού από το θεατρικό έργο του Άντονι Σάφερ Σλουθ.
Ο Χάρολντ Πίντερ έφυγε από τη ζωή το 2008.
Επιμέλεια - διορθώσεις: Τζένη Κουκίδου
Οι πληροφορίες αντλήθηκαν από το ετήσιο περιοδικό Θέατρο του Θεόδωρου Κρίτα καθώς επίσης και από το πρόγραμμα της παράστασης Ο επιστάτης, που ανέβηκε στο θέατρο Βασιλάκου με πρωταγωνιστή τον Γιώργο Μιχαλακόπουλο.
