Μαθητεία σε βιοτεχνία αλλά και μαθητεία ζωής.
Το μυθιστόρημα του Ντίκενς είναι κοινωνικό, σχεδόν αυτοβιογραφία αλλά και ιστορικό. Ο Ντέιβιντ Κόπερφιλντ που έβλεπε και φανταζόταν τις ομορφιές του κόσμου αλλά το περιβάλλον τον χτύπησε γύρω του – όπως και η ετοιμολογία της λέξης. Ο συγγραφέας Κάρολος Ντίκενς δεν αφήνει τίποτα χωρίς να μας βάζει στο σημείο άποψης του παιδιού, που παραπετιέται από τον πατριό, που τον βάζει εργάτη αφού τον σταματά από το σχολείο, που συνειδητοποιεί, ενηλικιώνεται, ερωτεύεται, απογοητεύεται από τον φίλο που κάποτε θαύμαζε και τον γάμο με μια καλομαθημένη σύζυγο, αλλά και θλίβεται, ως παιδί, από την απώλεια των γονιών. Ο Ντέιβιντ γνωρίζει όμως και καλόκαρδους ανθρώπους, αδέξιους ή συνοδοιπόρους, αλλά και διχασμένους ανθρώπους λόγω έλλειψης αγωγής και λατρείας της ύλης.
Το David Copperfield είναι ένα από τα σημαντικότερα έργα του Κ. Ντίκενς και θεωρείται αυτοβιογραφικό σε μεγάλο βαθμό. Αφηγείται τη ζωή του ομώνυμου ήρωα από την δύσκολη παιδική του ηλικία, αφού όταν πεθαίνει η άβουλη νεαρή χήρα μητέρα του δεν μπορεί να τον υπερασπιστεί έναντι του πατριού και της αδελφής του, έως την ωριμότητα, μέσα από διακυμάνσεις, κακουχίες, φιλίες, αγάπες και την αναζήτηση ταυτότητας και νοήματος. Κοινωνική αδικία, παιδική εκμετάλλευση μέσω της παιδικής εργασίας, κακοποίηση, αλλά και οι αξίες της αγάπης, της φιλίας και της επιμονής. Πρόκειται για ένα ταξίδι ενηλικίωσης, στο οποίο ο ήρωας μεταμορφώνεται από ένα αθώο και ευάλωτο παιδί σε έναν ώριμο, στοχαστικό συγγραφέα. Είναι, για τους σύγχρονους εφήβους, οδηγός ζωής: πώς να ανταπεξέλθει κανείς στους εχθρούς ή στους σνομπ στο σχολείο, στο εργοστάσιο και στο γραφείο, αλλά και στην πρώτη ψεύτικη αγάπη, στον γάμο, στην οικονομία, στους σπιτονοικοκύρηδες, στους δήθεν κ.λπ. Τι δεν διδάσκουν οι άβουλες μητέρες, τη διαχείριση των άλλων, τη διαχείριση του χρήματος... Όμως θα μάθει προσπαθώντας, σκοντάφτοντας και ξαναπροσπαθώντας με την κερδισμένη από την εμπειρία γνώση.
Ο πλούτος των χαρακτήρων είναι αξιοσημείωτος: από τον αχρείο και υποκριτή Ίρνιας Χιπ, τον Μικαγούμπερ, τη μορφή της Λιτλ Έμιλι, μέχρι τον σκληρό θετό πατέρα αλλά και τη θεία Μπέτσι Τρότγουντ· μια έκπληξη που, ενώ στην αρχή δεν θέλει να ξέρει τον ορφανό του αδελφού της, μετά την προσπάθειά του και την απόφασή του, δομείται μια σημαντική κι ευεργετική σχέση.
Οι σύνθετες ανθρώπινες σχέσεις προσφέρονται στη ματιά μας και την καθιστούν διερευνητική με ζωντάνια, ενώ η κοινωνική κριτική είναι καίρια και καυστική. Ο Ντίκενς συνδυάζει ρεαλισμό με συναισθηματισμό, χιούμορ με τραγικότητα. Η αφήγηση πρώτου προσώπου κάνει τον αναγνώστη συμμέτοχο στο ταξίδι του ήρωα, ενώ η λεπτομερής περιγραφή και η γλωσσική του δεξιοτεχνία είναι προσεγμένη και λογοτεχνικά άρτια.
Μπράβο στους Άρη Σφακιανάκη και Ηρώ Σκάρου για τη μετάφραση που μας ταξιδεύει, μας γκρεμίζει και μας απογειώνει όπως οι ζωές των περισσότερων ανθρώπων. Αξίες και διδαχές μέσα από την ροή του μυθιστορήματος και τα παραδείγματα. Οι μεταφραστές αποδίδουν με σεβασμό και ακρίβεια το ύφος του Ντίκενς, διατηρώντας την ροή, την ειρωνεία και την πολυπλοκότητα της γλώσσας του. Δίνουν προσοχή στην εποχή και τα κοινωνικά συμφραζόμενα του 19ου αιώνα, διατηρώντας τον ιστορικό χαρακτήρα του κειμένου.
Ένα μυθιστόρημα-θησαυρός για κάθε νέο και νέα. Πλήρες, στιβαρό κι ευχάριστο.
Νομίζω είναι ένα βιβλίο που πρέπει να χαρίζεται σε κάθε έφηβο αν νοιάζεται ο αναγνώστης αυτής της κριτικής για την νέα γενιά. Ένα δυνατό ανάγνωσμα για το τι σημαίνει το «να περνάμε καλά». Στόχοι, αντιξοότητες και σίγουρα απογοητεύσεις, ίσως γι' αυτό πιο δυνατές οι επακόλουθες συγκινήσεις και ικανοποιήσεις μετά την επίτευξη των στόχων και των εκπλήξεων που φέρνει μαζί της η ζωή ή ίσως οι προσπάθειες για την επίτευξη των στόχων για τους οποίους προσπαθούν οι άλλοι άνθρωποι. Από έναν μέγιστο συγγραφέα που αγαπούσε πολύ τους ανθρώπους, για να κοπίασε για ένα τέτοιο επίτευγμα για γενιές και γενιές!
Επιμέλεια - διορθώσεις: Τζένη Κουκίδου
Το μυθιστόρημα του Κ. Ντίκενς Ντέιβιντ Κόπερφιλντ κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Κέδρος.
