Ο Αλεξέι Αρμπούζοφ υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους θεατρικούς συγγραφείς της χώρας του αλλά και της παγκόσμιας δραματουργίας.
Γεννήθηκε το 1908 στην Μόσχα και έγραψε το πρώτο του θεατρικό έργο το 1930 με τον τίτλο Η τάξη. Δυστυχώς, όμως, το έργο δεν σημείωσε επιτυχία. Γράφει το επόμενο έργο του, το 1936, με την ονομασία Μακρινός δρόμος. Ούτε όμως με αυτό το έργο μπόρεσε να αναδειχθεί, σε σχέση με το επόμενο που γνώρισε την επιτυχία και την αποδοχή. Είναι η Τάνια, που έγραψε και ανέβηκε την ίδια χρονιά, το 1939. Στη χώρα μας είναι γνωστό από το ανέβασμα της διακεκριμένης πρωταγωνίστριας Αντιγόνης Βαλάκου.
Στα χρόνια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου καταθέτει τα έργα: Ευρωπαϊκά χρόνια καθώς και τα Χρόνια της περιπλάνησης.
Ένα έργο που θα γνωρίσει την μεγάλη αποδοχή είναι το Μία ιστορία απ' το Ιρκούτσκ, που έγραψε το 1959. Το επόμενο έργο του σημειώνει και αυτό μεγάλη επιτυχία και εξακολουθεί να παίζεται σε πολλές χώρες του κόσμου. Είναι το Καημένε μου Μάρικ, που έγραψε το 1965· ιδιαίτερα δημοφιλές και αγαπητό και στη χώρα μας, αφού λίγο μετά τη γραφή του ανέβηκε και στην Ελλάδα. Μετά από δέκα χρόνια, το 1975, έγραψε το πιο πολυπαιγμένο για τη χώρα μας έργο του, την Φθινοπωρινή ιστορία.
Έργα του Αλεξέι Αρμπούζοφ στην Ελλάδα
Το Μία ιστορία απ' το Ιρκούτσκ το πρωτοπαρουσίασε ο Αλέκος Αλεξανδράκης με τον θίασο του τον Οκτώβριο του 1962, στο θέατρο Άλφα. Το 1964-65 ανέβηκε στο θέατρο Κοτοπούλη-Rex ενώ το 1970 η Τζένη Καρέζη το ανέβασε στο θέατρο Διάνα.
Αναλυτικά οι ηθοποιοί που πήραν μέρος στο πρώτο ανέβασμα της Ιστορίας απ' το Ιρκούτσκ: Βάλια η Αλίκη Γεωργούλη, Σεργκέι ο Αλέκος Αλεξανδράκης, Βίκτορ ο Γιάννης Φέρτης, Λαρίσα η Άννα Τάρη, Σέρτζιουκ ο Κώστας Μπάκας, Κοριτσάκι η Αλέκα Παΐζη, Λαπτσένκο ο Κώστας Καζάκος, Ντένις ο Νίκος Παπαναστασίου, Ζίνκα η Φραντζέσκα Αλεξάνδρου.
Το Καημένε μου Μάρικ πρωτοπαρουσιάστηκε από τον θίασο του Γιάννη Φέρτη και της Ξένιας Καλογεροπούλου ενώ την θεατρική περίοδο 1977-78 θα ανέβει από τον θίασο του Κώστα Καρρά στο θέατρο Αθηνά. Το έργο θα παιχτεί και την σεζόν 1994-95 στο έργο Κάππα. Επίσης, το 2019 παρουσιάστηκε στο θέατρο Φούρνος.
Η Τάνια θα παρουσιαστεί στο αθηναϊκό κοινό από τον θίασο της Αντιγόνης Βαλάκου το 1969 στο θέατρο Όρβο.
Η Φθινοπωρινή ιστορία μετράει πολλά ανεβάσματα. Από τον θίασο της Έλλης Λαμπέτη και του Μάνου Κατράκη θα ανέβει την θεατρική περίοδο 1977-78 στο θέατρο Μπροντγουέι. Επίσης, στο θέατρο Αναλυτή, την σεζόν 1990-91 από τον θίασο Κώστα Ρηγόπουλου - Κάκιας Αναλυτή. Η Αντιγόνη Βαλάκου με τον Άγγελο Αντωνόπουλου θα το παρουσιάσουν στο θέατρο Ριάλτο (Νυν Αλέκος Αλεξανδράκης) το 1996-97. Το έργο θα ανέβει την σεζόν 2009-10 με τον Γιώργο Μιχαλακόπουλο και την Κατερίνα Μαραγκού στο θέατρο Άλμα και το 2019 θα παρουσιαστεί στο θέατρο Κνωσός από τον Λάμπρο Τσάγκα και την Άννα Γεραλή. Το 2024-25 ανέβηκε με πρωταγωνιστές την Πέμυ Ζούνη και τον Σταύρο Ζαλμά στο θέατρο Αλέκος Αλεξανδράκης.
Ο Αρμπούζοφ, αναφορικά με τη θεματολογία των έργων του, καταλήγει πάντα, ή σχεδόν πάντα, στο ίδιο ερώτημα: τη σχέση που έχει ο άνθρωπος με τον εαυτό του και την εποχή του.
Από τους σπουδαιότερους συγγραφείς του θεάτρου, κατάφερε να αγαπηθούν τα έργα του από τους ανθρώπους του θεάτρου αλλά και από το θεατρόφιλο κοινό. Ο δραματουργός είχε επίσης ασχοληθεί και με την υποκριτική.
Ο Αλεξέι Αρμπούζοφ έφυγε από τη ζωή το 1986.
Επιμέλεια - διορθώσεις: Τζένη Κουκίδου
Οι πληροφορίες αντλήθηκαν από το ετήσιο περιοδικό Θέατρο του Θεόδωρου Κρίτα καθώς επίσης και από το περιοδικό Θέατρο του Κώστα Νίτσου.
