Έφτασε κι η στιγμή να διαβάσω τη συλλογή διηγημάτων της Λεύκης Σαραντινού –που τη θυμάμαι από το ιστορικό μυθιστόρημά της Χαμσίν, ο άνεμος της ανατολής–, την Ψυχή από πέτρα, που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Βακχικόν.
Σε αυτό το βιβλίο, η συγγραφέας, μας οδηγεί σε ένα ταξίδι στον κόσμο και τις εποχές αφού τα διηγήματα ή αφηγήματα [υπάρχει λόγος που το γράφω έτσι, δεν είναι το ίδιο πράγμα] τοποθετούνται τον 15ο, 18ο, 19ο, 20ό αιώνα και φτάνουν χρονικά ως τις μέρες μας. Αυτή η ακολουθία αφορά διηγήματα φαντασίας, τρόπον τινά, που ωστόσο αντανακλούν πολύ όμορφα την εκάστοτε εποχή, τους χαρακτήρες [που δεν είναι όλοι φανταστικά πρόσωπα, συναντάμε και υπαρκτές προσωπικότητες] και το ιστορικό πλαίσιο όπου τοποθετούνται.
Τα λογοτεχνικά ταξίδια, που κάνουμε στον χρόνο, αφορούν στιγμές μεγάλης σημασίας, όχι μόνο για τη ζωή των ηρώων μα γενικότερα, για όλο τον κόσμο, και γράφονται τόσο σε πρώτο όσο και σε τρίτο πρόσωπο δομώντας μια αφηγηματική ποικιλία. Τα πρόσωπα μπορεί να εμφανίζονται με όλες τις αδυναμίες τους αλλά οι στιγμές που βιώνονται σε τούτες τις σελίδες είναι μεγάλες και σημαίνουσες.
Έτσι λοιπόν, βλέπουμε τον Χριστόφορο Κολόμβο την ημέρα που πιάνει στεριά, αποβιβαζόμαστε με τον Τζέιμς Κουκ στο Νησί του Πάσχα, γινόμαστε μάρτυρες της έναρξης της Ελληνικής Επανάστασης, της απελευθέρωσης της Θράκης από τους Βούλγαρους, της απόβασης του ελληνικού στρατού στη Σμύρνη... Περνάμε μια μέρα στην Κατοχή... για να φτάσουμε πιο κοντά στις μέρες μας και σε ένα κορίτσι που μεγαλώνει στην Κρήτη, όπως και σε μία φοιτήτρια στην Κομοτηνή. Το τελευταίο κείμενο, ένα μικροδιήγημα, αφορά έναν γάτο που βιώνει την καραντίνα του 2020.
Δηλαδή, αφού μας έχει ταξιδέψει στον κόσμο κι έχουμε διατρέξει παρέα τις εποχές, φτάνουμε και στη δική μας, στη δική της, άρα στην ίδια, και στον τόπο της, την Κρήτη (που δικαιωματικά έχει ειδικό βάρος στο βιβλίο). Είναι σαν να κάνεις τον εαυτό σου επίκεντρο της Γης ή και της Ιστορίας; Ναι, μπορεί να είναι κι έτσι. Όμως δεν το κάνει με πνεύμα έπαρσης ή ματαιοδοξίας. Κι, εξάλλου, όλοι μας είμαστε το κέντρο του πλανήτη για εαυτούς αν το δούμε αυτοπροσδιοριστικά ή και εσωτερικά.
Ξεχώρισα τρία από τα κείμενα που με άγγιξαν περισσότερο. Η Ψυχή από πέτρα από όπου και το πιο απομονωμένο μέρος στον κόσμο, μια μικρή κουκκίδα καταμεσής στον μεγαλύτερο ωκεανό της γης... και τη Νοσταλγία που δείχνει βιωματικό της αφήγημα και είναι τόσο γλυκό που η μνήμη του έμεινε εγχάρακτα πάνω μου. Πρόκειται για ανάμνηση από την παιδική της ηλικία που κρατάει για πάντα φυλαγμένη στην καρδιά της και μεταφέρει απλόχερα όλη την αγάπη και το δέσιμό της με την κυρία Στέλλα, την έτερη ηρωίδα. Τέλος, Το καφενείο της Μουριάς είναι εξαίσιο θεατρικό από τη νεότερη ιστορία μας με όμορφη σκιαγράφηση των κοινωνικών και πολιτικών δεδομένων της εποχής και της ζωής των πολιτών.
Όμορφος αφηγηματικός λόγος, μεγάλη περιήγηση, ποικιλία και χαρακτήρες που μένουν. Ένα αξιόλογο βιβλίο που αξίζει τον χρόνο μας.
Η Λεύκη (Ελευθερία) Σαραντινού γεννήθηκε στο Ρέθυμνο. Σπούδασε ιστορία και μουσική. Ασχολείται με τη συγγραφή, τη βιβλιοκριτική και τη διδασκαλία της μουσικής, της ιστορίας και της δημιουργικής γραφής. Έχει εκδώσει δεκατέσσερα βιβλία, στα οποία συμπεριλαμβάνονται μυθιστορήματα, παιδικά βιβλία, δοκίμια και εκπαιδευτικά βοηθήματα, ενώ διηγήματά της έχουν συμπεριληφθεί σε διάφορα συλλογικά έργα. Το 2021 βραβεύτηκε στον διαγωνισμό των εκδόσεων Ιανός Ταξίδια, 40+7 βραβευμένα διηγήματα. Η Ψυχή από πέτρα είναι η πρώτη συλλογή διηγημάτων της.
